Kovid-19 salgını eğitim-öğretim süreçlerinin her kademesini dünya genelinde etkilemeye devam ediyor. Uzaktan eğitim yöntemi ile derslerin yürütülmesi konusunda olumlu sonuçlar alınmış olsa da, sınavların salgın koşullarında uygulanması gerek sağlık gerekse sınav güvenliği açısından küresel ölçekte tartışma konusu olmayı sürdürüyor. Bu hem ilköğretim, hem ortaöğretim, hem de üniversite seviyesinde böyle. 2021 YKS'nin nasıl uygulanacağı ile ilgili sorular da yavaş yavaş kamuoyunda tartışılmaya başlandı. Zira YKS başvuruları yılın ilk aylarında gerçekleşiyor. Üniversiteye yerleşmede Ortaöğretim Başarı Puanı'nın (OBP) etkisi tartışmaların odağında yer alıyor. Konuyu, İELEV Eğitim Kurumları Genel Müdürü Burak Kılanç ile masaya yatırdık. İkimizin de düşünceleri aynı.
Üniversite adaylarının yerleştirme puanı netlerden hesaplanan sınav puanına OBP eklenerek hesaplanıyor ve adaylar yerleştirme puanına göre birbirleri ile kıyaslanıyor. OBP, öğrencinin lise diploma notunun yüzde 60'ı olacak şekilde hesaplanıyor. Misal, öğrencinin diploma notu 90 ise, OBP 54 oluyor.
Bu hesaplamanın detayları 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 45. Maddesi'nde yazıyor. Böyle bir teknik detayın kanun seviyesinde tanımlanması kanımızca bir mevzuat hatası, zira YÖK'ün elini kolunu bağlıyor. OBP'nin etkisini değiştirmek için kanun değişikliği gerekiyor.
1 puan dahi çok önemli
Unutmayalım, YKS bir sıralama sınavı ve bir puanın dahi çok önemi var. ÖSYM'nin sitesindeki 2020 YKS verilerine baktığımızda, örneğin sayısal puan türünde 470-490 puan bandında 1 puan adayı 768 kişi öne fırlatıyor. Puan bandı geriledikçe, 1 puanın etkisi daha da artıyor. Bir diğer deyişle, OBP'nin verilmesinde yaşanacak kasıtlı ya da kasıtsız bir özensizlik, adayların gelecekleri üzerinde büyük etki yapabilir. Salgın öncesinde bazı "hırslı" okulların öğrencilerine "hormonlu" notlar verdiğini hep tartışageldik, eleştirdik. Salgın koşullarında durum çok daha sisli.
Bu sene sınava ilk defa girecek 12'nci sınıf öğrencileri ile geçen sene mezun olan öğrencilerin OBP'lerinin hesaplanmasında kullanılan karne notları, maalesef salgın koşullarında belirlendi, belirlenecek. Hatırlanacağı üzere geçen sene ikinci dönemde sınavlar yapılamadı. Bu sene sınavların yapılıp yapılmayacağı, salgının gidişatına göre belli olacak.
YÖK'ün OBP konusunun farkında olduğu ve üzerinde çalışıldığı hakkında bir açıklama yapmasının faydalı olacağı kanaatindeyiz. Geçen yıl, 2020 YKS'de öğrenci dostu bir yaklaşım ile TYT süresi, baraj puanlar ve taban başarı sıralamaları konusunda aksiyon alan YÖK'ün, salgın koşulları çerçevesinde OBP ile ilgili salt 2021 YKS'de geçerli olacak bir düzenleme yapması yönünde kamuoyunda olumlu bir beklenti olduğunu hatırlatmak isteriz. En çok dillendirilen, OBP'nin etkisinin 2021 için azaltılması. Bu teknik değişiklik kanun değişikliği gerektirse de, salgın koşullarında başka hukuki çözümler üretebilmek mümkün olabilir.