Sözleşmeli okul, Türkiye'de bilinen okul türlerinden hangisidir? Ülkemizde bu tür okul modeli bulunmuyor. Ancak bu okul modelinin bazı ülkelerde başarılı örnekleri var. Sözleşmeli okullar, bir sözleşme çerçevesinde, toplum tarafından kurulup devlet tarafından finanse edilen ve öğrenciye seçme şansı veren okullar olarak biliniyor. Sözleşmeli okul modeli eğitim dünyamıza yeni bir pencere açabilir mi? sorusuna cevap aramak üzere, bu konuda uzun soluklu bir araştırma yürütmüş olan Dr. Özge Karaevli ile konuştuk.
Pandemiyle beraber kararların, hayatların, sağlığın, üzüntünün, mutluluğun küresel düzeyde yaşandığı bir süreçle karşı karşıya kaldık. Bu durum dünya üzerinde kilometrelerce uzakta olsak da, birbirimizi etkilediğimiz düşüncesini kuvvetlendirdi. Benzer bir düşünce altı yıl önce Özge Hoca'yı, dünyanın bir başka noktasında, Kanada'nın eğitim sisteminde yer alan ve bilimsel olarak başarılı sonuçlar ortaya koymuş bir okul modelini araştırmasına yöneltmiş. Kendi kültürümüze, eğitim felsefemize, hedeflerimize uyum sağlayacak şekilde yararlanabilir miyiz, sorusuna yönlendirmiş.
Sözleşmeli okulların ön plana çıkan özellikleri arasında, öğretmen seçimi ve görevlendirilmesinin okul yönetim kurulu tarafından yapılması ön plana çıkıyor. Eğitimin içeriğinin hazırlanması konusunda öğretmenler daha aktif ve hesap verebilir kılınıyor. Okulun vaat ettiği başarıya ulaşamaması durumunda, üst eğitim otoriteleri tarafından kapatılıyor. Öğrencilerin, okulu kendilerinin seçerek gelmesine dayanan bir felsefi yaklaşım karşımıza çıkıyor. Devlet tarafından öğrenci başına ödenen eğitim ücreti sonrasında, okula dayalı yönetim.

Başarı bileşkeleri
Saydıklarım çok farklı gelmemiş olabilir ve peki başarı nereden geliyor? diye düşünebilirsiniz. Bugün okullarımızdaki okul aile birliğine benzer fakat daha güçlü bir kurulun okul yönetimi kararlarında söz sahibi olduğunu düşünelim. Öğretmenler belirli süreli sözleşmelerle görev alıyorlar ve performansa bakılıyor. Dolayısıyla denetim mekanizması, okul yönetim kurulu. Öğretmen, sistem içerisinde daha fazla çalışarak daha iyi okullara transfer olma ya da daha yüksek ücret elde etme şansını her zaman saklı tutuyor.
Ülkemizde, sözleşmeli okulların başarı bileşenleri konusunda öğretmenlerin, okul müdürlerinin, müfettişlerin ve akademisyenlerin görüşlerini aldık. Devlet okullarında görev yapan öğretmenler, bu geçici görevlendirme şekline olumlu bakmadılar. Ülkemizde öğretmenlik mesleğinin bir saygınlığı ve devlet için oturmuş bir istihdam şekli var. Dolayısıyla öğretmenin performansını artırmak için işbirlikçi ve geliştirici çözümler üretilmesi daha mantıklı ki, şu anda Bakanlığımız da bu konudaki çalışmalarını sürdürüyor. Sözleşmeli okul modelinin en ilgi çeken yanının okul seçimi olduğunu düşünüyorum.