YKS sonuçlarının açıklanmasından bu yana başarı sıraları ve puan dağılımlarıyla ilgili sosyal medyada gereksiz tartışmalar olduğunu gözlemliyorum. 2 milyonu aşkın kişinin girdiği bir sınavda yığılmalarda yıllar arasında fark görülmesi doğal. Ancak bu durumu tespit etmiş olmanın tercih yapacak adaya faydası yok. Zira yığılma çok ya da az olsun, bir aday misal 20 bininci sırada ise 20 bininci sıradadır ve başarı sırası esastır. Bu konuyu, İstinye Üniversitesi Genel Sekreteri Burak Kılanç ile konuştuk.
Adayların tercih dönemlerinde en çok sordukları soru, kendi başarı sıralarından ne kadar ileri ve ne kadar geriye doğru gidip tercih yapacaklarıdır. Adayın ne kadar ilerinden tercihe başlayacağı çok kritik değil. Önemli olan, tercihleri arasında kendi başarı sırasından gerideki bölümlere yer verip sırtını sağlama alması. Bu sene, sayısal puan türünde büyük bir dalgalanma öngörmüyorum. Bu nedenle adayların kendi başarı sıralarından yüzde 50 kadar geriye gitmeleri yeterli olacak. Eşit ağırlık ve sözel bölümlerde ise dalgalanmanın daha çok olması bekleniyor. Geriye doğru yüzde 80-100 giderek geniş bir aralıktan tercih yapmak yerinde olacak.

Güvenilir kaynaklar
Sağlıklı bir tercih listesi hazırlamak için işin matematiksel tarafını kotarmak yeterli değil. Bilinçli tercih için, doğru kaynaklardan doğru bilgileri araştırmak ve değerlendirmek gerekiyor. Güvenilir kaynakları hatırlayalım:
YÖK Atlas: 2016'dan beri tercih dönemlerinin olmazsa olmazı haline geldi ve her sene yeni modüller ile içeriği zenginleşiyor. Adayların YÖK Atlas'ta çoğunlukla Tercih Sihirbazını kullandığını gözlemliyoruz. Oysa ki mezunların merkezi sınavlarda (ALES, KPSS, TUS vb) başarısını gösteren Mezun Atlası modülü, bölümlere yerleşenlerin profilini tomografi detayında gösteren Lisans/Önlisans Atlası modülleri de dikkate alınmalı.
YÖK Akademik: Bir bölümün profilini/ karakterini o bölümdeki akademisyenler belirler. Adaylar, YÖK Akademik'te bölümlerde görevli öğretim üyelerinin isimlerini, çalışmalarını, özgeçmişlerini ve hatta iletişim bilgilerini bulabilirler. Adayların üniversitede kendilerini yetiştirecek hocalarını şimdiden bilmeleri ve değerlendirmeleri önemlidir.
YÖK Vakıf Üniversiteleri Raporu: Sayıları 80'e yaklaşan vakıf üniversiteleri kontenjan büyüklüğü olarak toplamın yaklaşık beşte birini oluşturuyor. Vakıf üniversitelerini tercih edecek adaylar bu raporu inceleyerek kütüphane kaynakları, açık/kapalı alan, öğretim üyesi sayısı, akreditasyon, öğrenci odaklı yapılan harcamalar vb pek çok boyutta üniversiteleri kıyaslamalılar.
Üniversite İstihdam Endeksi: Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi starafından geliştirilen bu endeksi inceleyerek adaylar bölümlerin (mesleklerin) mezuniyetten sonra ortalama ne kadar sürede ve ortalama ne kadar ücretle istihdam edildiklerini mutlaka incelemeliler.
TÜBİTAK Girişimci ve Yenilikçi Üniversite Endeksi: 2012'den bu yana yapılmakta olan bu endeksi inceleyerek adayların üniversitelerin bilimsel üretkenlikleri, ekonomiye katkıları, üniversite-iş dünyası entegrasyonu, üniversite içi girişimcilik iklimi vb konularda fikir edinmelerini öneririm.