Milliyet yazarı Ali Eyüboğlu, 2016'da sinemaya 28.5 milyon lira destek veren Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın, 2017 için ayırdığı bütçenin 40 milyon lira olduğunu belirtip şöyle bir eleştiride bulundu: "Bakanlığın maddi destek, festivallerin ödül verdiği filmlerin neredeyse tamamı gişede çakılıyor.
Bakanlık, Sinema Destek Kurulu üyelerini belirlerken değişikliğe gitmeli. Bu kurulun üyeleri; tüyü bitmemiş yetimin hakkını eşe-dosta dağıtanlardan değil, vizyona girdiğinde seyircinin ilgi göstereceği 'film gibi film'lere kredi vereceklerden seçilmeli!"
MANEVİ DEĞERİ YÜKSEK
Öncelikle Eyüboğlu'nun, tüyü bitmemiş yetimin hakkı diyerek dramatize ettiği para, devletin her sinema biletinden kestiği vergiden geliyor. Sinemacılar, yıllardır bu verginin azaltılmasını istiyor. Bakanlığın destek olduğu filmlerin genelde az izlendiği doğru ama burada asıl sorun; festivallerde ödül alan sanatsal filmlerin, Türkiye'de sinema salonları hızla artarken yeterli sayıda salonda vizyona girememesi.
Gösterime giremeyen bol ödüllü filmler bile var.
Tek bir örnek vereceğim:
Nuri Bilge Ceylan'ın Cannes'da Altın Palmiye kazanan 'Kış Uykusu' filmi, 196 dakika uzunluğa sahipti. Bırakın normal seyirciyi, bazı sinema eleştirmenleri bile sürenin uzunluğundan şikayetçi olmuştu. Bu izlenmesi zor filmi, ülkemizde bir sanat filmi için rekor sayılacak 304 bin 782 kişi izledi ve film 3 milyon 577 bin 811 lira hasılat yaptı. Neden? Çünkü 'Kış Uykusu'nun yapımcıları arasında Türkiye'de en çok sinema salonuna sahip Mars Cinema Group da vardı.
Demek ki sanatsal filmler, yeterli salon bulursa izleyiciye ulaşıyormuş.
Hepsini geçtim, bakanlık, bir filme geri ödenmek şartıyla ortalama 300 bin lira destek oluyor. Bugün en az bütçeli bir sanat filmi bile 800 bin-1 milyon dolara çıkıyor.
Eyüboğlu'nun 'Bir film festivalde ödül kazanıp bu parayı amorti ediyor' yaklaşımı da kusurlu. O zaman hiç festival düzenlenmesin, hep 'Recep İvedik' filmleri çekilsin! Dünyanın her yerinde filmler, yoğun emek karşılığında hak ettikleri için ödül alırlar. Bugün bakanlığın verdiği para desteği, maddi açıdan düşük olsa da manevi değeri çok daha yüksektir.
Bakanlıktan destek alan bir film, Avrupa'da da çeşitli kurumlardan destek görüyor, festivallerde yarışmaya daha kolay seçiliyor.
ÖDÜLLERE BAKILMALI
Eyüboğlu'nun 'film gibi filmler'e destek olunmasını isterken neyi kastettiğini de anlamadım.
Yılmaz Erdoğan'ın iyi gişesi olan, popülerle sanatsalı bir potada eriten filmleri de bakanlıktan destek alıyor. Yoksa Eyüboğlu, yeterli salon bulduğu için çok izleyiciye ulaşan vasat yerli komedi filmlerinin mi desteklenmesini istiyor? Bu filmler, zaten para basıyor; bir de bakanlık bu filmlere destek olursa, Türkiye'de hiç festival filmi çekilmez!
Umarım Kültür ve Turizm Bakanı Nabi Avcı bu yazıyı okur ve Eyüboğlu'nun yanlış yönlendirmesinin etkisinde kalmaz. Avcı'nın, bakanlığın desteklediği Türk filmlerinin Avrupa'da kazandığı ödüllere, Türk sinemasının ulaştığı yüksek noktaya bakması yeterli.
