Tarihi kaynaklara göre Türkistan, Orta Asya ve Batı Çin'i içerisine alan çok geniş bir bölgenin kayısının ana vatanı olduğu sanılmaktadır. Günümüzden 5000 yıl gibi çok uzun bir zaman önce kayısı bu bölgede bilinmekte ve tarımı yapılmaktaydı. Büyük İskender'in seferleri sırasında kayısı M.Ö. IV. yy.'da Anadolu'ya getirilmiş yetişmesi için uygun iklim ve toprakları Anadolu'da bulunduğundan Anadolu kayısının ikinci vatanı olmuştur. M.Ö. I. yy.'da Roma ve Pers savaşları sırasında Ermeni tüccarlar tarafından önce İtalya'ya sonra da Yunanistan'a götürülmüştür. İtalya ve Yunanistan'dan diğer Avrupa ülkelerine geçişi uzun yıllar almış 13. yy.'da İspanya ve İngiltere, 17. yy.'da da Fransa ve Amerika'ya da götürülmüştür.
Kayısı, coğrafik olarak dünyanın hemen hemen her yerine dağılmış olsa da daha çok Akdeniz'e yakın olan ülkelerde Avrupa, Orta Asya, Amerika ve Afrika kıtalarına yayılmış ve burada yetişme alanları bulmuştur. Dünya yaş kayısı üretiminde Türkiye birinci sıradadır.
ALTI KAYISI BÖLGESİ
Türkiye'yi İspanya, İtalya, birleşik devletler topluluğu, İran Fransa, Yunanistan ve ABD izlemektedir. Bu birinci grup ülkelerin yaş kayısı üretimleri 100 bin tonun üzerindedir. Birinci gruba Fas, Pakistan, Suriye, Çin, Güney Afrika, Macaristan, eski Yugoslavya, Romanya, Avustralya, takip etmektedir.
Dünya yaş kayısı üretiminin yaklaşık yüzde 10-15'inin yapıldığı Türkiye'de 6 kayısı bölgesi bulunmaktadır.
Malatya ve çevre illerin dışındaki bölgelerin üretimleri sofralık tüketime yöneliktir. Birinci bölgedeki kayısıların çoğunluğu kurutulmakta ve bu bölge dünya kuru kayısı üretiminin yaklaşık yüzde 85-90'ını karşılamaktadır.
FAYDALARI
Kuru ve yaş olarak satışa sunulan kayısı vitamin, mineral, lif, protein ve potasyum gibi besin değerleri açısından oldukça zengindir.
Dolayısıyla uzmanlara kilo vermek isteyen kişiler tarafından kayısı zayıflatır mı veya 1 kayısı kaç kalori gibi birtakım sorular yöneltilir.
100 gramlık kayısıda yaklaşık 48 kcal enerji, 9 gramlık da kayısı şeker oranı bulunur.
1 adet orta boy yani 30 gramlık kayısı ise 14.4 kalori miktarı içerir. Kilonuzu korumak ve dengede tutmak için doktor önerisini alarak rahatlıkla kayısı tüketebilirsiniz.
Diyet yaparken kayısı tükettiğinizde;
Kilo kontrolü sağlar.
Uzun süre tokluk hissi oluşturur ve gün içinde tüketilen yemeklerin daha az alınmasına yardım eder.
Ödem atma konusunda çok başarılıdır. Bağırsakları rahatlatır.
Spor öncesinde, yağ yakımı için enerji kaynağıdır.
Kilo verirken kan değerlerinin düşmesine engel olur.
KAYISILI MUHALLEBİ
YAPILIŞI: İlk önce muhallebiyi yapalım ki soğusun muhallebi için, süt, un, nişasta şeker alıp tencerede karıştırın. Ocağa alın kaynayana kadar karıştırarak pişirin. Sonra ocaktan alın. İçine vanilya ve kremayı ekleyip 5 dakika mikserle çırpın. Sonra ıslatılmış borcama muhallebiyi dökün. Dolapta üzeri sertleşene kadar bekletin. Siz dilerseniz borcam yerine bardaklarda da yapabilirsiniz. Sonra kayısıların çekirdeklerini çıkarıp ikiye kesin. Suyu ekleyip yumuşayana kadar ocakta pişirin. Ocaktan alın blenderle iyice ezin. Delikli süzgeçten geçirin. Kayısı püresini 3 su bardağı kadar bir tencereye alın. Üzerine nişastayı şekeri alıp karıştırarak pişirin. Pişen kayısı sosunu soğumaya bırakın. Soğuduktan sonra dolaptan muhallebiyi alın. Üzerine yayın.