Limonata sadece İstanbul sokaklarında değil imparatorluğun diğer şehirlerinde de, İzmir'de, Kahire'de, Şam'da seyyar limonatacılar tarafından satılan bir içecektir. Tarihte limonata benzeri ilk içecekler Orta Çağ'da Arapİran mutfak kültüründe ortaya çıkmıştır. Akdeniz ve Orta Doğu coğrafyasında limondan önce bilinen ilk narenciye türü ağaç kavunu adı verilen bir meyvedir ve bilinen yazılı ilk narenciye şurubu tarifi ağaç kavunu suyuyla hazırlanır.
ZENGİNLER İÇİYORDU
Kökeni Çin, Kuzeydoğu Hindistan ve Batı Malezya bölgelerine dayanan turunçgiller ailesinin ilk örneği ağaç kavunu kalın ve pütürlü bir kabuğa sahip az sulu bir meyvedir. MÖ 600 yıllarında İran'da var olduğu bilinen, bu egzotik meyve 300 yıl sonra Büyük İskender'in Hindistan seferi sonrası Akdeniz coğrafyasına ulaşır. Antik dünyada güzel kokusu ve iyileştirici özellikleri sebebiyle kullanılan ağaç kavunu dini açıdan da kutsal sayılan bir meyve olarak kabul edilir.
Orta Çağ dönemine ait 10. yüzyıl tarihli bir Arapça yemek yazmasında, ağaç kavunu suyuyla hazırlanan bir şurup tarifi yer alır. Safran ve küçük Hindistan cevizi aroma vermek için şuruba eklenir. Şurubun yapımı için önce ağaç kavunun suyu sıkılır ve meyvenin etli kısmı ezilerek karıştırılıp süzgeçten geçirilir. Dört ölçü ağaç kavunu suyu ve bir ölçü teberzed şekeri veya bal ile birlikte kaynatılıp köpüğü alınır. Karışım çektirilene kadar kaynatılırken tencereye tülbent içine konulmuş safran ve küçük Hindistan cevizi eklenir. Yoğun bir şurup olana kadar kaynatılır ve şişelere konularak saklanır. Arzu edildiğinde suyla karıştırılarak içilir. Limonata içeriğindeki malzemelerin maliyetli oluşu, başlangıçta zenginlere ve hastalara hitap ediyordu. Ancak limonata uzun süre hasta odalarına hapsedilemedi ve 17. yüzyıla gelindiğinde Paris, içeceği sırtlarına bağladıkları özenle hazırlanmış tanklardan satan gezgin limonata satıcılarıyla doldu.
TAZE TÜKETİLMELİ
Limonatanın şişelenmesi de onu taşınabilir, içilebilir bir içecek haline getirdi. Ancak bu önceden hazırlanmış çeşitler taze sıkılmış olanlara yetişmekte zorlanıyor; limon dilimlendikten sonra bir zamanlayıcı başlıyor, çünkü oksidasyon meyve suyunun narin lezzetini yok ediyor ve genellikle hoş olmayan acı notalar bırakıyor. Nefis bir limonata için ne yapmak gerekir? Türk limonatasında bütün limon kullanılır. Limon kabuğunu şekere rendeleyin ve kumlu bir toz haline gelene kadar karıştırın, ardından limon suyu ve su ekleyin. Beyaz kabukları üstüne koyun. Elde edilen limonata tatlı ve çok lezzetli olur.
LİMONATA
MALZEMELER
7 adet yeşil limon
2 adet portakal
2 su bardağı toz şeker
1 demet nane
1/2 çay kaşığı toz zencefil
1 avuç lavanta
YAPILIŞI: Limon ve portakal kabuklarını rendeliyoruz. Meyvelerini küp küp doğruyoruz. Naneyi ince ince doğruyoruz. Şekeri üzerine döküp bekletiyoruz. Ara ara az miktarda su ilave ediyoruz. Şeker eriyince süzgeçten geçirip, sulandırarak lavanta ile servis ediyoruz.
