Bamya besin değeri oldukça yüksek sebzelerden biridir. Çok faydalı olması sebebi ile insanlar tarafından sıklıkla tüketilmektedir.
Bamya yetiştiriciliği ülkemizde oldukça gelişmiştir. 'Bamya en iyi şekilde nasıl ve nerede yetişir?' gibi pek çok sorunun detaylı yanıtını bulacağınız bu yazıyı sizler için kaleme aldım. Bamya geleneksel yollar ile üretilmekte olan sebzeler arasında yer alır. Türkiye'de de çok miktarda yetiştirilmektedir. Bamyanın öne çıkan özelliği ise verimsiz topraklarda bile kolaylıkla yetişebilmesidir.
BAMYAYI KİM BULDU?
Bamya, Afrika ve Asya'dan bütün dünyaya yayılmıştır. Köleler bamya tohumlarını kulaklarının arkasında saklayarak Afrika ve Asya'ya getirip ekmişlerdir.
Bamya, saray mutfağında önemli bir yere sahiptir. Tarih boyunca her padişah mutlaka sofrasında bu sebzeye yer vermiştir. Hatta saray mutfağında bamyacıbaşı bile bulunmaktadır. 1730'larda yayınlanan genelge ile iyi bamyaların padişah için saray mutfağına alınıp kalanların ise satılmasına izin verildiği bilinmektedir.
Bamya Türkiye'de nerede yetişir ve nasıl yetiştirilir?
Ülkemizde birçok sebze yetişmektedir. Bunlardan biri olan bamya, çok faydalı olması nedeni ile Türkiye'de sofralarda sıkça yerini almaktadır. Ülkemizin ılıman iklim ve Akdeniz iklimi görülen bölgelerinde daha çok bamya yetiştiriciliği yapılmaktadır.
Bamya özellikle kurak yerlerde kolay bir şekilde yetişmektedir. Bu sebeple çok fazla sulanması ya da yağış alması bu bitkinin büyüyemeden çürüyüp ölmesine sebep olacaktır. Sıcaklık ve nemin iyi ayarlanması bamya yetiştiriciliğinde oldukça önemli bir konudur.
FAYDALARI NELERDİR?
■ Bamya, çözünür ve çözünmez lifler içerir. Çözünebilir lif metabolik toksinleri yok eder. Böylece kalp hastalığı riskini azaltır ve sindirim sistemi ile vücuttan dışarı zararlı toksinlerin atılmasını sağlar.
■ Ülseri önlemede önemli bir etkisi olan bamya, sindirim sistemindeki asidi nötralize eder.
■ Retinayı korur ve kataraktı önlemede büyük destek olur.
■ Stres ve depresyonu azaltırken, sinir sistemini korumaya da yardımcı olur.
■ İçerisinde bulunan C vitamini, güçlü bir bağışıklık sistemi oluşturmak için önemlidir.
■ K vitamini güçlü kemikler inşa etmek ve kemik yapısını korumak için gereklidir. Kan pıhtılaşma proteinlerinin üretimi için önemli bir etkendir.
■ Demir, kalsiyum, manganez ve magnezyum gibi mineraller ihtiva eder.
■ Kilo vermek isteyenler bamyayı tercih edebilir. Bamya, içeriğindeki yüksek lif oranı sayesinde tokluk hissi yaratır.
BAMYA SEÇERKEN NELERE DİKKAT ETMELİYİZ?
Her zaman gevrek ve olgunlaşmamış olan bamyaları almayı tercih etmelisiniz.
Küçük bamyalar daha yumuşak ve lezzetlidir.
Fazla olgunlaşmış bamyalarda kesik veya lekeler vardır. Büyük bamyaları değil, koyu yeşil renkli olanları seçmeye dikkat edin.
Bamya, buzdolabında 2 gün boyunca saklanabilir, bu süreden sonra besin değerleri azalmaya başlar.
Yani olgunlaşmamış, gevrek, küçük ve koyu renkli bamyaları seçip, düzenli şekilde tüketirseniz yukarıda bahsedilen bamyanın tüm faydalarından yarar sağlayabilirsiniz.
SON ZAMANLARIN EN MEŞHUR TOHUMU
Bamya tohumu çok değerli bir lif kaynağıdır. Lifli yapısı sayesinde bamya tohumu sadece sindirim sistemini düzenlemekle kalmayıp aynı zamanda kolesterolün düşürülmesine de yardımcı olur. Kalp ve damar hastalıklarını, kan şekeri regülasyonunu sağlayarak tip 2 diyabet ve insülin direncini önler.
EKŞİLİ BAMYA
MALZEMELER
Yarım kilo ayıklanmış bamya
1 bardak haşlanmış nohut
1 adet kuru soğan
3 adet domates
5 diş sarmısak
1 su bardağı sıcak su
Yarım çay bardağı zeytinyağı
1 tatlı kaşığı limon tuzu
1 tatlı kaşığı kaya tuzu
YAPILIŞI: Soğanı yemeklik şekilde doğrayın. Domatesleri de soyup küp küp doğrayın. Sıcak suya limon tuzunu koyup, erimesi için bir süre bekletin. Bir tencereye zeytinyağı dökün ve soğanı 2 dakika kavurun. Ardından bamyayı, sarımsakları, haşlanmış nohutu ve küp şekilde doğranmış domatesleri ilave edin. Suda erittiğiniz limon tuzunu ve tuzu ekleyin. Yemeğin altını kısıp kapağını kapatın. Yaklaşık 30 dakika karıştırmadan pişirin.