Televizyonla ilgili bilimsel araştırmalar, anket ve gözlemler çok ilgimi çeker. Çünkü televizyonun, bir eğlence aracından ziyade "sosyal olgu" olarak değerlendirilmesi fikrini savunurum. Elime, Vehbi Koç Vakfı Amerikan Hastanesi'nden uzman psikolog Aslı Alkan'ın aşırı televizyon izlemeyi "madde bağımlılığı" olarak niteleyen araştırması geçti. Amerikan Psikiyatri Birliği kriterlerine göre; yoğun olarak televizyon izleyen kişilerde madde bağımlısı kişilerin gösterdikleri özelliklerin çoğu görüldüğü için bu insanlar "bağımlı" olarak nitelendirilebiliyorlar. Peki acaba siz de bir televizyonkolik misiniz? Eğer aşağıda sıralanan durumların çoğu sizin için de geçerliyse, televizyon konusunda "madde bağımlısı" haline gelmişsiniz demektir.
* Bir maddeyi kullanarak çok fazla zaman geçirilmesi. (Günde ortalama 3-4 saat televizyon izlenmesi; televizyon izlemenin, bir gün içerisinde çalışma ve uyuma dışındaki en uzun faaliyet olması...)
* Bağımlılık yaratan madde kesildiğinde ya da azaltıldığında yoksunluk belirtilerinin ortaya çıkması. (Bir televizyon programı izlenirken elektrik kesilmesi ya da herhangi bir engel ile karşılaşıldığında bireyin aşırı tepki vermesi...)
* Madde kullanımı nedeni ile sosyal, mesleki ve kişisel etkinliklerin azalması ya da tamamen bırakılması. (Televizyon izlemek için sosyal bir toplantıya katılınmaması; spor yapılmaması; ertesi gün işe uykusuz gidilmesi...)
* Maddenin tasarlandığından daha uzun ve yüksek miktarlarda alınması. (Haftada 1-2 dizi izlenirken, her gün başka bir dizi arayışına gidilmesi; seyredecek bir program bulunamadığında "zaplama" alışkanlığının doğması ve bireyin televizyon seyretme süresini artırma eğiliminde olması.)
* Fiziksel ya da ruhsal sorunların ortaya çıkmasına ya da artmasına rağmen madde kullanımının sürdürülmesi. (Birikmiş ödevler varken, o gün kimin A yarışmasından eleneceği ile ilgilenilmesi; dinlenme ihtiyacına rağmen uykusuz kalmanın göze alınması...) Sanırım pek çoğunuz "televizyonkolik" çıktınız. Peki ya siz madde bağımlısı iseniz, günün 15 saatini ekran başında geçirmek zorunda kalan ben ne oluyorum? Aşırı dozdan gitmesem bari!..