Dün Yaşar Üniversitesi ile Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası'nın (VOB), birlikte düzenlediği bir günlük sempozyumda, bir panelin moderatörlüğünü yapma görevini üstlendim.
"Bir Ticaret Merkezi Olarak İzmir'de Borsacılığın Dünü ve Bugünü: İstanbul Finans Merkezi ve İzmir" başlıklı panelde; İzmir'in tecrübeli, yaratıcı isimlerinden işadamı Kemal Çolakoğlu, ekonomi gazeteciliğinin saygın ismi Selim Türsen, İzmir araştırmalarıyla da bilinen, değerli bilim insanı Prof. Dr. Zafer Toprak, konuşmacı olarak yer aldı. Konunun 'İstanbul Finans Merkezi ve İzmir' ayağında; kentin değerli kurumu VOB'un, bu kapsamda İstanbul'a taşınma fikrine yönelen sağduyulu tepkiler, yeniden gündeme geldi. Panelden yansıyanları haberimizde detaylarıyla okuyacaksınız.
BU CÜMLELER ANLATIYOR
Köşemin kalan kısmını, yettiği kadarıyla, değerli Çolakoğlu'nun altını çizdiğim önemli bazı cümlelerine bırakıyorum:
"İzmir'in ilkleri bu ülkenin temel taşlarıdır. Cumhuriyet'in ilk iktisat kongresi, daha Cumhuriyet ilan edilmeden 1. İktisat Kongresi adıyla, İzmir'de yapılmıştır."
"Doğu'nun en batısı, Batı'nın ise en doğusu olarak nitelediğimiz 'İzmir', kurulduğu tarihten bu yana liman kentidir. Hep uluslararası ticarette; ithalatın, ihracatın merkezi olmuştur."
"Avrupa ülkelerinden, özellikle İtalya, Fransa, İngiltere ve Hollanda'dan gelen yabancıların gemicilik ve ticari faaliyetlerde bulunmak üzere, bugün ben İzmirliyim diyen birçok kişiden çok daha önce İzmir'e yerleşerek yaratılan 'Levanten Kültürü', İzmir'in bugün dahi göçle gelenleri ötekileştirmeden, kendi içinde eritmesini bilen insan yapısını ortaya çıkarmıştır."
"İstanbul gibi, üç imparatorluğa başkentlik yapmış, Osmanlı'nın 400 yıllık payitahtında, Dersaadet Ticaret Odası 1880'de kurulup iki yıl sonra faaliyete geçerken, İzmir Ticaret Odası bundan sadece üç yıl sonra, 1885'te kurulmuştur."
"Ayrıca İzmir'de 1800'lü yıllar sonunda İngiliz, Fransız, İtalyan ve Hollanda ticaret odaları da vardı. 1886 yılında Osmanlı'da ilk Borsalar Nizannamesi yayımlanmasından beş yıl sonra, 13 Haziran 1892'de günün hükümeti ilk İzmir Ticaret Borsası'nı tanımıştır. Adana Ticaret Borsası 1913, İstanbul 1925, Ankara ise 1927'de kurulmuştur."
"Yaklaşık 20 yıl önce ise, İzmir Ticaret Borsası, pamuğa dayalı Vadeli İşlem Piyasası kurulması için çalışmalara başlamıştır. 1995 yılında ilk kaynak sağlanırken, bundan bir yıl sonra Resmi Gazete'de ilgili yönetmelik yayımlanmıştır. 2001 yılı Bakanlar Kurulu kararı ile Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası, başına 'İzmir' ekini alarak 2002'de resmen kurulmuştur. Yani, İzmir Vadeli İşlemler ve Opsiyon Borsası'nın kolay geçen süreçte kurulmadığı, gökten zembille gelmediği bilinmelidir. İzmir VOB, ilk gongunu 4 Şubat 2005'te vurabilmiştir."
"Kısaca 1892'de başlayan süreç, yüzyıl sonra asrın güncelliğine kavuşması için, 1992'de başlattığı hamleyi, 2005'te tamamlayabilmiştir. Bu yıl VOB 8. yaşından gün alıyor. Çok başarılı konumda. Aktarmaya çalıştığım, İzmir'in asırlardan bu yana yarattığı ticari hayatta oluşan borsa ticari payının, günün modern koşullarında VOB'a dönüşmesinin, çok uzun zaman aldığı, büyük emek ve deneyim sonrasında oluştuğudur."
"YERİ DEĞİL, YAPTIĞI ÖNEMLİ"
"Bu nedenlerle VOB, bu şehirden başka yere transferine razı olunacak oluşum değildir. İstanbul'un bir finans merkezi olması projesine saygı duyuyor ve destekliyoruz.
İMKB'nin İstanbul'da olması, projenin hayata geçmesini kolaylaştıracaktır. BDDK ve SPK da, bu projede yer alacak diye biliyoruz. Projenin içinde yer alması düşünülen Merkez Bankası'nın ise İstanbul'a taşınmasından vazgeçildiğini de biliyoruz."
"Ulaştığımız teknoloji çağında, hiçbir kurumun fiziki olarak nerede bulunduğunun önemi kalmadı. Bugün İzmir'de oturan bir vatandaş, New York Borsası'ndan istediği hisse senedini alabilir. Bunun için New York'ta oturmasına gerek yok. Aynı şeyi VOB için de söyleyebiliriz. Fiziki olarak İstanbul'a taşınmasının sağlayacağı ek bir fayda olmadığı açıktır."
"İzmir'de doğan, büyümeye devam eden, İzmirli VOB'un İstanbul'a taşınmasına gerek yok. İstanbul'un finans merkezi olması projesinin VOB'u İzmir'den taşımadan da hayatiyetini sürdürebileceğini anlatabilmeliyiz. VOB İzmir'de kalacaktır. Kalmalıdır. Bu IFM projesini asla bozmaz; bozsaydı Merkez Bankası da mutlaka taşınırdı."