İstanbul Harbiye'de Milli Savunma Bakanlığı'na (MSB) bağlı Askeri Müze'yi, tarih meraklısı herkesin mutlaka görmesi gerekiyor. Milli Savunma Bakanlığı'nın hiçbir şeyi esirgemeden tarihimiz ile milletimizi buluşturduğu bu müzede haftanın 6 günü muhteşem mehter konserleri de veriliyor.
ATATÜRK BU BİNADA OKUDU
Bugün MSB'ye bağlı Askeri Müze ve Kültür Sitesi olarak kullanılan Harbiye binası, 1864 yılında inşa edildi. 1936 yılına kadar Harp Okulu olarak kullanılan binada 1899-1905 yılları arasında Mustafa Kemal Atatürk de okudu.
Jean Weinberg'in Atatürk tablosu.
1966'da Harp Okulu binasının, tarihi ve mimari karakteri bozulmayacak şekilde restore edilerek bir askeri müze haline getirilmesi planlandı. 1985'te restorasyon çalışmaları biten bölümler, 1993'te Kültür Sitesi'nin de dâhil olduğu diğer bölümlerle birlikte bugünkü haliyle "Askeri Müze ve Kültür Sitesi Komutanlığı" olarak hizmete açıldı.
15. YÜZYILA KADAR UZANIYOR
Koleksiyonlarının zenginliği ve çeşitliliği açısından dünyanın önde gelen müzelerinden biri olan Askeri Müze'nin kuruluşu 15. yüzyıla kadar uzanıyor. 1453'te İstanbul'un Türkler tarafından fethinden sonra, Topkapı Sarayı sınırları içindeki Aya İrini Kilisesi, değerli silahların, savaş araç ve gereçlerinin toplandığı "Cebehane" olarak düzenlendi. Modern anlamda Türk müzeciliğinin temeli Tophane Müşiri Damat Ahmed Fethi Paşa'nın gayretleriyle 1846 yılında atıldı.
100. Yıl Sergisi.
Aya İrini'deki revakların araları camekânlarla kapatılarak sergileme mekânları haline getirildi. Bu mekânların bir bölümünde eski harp silah araç ve gereçlerinden oluşan koleksiyonlar, diğer bölümlerde arkeolojik eser koleksiyonları sergilendi. Daha sonra sayısı artan arkeolojik eserler Çinili Köşk'e taşındı ve bugünkü İstanbul Arkeoloji Müzeleri'nin temeli atıldı. Askeri Müze'nin ilk müdürü olan Ahmed Muhtar Paşa, silah koleksiyonlarını zenginleştirdi.
Askeri Müze'deki objeler, II. Dünya Savaşı'nın Türkiye'ye de sıçrayabileceği endişesiyle önce Ankara'ya, sonra da Niğde'ye nakledildi. İstanbul'a getirildikten sonra Maçka Silahhanesi'nde depolanan eserler, 1959'dan itibaren eski Harbiye Mektebi Jimnastikhanesi binasında sergilendi. Binanın Askeri Müze koleksiyonları için yetersiz kalması üzerine 1966 yılında eski Harbiye Mektebi binasının Askeri Müze olarak kullanılmasına karar verildi. 1993'te Askeri Müze bugünkü binasında hizmete açıldı.
Orhan Gazi'nin miğferi.
Müzecilik faaliyetlerinin yanı sıra dünyanın en eski bandosu olan mehter de Askeri Müze'nin bünyesinde bulunuyor. Mehter müzenin kapalı olduğu pazartesi hariç haftanın 6 günü saat 15.00-15.30 arasında ziyaretçilere konserler veriyor. Yine Askeri Müze'de yerli, yabancı, sivil ve askeri her türlü kültür ve sanat faaliyetlerine açık "Kültür Sitesi" kompleksi de bulunuyor.
Fatih dönemine ait top.
50 BİN SİLAH VE OBJE
Yıllar önce Polonya'da bir müzeyi gezerken bize rehberlik eden müze uzmanı, 16. yüzyıla ait bir silahı özellikle orijinal olduğunu defalarca vurgulayarak anlatmıştı. Ben de İstanbul'daki Askeri Müze'de böyle orijinal 50 bin eser olduğunu söyleyince Polonyalı uzmanın nutku tutulmuştu. Askeri Müze'de 50 bin civarında tarihi silah ve objeler var. Yaklaşık yüzde 9'u sergileniyor.
Tarihimizin değişik dönemlerine ait kılıç, mızrak, kama, hançer, top, tüfek, tabanca, kalkan, zırh, dizçek, kolçak, madalya, elbiseler, bayrak ve sancaklar müzenin envanterinde kayıtlı. Silahların çoğu Osmanlı dönemine ait. Cumhuriyet dönemine ait objeler de mevcut. Ayrıca 14. ve 15. yüzyıla ait Haçlı kılıçları var. Memlükler'in Haçlılar'dan ele geçirdikleri silahları Yavuz Sultan Selim Mısır'ı fethedince İstanbul'a getirmiş.
Askeri Müze'miz Avrupa topları açısından da çok zengin. Venedik, Alman, Fransız ve İngiliz topları müzede bulunuyor. Ayrıca Memlükler'e ait toplar da var. Memlükler'e ait birçok muhteşem silahlar da müzede görülebiliyor.
Evrenos Gazi'ye ait Kuran-ı Kerim
NECMEDDİN EYYUB'UN KILICI
Müzedeki en eski obje Selahaddin Eyyubî'nin babası Necmeddin Eyyub'a ait 12. yüzyılda imal edilmiş bir kılıç. Orhan Gazi'nin miğferi, Gazi Köse Mihal'e ait kılıç, I. Kosova Meydan Muharebesi'nde Osmanlı ordusu tarafından kullanılan sancak, Evrenos Gazi'nin zırhı, Fatih dönemine ait tunç top, Yavuz adına yapılmış at alın zırhı, Kanunî adına yapılmış kılıç, 1526 Mohaç Meydan Muharebesi'nde kullanılan kös, Sokullu Mehmed Paşa'ya ait miğfer, Mahmud Şevket Paşa'nın arabası, Mustafa Kemal Atatürk'e ait fildişi baston gibi tarihimizin değişik dönemlerine, önemli devlet adamlarımız ve komutanlarımıza ait silah ve objeleri burada görebilirsiniz.
Kanunî'nin kılıcı.
Necmeddin Eyyub'un kılıcı.
Çanakkale, Kutülamare, Milli Mücadele dönemine ait birçok önemli silah, eşya ve sancak da müzede sergileniyor.
Müzede tarihimizdeki birçok önemli hadise ve şahsiyete ait önemli tablolar da bulunuyor. Mesela, 100. Yıl Sergisi'nde görebileceğiniz Jean Weinberg'in fotoğraf üzerine yağlı boya Atatürk tablosu gibi. Askeri Müze'de ayrıca önemli yazma eserler de var. 1289'da Mehmed bin Mehmed bin Nihal isimli bir hattat tarafından yazılmış Gazi Evrenos Bey'e ait Kuran-ı Kerim'i müzede görebilirsiniz.
CUMHURİYET'İN 100. YIL SERGİSİ
Cumhuriyetimizin 100. yılını çeşitli etkinliklerle kutluyoruz. Milli Savunma Bakanlığı Yönetim Hizmetleri Genel Müdürü Ali Köse Bey, ekibiyle birlikte gece gündüz çalışarak önemli bir sergi hazırladı. "Cumhuriyet'in 100. Yılı Sergisi", Milli Savunma Bakanı'mız Yaşar Güler tarafından Askeri Müze'de cuma günü açıldı.
100. Yıl Sergisi.
Askeri Müze ve Kültür Sitesi Komutanlığı Şehid Hasan Rıza Sergi Salonu'nda açılan sergide, devletimizin kurucusu ve ilk Cumhurbaşkanımız Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere Milli Mücadele'ye katılmış ve Cumhuriyet'in ilanında görev almış komutanlardan Askeri Müze koleksiyonunda şahsi eşyaları bulunan 12 komutanın objeleri sergileniyor. Ayrıca Cumhuriyet'in ilk yıllarında savunma sanayiinde gerek devlet eliyle gerekse özel girişimlerle gerçekleştirilen atılımlar, bilgi panoları, fotoğraflar ve dönemden objelerle anlatılıyor.
Yedi ay süreyle açık kalacak olan sergide, Mustafa Kemal Atatürk'ün tabancası, mühürleri, bastonu, şapkası ve yeleği, mareşal rütbeli pelerini, İzmir'in işgalden kurtarılışından sonra halkın Mustafa Kemal Atatürk'e hediye ettiği hatıra sancağı ile komutanlara ait kılıç, tabanca, madalya, apolet gibi objeler görülebilir.
Mahmud Şevket Paşa'nın arabası.
Ayrıca, İmalat-ı Harbiye'de ve Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk özel silah fabrikalarını kuran Şakir Zümre ile Nuri Killigil'in fabrikalarında üretilmiş silahlar ve TBMM tarafından çıkarılan ilk madalya olan İstiklal Madalyası örnekleri sergilenen eserler arasında yer alıyor. Objelerin yanı sıra Cumhuriyet'in ilanı ve Cumhuriyet Bayramı kutlamalarını yansıtan belge ve fotoğraflar da sergiyi zenginleştiriyor.
Cumhuriyet'in 100. Yılı Sergisi, Askeri Müze'nin kapalı olduğu pazartesi günleri hariç haftanın 6 günü gezilebilir. İstanbullulara ve İstanbul'u ziyarete gelenlere "Cumhuriyet'in 100. Yılı Sergisi"ni gezmeyi tavsiye ediyorum.