Osmanlı İmparatorluğu 16. yüzyılda Fransa'ya yardım ederek varlığını devam ettirmesini sağlamıştı. Ancak Fransızlar, 17. yüzyılın ortalarından itibaren Osmanlı'nın düşmanlarının yanında yer aldılar.
OSMANLI ARKADAN VURULDU
Fransa, "Güneş Kral" lakaplı hükümdarları 14. Louis zamanında Girit'te Osmanlılar'a karşı savaşan Venedikliler'e yardım gönderdi. Fransa'nın görünürde Osmanlı Devleti ile dost olmasına rağmen gizliden gizliye Venedik'e yardım ettiği Osmanlı yönetimi tarafından da öğrenildi. Fakat bunu ispatlamak o kadar da kolay değildi. Çünkü Fransa elçiliği gizli mektuplarının deşifre edilmesini önlemek için özel bir şifre kullanıyordu ve bunu bilen çok az kişi vardı. Fakat 1656 ile 1661 yılları arasında sadrazamlık yapan Köprülü Mehmed Paşa bu şifreleri çok ilginç bir yolla çözdürdü.
Osmanlı donanması Toulon'da.
Köprülü Mehmed Paşa hem La Haye'in kendisine daha önce yaptığı bir saygısızlığın hem de Venedik'e gizlice gönderilen yardımların hesabını sormak için fırsat kolluyordu ve aradığı fırsat hiç beklemediği bir zamanda sadrazamın ayağına geldi. 1658'de Girit'teki savaşta Venedik hizmetinde bulunmuş Vertamont adlı Fransız asker Köprülü'ye önemli bir hediye sundu: Venedik'in müzakerecisi Ballarino'ya ve Fransa elçisine teslim edilmek üzere, genel kaptanın kendisine emanet ettiği bir paket şifreli mektup. Vertamont, İstanbul'u ziyaret etmek için ülkesinden gerekli izinleri almış ve bir pasaport çıkartmıştı. Fransa hükümeti İstanbul'daki elçisi La Haye'e iletilmesi gerekli gizli ve şifreli mektupları da Vertamont'a teslim etti. Fakat Vertamont şifreli mektupları La Haye'e teslim etmek yerine İstanbul'daki sadaret kaymakamına verdi ve Müslüman olmak istediğini söyledi.
Edirne'de bulunan sadrazamın huzuruna gönderilen Vertamont sorguya çekildi. Sorgulamalarda Girit'teki Venedik-Fransa işbirliğini doğruladı ve Fransa Elçisi La Haye'in Venedikliler'e gizlice yardım ettiğini de haber verdi. Söylediklerine delil olarak yanında getirdiği şifreli mektupları da sadrazama teslim etti. Ancak şifreler çözülemedi.
Venedik elçilik görevlileri Yedikule'ye götürülüyor.?
FRANSIZ ELÇİ HAPİSHANEDE
Köprülü Mehmed Paşa, iyileştikten sonra La Haye'yi de Edirne'ye getirtti ve onu sorguya çektirdi. Sorguda şifreli mektuplarda neler yazıldığı soruldu fakat elçi kendisinin şifreleri çözemediği, elçilik tercümanının da altı ay önce Fransa'ya gittiği cevabını verdi. Bunu üzerine sadrazam baba La Haye'in de zindana atılmasını emretti ve elçi de oğlu ile aynı kaderi paylaştı. Bu arada Köprülü Mehmed Paşa, ordunun başında Erdel seferine çıktı ve o geri dönene kadar elçi ile oğlu zindanda bekletildiler. Sadrazam muzaffer bir şekilde Erdel seferinden Edirne'ye döndüğünde La Haye ve oğlunun serbest bırakılması için ricacılar geldiler. Sadrazam, "Hay Allah! Onlar hâlâ buradalar mı" diyerek istihzalı bir cevap verdi ve serbest bırakılmalarını emretti. La Haye ve oğlu sadrazamın bu emri üzerine serbest bırakıldılar ve her ikisi de Köprülü'ye teşekkür dahi etmeden hemen Edirne'den ayrıldılar. Fakat sadrazam baba-oğul La Haye'in peşini bırakmadı, Fransa'ya gönderdiği bir çavuşla her ikisini de uygunsuz hareket ettikleri gerekçesiyle şikâyet etti ve La Haye'in elçilikten alınmasını sağladı. Elçilikten alınan La Haye birkaç gün daha Yedikule zindanlarında bekletildi. Çünkü İstanbul'u terkedeceği günlerde bir Fransız gemisi yasak olmasına rağmen Türk malları ile şehirden ayrılmıştı ve bunun cezası La Haye'e kesildi. Sabık elçi Yedikule'den ancak para cezası ödeyerek kurtulabildi ve 1660'da Fransa'ya döndü.
AVUSTURYA'YA BİLE YARDIM ETTİLER
14. Louis Venedikliler'in yanısıra bir numaralı düşmanları olmasına rağmen Avusturya'ya bile Osmanlı karşısında yardım edecekti. Sadrazam Fazıl Ahmed Paşa, 1663'te Avusturya seferinde Uyvar'ı fethetti. Viyana'nın surları ve tahkimatı zayıf olduğu için fethe uygun durumdaydı. Osmanlı ordusu, Sengotar'da Avusturya kuvvetleri tarafından karşılandı. Meydan muharebesinin başlarında Osmanlılar üstünlüğü ele geçirdiler. Ancak bu muharebe için Avusturya'ya hiç ummadıkları bir ülkeden yardım gelmişti. Avusturya ordusuna yardıma gelen Fransız birliklerinin muharebeye müdahalesi, Avusturya'yı bozgundan kurtardığı gibi savaşı aleyhimize çevirdi.