Çalışanların en çok şikâyet ettiği konuların başında ayrımcılık geliyor. Özellikle kadın çalışanlar bu konuda oldukça dertli. Çalışan hamile kadınların ayrımcılığa maruz kaldığını, hatta bu nedenle işten çıkarıldıklarını bile duyuyoruz. Erkek çalışanla aynı işi yapmasına rağmen kadına daha az ücret verilmesi de başka bir sorun. Oysa ayrımcılığa uğrayan çalışanların önemli hakları var.
KESİN HÜKÜM TAŞIYOR
İş kanunumuz bu konuda kesin bir hüküm içeriyor. 5'inci maddede, "İş ilişkisinde dil, ırk, renk, cinsiyet, engellilik, siyasal düşünce, felsefî inanç, din ve mezhep ve benzeri sebeplere dayalı ayrım yapılamaz. İşveren, esaslı sebepler olmadıkça tam süreli çalışan işçi karşısında kısmî süreli çalışan işçiye, belirsiz süreli çalışan işçi karşısında belirli süreli çalışan işçiye farklı işlem yapamaz. İşveren, biyolojik veya işin niteliğine ilişkin sebepler zorunlu kılmadıkça, bir işçiye, iş sözleşmesinin yapılmasında, şartlarının oluşturulması, uygulanması ve sona ermesinde, cinsiyet veya gebelik nedeniyle doğrudan veya dolaylı farklı işlem yapamaz. Aynı veya eşit değerde bir iş için cinsiyet nedeniyle daha düşük ücret kararlaştırılamaz. İşçinin cinsiyeti nedeniyle özel koruyucu hükümlerin uygulanması, daha düşük bir ücretin uygulanmasını haklı kılmaz" diyor. Görüldüğü üzere yasa metni çok açık. İşverenin işçiler arasında ayrım yapması mümkün değil. İşyerindeki tüm çalışanlar arasında mutlak bir eşitlikten ziyade, aynı işi yapan çalışanlara farklı ücret, ya da tavır belirlemesi de söz konusu değil. Çıkarılan son torba yasalarla çalışan kadınların anne olmalarını teşvik edici birçok düzenleme de yapıldı. Annelerin yarım gün çalışıp tam maaş almaları, hatta çocukları okul çağına gelene kadar kısmi çalışma hakkından yararlanmaları gibi düzenlemeler bunlardan birkaçı.
İKİ TARAF DA İSPAT EDECEK
Yasa koyucu, işçinin ayrımcılığa maruz kaldığını ispat etmesi gerektiğini belirtiyor. İşçi delilleriyle bu durumu ortaya korsa işverene de aksini ispat etmek düşüyor. Örneğin işveren hamile olduğu için işçisini işten çıkartırsa fesih sebebinin geçerli bir nedene dayandığını ispat etmek zorunda. Yasa, bu kurala aykırı davranan işverenin cezai işleme tabi tutulmasını düzenliyor. Böyle bir muameleye maruz kalan işçiye 4 aylık brüt ücreti ödeniyor. Ayrıca işçi yoksun bırakıldığı hakların tamamını talep etme hakkına da sahip oluyor. İşten çıkarıldığı için kıdem tazminatını alabiliyor.
İHBAR TAZMİNATI OLMAZ
12 yıldır çalıştığım işyerimden emeklilik nedeniyle ayrılacağım. Kıdem tazminatımı verecekler. İhbar tazminatı da alabilir miyim?
İhbar sözleşmenin işverence feshedilmesi durumunda ödenir. Emeklilik sebebiyle ayrılmanız sizin isteğinizle gerçekleştiği için alamazsınız.
DİLEKÇE VERİN
Eşim şubatta emekli oldu. 600 TL maaş bağlandı. Maaşı neden az? Hatice TUNÇ
2016'da emekli olanlar ocaktaki enflasyon zammı ve 100 liralık seyyanen ödemeyi de alacak. SGK'ya bir dilekçe verip yeniden hesaplanmasını isteyebilirsiniz.
KISMİ EMEKLİLİK ŞARTI
2002'de sigortalı oldum. 3600 günle kısmi emekli olma hakkım var mı? Ferit ATAK
09.09.1999'dan sonra işe başlayanlara bu hak yok. Bu tarihten sonra erkekler için 60 yaş 7 bin gün lazım. Kısmi emekliliğe 25 yıllık sigorta süresi ve 4500 gün şart.
Sorularınızı bekliyoruz
Sorularınızı bizesorun@ sabah.com.tr ve faruk.erdem@ sabah.com.tr adresine gönderebilirsiniz. Ayrıca bize Twitter'dan @farukerdem adresinden ulaşabilirsiniz.