AK Parti'nin en önemli seçim vaatlerinden biri de 'taşeron' diye adlandırılan alt işverenlerin işçilerinin kadro imkânına kavuşmasıydı. Bu konu yıllardır gündemdeydi ve mutlaka çözülmesi gerekiyordu. 2014'te çıkarılan yasayla özlük hakları güvenceye alındı. Maaş, izin ve tazminat haksızlıkları giderildi. İşçiler 11'inci ayda çıkarılıp 1'inci ayda tekrar işe alınarak tazminatları sıfırlanıyordu, bunun da önüne geçildi. Başta belediyeler olmak üzere birçok kamu kurumunda 'işçi' kadrosunda zabıtalar, sekreterler, sağlık memurları, büro elemanları görüyoruz. Asıl işi yapmalarına rağmen alt işverenin elemanı olan bu çalışanlar, kanunda "muvazaa" denilen durumu oluşturuyor. Şimdi bu sorun da ortadan kalkıyor. Kadro sorununun çözümü Bakanlar Kurulu'nun hazırlayacağı listede kilitleniyor. Listeyle hangi kamu kuruluşunun hangi hizmeti dışarıdan alabileceği belli olacak. Böylece kurumların asıl ve alt işleri ortaya çıkacak. Asıl işi yaptığı tespit edilenler ise kadroya alınacak. Taşeronla ilgili liste Devlet Personel Başkanlığı, Çalışma Bakanlığı ile işçi-memur sendikaları ve konfederasyonlarının görüşleri alınarak Maliye Bakanlığı'nın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu'nca belirleniyor.
KRİTERLER BELİRLE NECEK
Yardımcı işler listesi taşeron kavramında belirleyici olacak. Listedeki konular dışında kamuda hizmet alımı yapılması ancak "teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde" mümkün olabilecek. Böylece, kamu kurumları kendilerine izin verilen alanlar dışında dışarıdan hizmet alamayacak ve 'taşeron' işçi çalıştıramayacak. Kadroya geçiş sürecinde de bazı kriterlerin getirilmesi söz konusu. Çalışma süresi bunlardan olabilir.
ASIL İŞİ KİM YAPIYOR?
Bir devlet hastanesinin yemekhanesinde çalışan işçinin kadroya geçip geçmeyeceği gibi konular merak ediliyor. Hastanenin asıl işi sağlık olduğundan hemşire ya da sağlık memurunun taşeron hizmet vermesi söz konusu olmayacak. Öte yandan hastanenin temizlik hizmetini dışarıdan alması mümkün olabilecek. Burada sağlık memurunu taşeron şirketin 'temizlik işçisi' gibi gösterme durumu da ortadan kalkacak.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
02.10.1974 doğumluyum. 1994'te askere gittim 15.03.1995'te işe girdim. Askerlik borçlanması yapayım mı? Mustafa TUFANÇ
25 yıl, 55 yaş ve 5750 prim şartı gerekiyor. 10 aylık askerlik borçlanması yaparak 54 yaşında, 02.10.2028'de emekli olursunuz.
Doğum tarihim 01.01.1982, sigorta başlangıcım 01.09.1998. 6.032 günüm var. Tahsin KABATAŞ
25 yıl, 57 yaş ve 5900 gün şartınız var. Priminiz tamam, yıl şartı ise 2025'te dolacak. 01.01.2039'da emekli olursunuz.
Eşim 1970 doğumlu, 1994 sigorta girişli. 1990 ve 1995 tarihlerinde doğum yaptı. 5900 günü var. Doğum borçlanması yaşı öne çeker mi? Mustafa GÜL
23 Mayıs'tan önce ise 50, sonra ise 51 yaş gerekiyor. Bir çocuk borçlanma hakkı var ama günü dolduğu için gerek yok. Yaşı geri çekmez.
Sigorta başlangıcım 1992. 25.03.72 doğumluyum. Ne kadar borçlanmalıyım? Berna ÜNÜZ
İşe girişiniz 23 Mayıs ve öncesi ise 48 yaşında ve 5525 günle, sonrasındaysa 49 yaşında, 5600 günle emekli olursunuz. Priminiz eksik ise ve sigortadan sonra doğumlarınız varsa borçlanabilirsiniz
04.04.1971 doğumluyum, 01.01.1988'de sigorta başlangıcım var. 1982'de çıraklık yaptım ama sigortam yapılmadı. Seyfettin AKKILIÇ
Çıraklık döneminde sigorta yapılsaydı da emekliliği etkilemez. 50 yaşında 5375 günle emekli olurusunuz.
Emekli olun
1965 doğumlu, 1986 sigorta girişliyim. 6000 iş günüm var. Çalışmaya devam etmem özlük haklarmı etkiler mi? Ahmet FERİD
25 yıl, 49 yaş ve 5300 gün şartınız var. Şimdi emekli olabilirsiniz. Maaşınızın yılda 60-70 lira artması için en az 3 bin TL brüt aylık almanız gerekiyor. Emekli olmanız sizin için daha kazançlı.
Yüzde 60 şart
Nişanlım 1987 doğumlu. 8 yıldır çalışıyor. Yüzde 47 raporlu şeker hastası. Malulen emekli olabilir mi? Serkan YÜCE
Normal şartlarda 58 yaşında emekli olabilir. Malulen emeklilik için en az yüzde 60 rapor gerekiyor ve bunun da SGK Sağlık Kurulu tarafından onaylanması şartı var.
Ücrete bağlı
1973 doğumluyum ve 1991 sigorta girişim var . Halen çalışıyorum. İleride emekli maaşımın düşme durumu var mı? Nursen ÖZBEK
47 yaş ve 5450 günle emekli olursunuz. Yaş beklerken çalışabilirsiniz. Ancak asgari ücretle çalışıyorsanız maaşınızı olumsuz etkileyebilir. Yüksek ücret emekli aylığını artırır.
Sorularınızı bekliyoruz
Sorularınızı bizesorun@ sabah.com.tr ve faruk.erdem@ sabah.com.tr adresine gönderebilirsiniz. Ayrıca bize Twitter'dan @farukerdem adresinden ulaşabilirsiniz.