Asgari ücret tartışmaları Türkiye'de çok yapılıyor. Asgari ücret; 'Bu miktardan az ödeme yapamazsın' anlamına geliyor, ama nedense bizde 'Bunu öde' gibi anlaşılıyor ya da bazılarının işine öyle geliyor. Asgari ücret sadece yukarıdaki manasıyla ele alınmıyor. Birçok ödemeyi ve borçlanmayı da direkt etkiliyor. Asgari ücret senede iki kez ocak ve temmuz aylarında değişiyor. Dolayısıyla işsizlik maaşından prim borçlanmalarına kadar her şeyin değeri de artıyor. Ocak ayından bu yana uygulanan brüt 1.201 lira 50 kuruşluk asgari ücret 1 Temmuz'dan itibaren artık 1.273 lira 50 kuruş oldu. Aradaki 72 liranın etkisi fazla. Bu aydan itibaren ödenecek en az net asgari ücret 1000 lira 54 kuruş olacak. Brüt asgari ücrete göre belirlenen işsizlik maaşı da değişiyor. Bu aydan itibaren işsiz kalanlar için en düşük ücret 509 lira 40 kuruş olurken, en yüksek maaş bin 18 lira 80 kuruşa çıkacak. Böylece işsizlik maaşının tavanı net asgari ücret gibi bin lirayı aşmış olacak. İşverenlerin ödediği primler artarken borçlanma miktarları da buna göre değişti. Buna göre askerlik ve doğum borçlanması ile isteğe bağlı sigorta ödemeleri aylık en az 407 lira 68 kuruşa yükseldi. Genel Sağlık Sigortası'nda da en düşük prim 50 lira 96 kuruş oldu.
EMEKLİ VE MEMURA FARK
Temmuz ayı kamu çalışanları ve emekliler için de zam ayıdır. Memur ve memur emeklileri için yüzde 3 + yüzde 1.76 enflasyon farkı, işçi ve Bağ-Kur emeklileri için de yüzde 4.76 enflasyon ve seyyanen zam eklenmiş oldu. İşçi ve Bağ-Kur emeklilerinden bin lira ve aşağı maaş alanlara 100 lira, bin liranın üstündekilere de bin 100 liraya tamamlayan zam, yüzde 4.76'ya eklenecek.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
11.03.1967 doğumluyum. 1 Eylül 1989 tarihinde doktor olarak başladım. Asteğmen olarak askerliğimi yaptım. 1996'dan itibaren SSK'lıyım. Ne zaman emekli olurum? Mustafa AYDIN
25 yıl 51 yaş ve 5450 prim günü şartlarına tabisiniz. Askerlik borçlanması yaşınızı geri çekmez. SSK'lı olarak çalışmaya devam edin. 11.03.2018'de emekli olursunuz.
20.04.1979 doğumluyum. İşe girişim 24.07.1996. 6 bin günüm var. Ne zaman emekli olurum? Belgin GÜLER
20 yıl 53 yaş ve 5 bin 900 prim günü şartlarınız var. Priminiz tamam. Yılınız 2016'da dolacak. Emekli olacağınız tarih 20.04.2032.
1971 doğumluyum. 22.07.1993 tarihinde sigortalı oldum. 7675 günüm var. Ne zaman emekli olurum? Yaşar AK TAŞ
25 yıl 54 yaş ve 5675 gün şartlarınız var. Priminiz tamam. Yılınız 2018'de dolacak. İşe girmeden önce askerlik yaptıysanız 8 ay borçlanıp 53 yaşında emekli olursunuz.
09.10.1990 SSK başlangıcım. 26.01.1973 doğumluyum.1998'de askerlik yaptım. Boşluklarım var. Ne zaman emekli olurum? Atilla K.
25 yıl 52 yaş ve 5525 gün şartlarınız var. Yılınız bu sene dolacak. Priminiz eksikse askerlik borçlanmasıyla tamamlayın. 26.01.2025'te emekli olursunuz.
Maaş alırsınız
Ben meslek yüksek okulunda okuyorum. Zorunlu staj yapıyorum. Maaş almam gerekir mi? Demet EKEN
Meslek lisesi ve meslek yüksekokulu öğrencilerinin sigortalarını okul yapıyor işyeri de maaş veriyor. Maaş 20 kişiden az personelde asgari ücretin yüzde 15'inden, 20'den fazla personelde yüzde 30'undan az olamıyor.
Toplu ödeme yok
Geçmişte eksik günlerim var. Toplu olarak ödeyerek emekli olabilir miyim? Yusuf Atik
Maalesef askerlik ve doğum borçlanması gibi imkânların dışında geriye doğru ödeme yaparak gün kazanılamıyor.
Dava açın
5 yıl çalıştığım işyerinden tazminatsız çıkartıldım. Maaşım fazla ama asgari ücret gösterdiler. Ne yapabilirim? Mehmet VURAL
Öncelikle yapılan hileyi Çalışma Bakanlığı'na bildirin. Tazminat için iş mahkemesine dava açın. Gerçek maaşınızı gösterir belgeleri de delil olarak sunarsanız tazminatınız artar.
2 aylık ara...
Ahaber'de her Cumartesi ve Pazar günleri sabah 08.45'de yayınlanan BİZE SORUN adlı programımız yaz sezonu olması dolayısıyla tatile girdi. Eylül ayında tekrar Ahaber ekranlarında buluşmayı ümit ediyoruz. Bu süreçte sorularınızı bu köşeden cevaplamaya devam edeceğiz.
Sorularınızı bekliyoruz
Sorularınızı bizesorun@ sabah.com.tr ve faruk.erdem@ sabah.com.tr adresine gönderebilirsiniz. Ayrıca bize Twitter'dan @farukerdem adresinden ulaşabilirsiniz.