Emeklilik çalışanların hayali. Ama buna kavuşmak o kadar da kolay olmuyor. Kiminin yaşı dolmuyor kiminin primi eksik. Kimisi de sigortalılık yılını tamamlamamış. Sistem çalışanlara bazı fırsatlar sunuyor. Hep anlattığımız askerlik borçlanması ve doğum borçlanması bunlardan ikisi. Böylece hem prim hem de yaştan kazanabiliyorsunuz. Sigortadan sonra yapılan 3 doğum 2160 gün (6 yıl) kazandırıyor. Sigortadan önce yapılan askerlik ise borçlanılan gün kadar işe giriş tarihini geri çektiği için emeklilik yaşı ve prim şartı azalıyor. Bunların dışında da imkânlar var. Bugün biraz onlardan bahsetmek istiyorum. Sigortalı olarak çalışmaktan uzak kaldığımız zamanların bir kısmını borçlanarak geri kazanma imkânımız var. Bunlardan bazıları şöyle: Memurlar ücretsiz izin sürelerini daha sonra borçlanarak emeklilik hizmetinden saydırabiliyor. Sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için yurtiçinde veya yurtdışında geçirilen doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri de borçlanma kapsamında. Sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanların normal staj süreleri de borçlanma kapsamında. Sigortalı olarak yapılan avukatlık stajı diğerlerinden ayrı olarak emeklilik hesabından sayılıyor. Tutukluluk ve gözaltında geçen süreler de borçlanılabiliyor. Bu süreleri mahkum olunmadığı sürece borçlanarak hizmetinizden saydırabilirsiniz. Grev ve lokavtta geçen süreleri de borçlanmak mümkün. Yine ekonomik kriz dönemlerinden ücretsiz izinli olanlar her yıl için 3 aya kadar borçlanma yapabiliyor. Doktorlar fahri asistanlık hizmetinde geçirdikleri süreleri borçlanabiliyor Seçim kanunları gereğince görevlerinden istifa eden kamu görevlileri istifa ettikleri dönem ile seçime kadar ki zamanı borçlanabiliyor. Yurtdışında çalışanlar belli şartlarda bu süreleri borçlanarak emeklilik hesabına katabiliyor. Yine kadınlar yurtdışında 18 yaşından sonra geçirdikleri süreleri çalışmış olmasalar bile borçlanabiliyor.
STAJYERLİK MESELESİ
Geçtiğimiz haftalarda uzun uzun yazdım stajda geçen süreler de borçlanılabilmeli. Yukarıda anlattık avukatların ve hekimlerin bu hakkı var. Ama diğer çalışanların yok. Bu taleplerin karşılık bulmasını bekliyoruz.
NİSAN BEKLENTİSİ BÜYÜK
Nisan ayı yaklaştıkça her kesimin kadro talebi daha çok gündeme gelmeye başladı. 4 yıllık üniversite mezunu İİBF'liler, Veterinerler Gıda ve Ziraat Mühendisleri, Bilgisayar mühendisleri, Arkeologlar. Ayrıca meslek yüksek okul, lise, ön lisans mezunları ve birçok genç gözünü açıklanacak kadrolara dikmiş durumda. Adaletli bir dağılım olmasını bekliyor. Bu arada öğretmenler ise Nisan'da 40 bin atama talebini dillendirerek seslerini duyurmaya çalışıyor. Talepleri elimizden geldiğince duyuruyoruz. Bugün ahaber'de de 14.30'da bu konuları yeniden konuşacağız.
YEDEK SUBAY BORÇLANMASI
1982 doğumluyum ve Eylül 2005 sigorta girişliyim. 2009 Nisan ve 2010 Nisan arasında asteğmen olarak askerlik yaptım. Acaba bu süreyi emeklilik süreme katabilir miyim?
Cüneyt ÖZTÜRK Sigortadan önce askerlik yapanlar bu süreleri borçlanarak yaş şartlarını indirebiliyor. Asteğmenlerde ise sadece yedek subay okullarında geçen süreler borçlanılıyor. Bu da genelde 3-4 ay oluyor.
BİR ÇOCUĞA 720 GÜN
Annem 27.04.1960 doğumlu. 2007 yılından bu yana çalışıyor. Çocuk parası ödeyip emekli olabilir mi? Derya ALTUN
Anneniz için emeklilik şartları 58 yaş ve 7 bin gün prim gerekiyor. Primlerini artırmak için 2007 yılından sonra doğumları varsa bunları borçlanarak her çocuk için 720 gün kazanma imkanı bulunuyor.
MAAŞ KESİLİR
36 yaşında bir bayanım ve bir çocuk sahibiyim, eşimden ayrıldım. Babam vefat ettiğinden dolayı ölüm maaşı bağlandı. Çalışmaya başlarsam bu maaş kesilir mi? N. GÜREL
Yetim maaşı kız çocukları evlenmedikleri ve bir yerde çalışmadıkları sürece kesilmiyor. Bu yüzden bir yerde çalışmaya başlarsanız bunu kuruma bildirmeniz gerekir ve maaşınız kesilir.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM
Doğum tarihim, 05.03.1972. İşe giriş tarihim ise 01.05.1990. Prim günüm 6.990. Ne zaman emekli olabilirim? Halil ÇITLAK
25 yıl 52 yaş ve 5525 prim günü şartlarınız var. Priminiz tamam. Yılınız bu sene Mayıs ayında dolacak. Yaşınızın dolacağı 05.03.2024'de emekli olursunuz.
01.04.1958 doğumluyum. 01.02.1997 sigorta başlangıcım. 6514 gün primim var. 1978-1979 yıllarındaki askerlik borçlanmamı 602 gün olarak yaptım. 3600 prim günü 2006'da doldu. Ne zaman emekli olabilirim? Ahmet GÜLEÇ
Şartlarınız 25 yıl 56 yaş ve 5825 prim günü. Yaş şartınız 2014 yılında dolmuş. Priminiz de tamam. Yıl şartınız ise 2020 'de dolacak. Dolayısıyla emeklilik tarihiniz 25 yılınızın dolacağı Haziran 2020 tarihi olacaktır. Ancak 3600 günle emeklilik şartlarınız 2017 yılında dolacağından 01.04.2017 tarihinde kısmi emekli olabilirsiniz.
Annem 1953 doğumlu. 25.6.1980 girişli. Toplamda 2 yıl 8 ay 20 gün çalışmış görünmektedir. Ayrıca 1989 doğumlu bir evladı vardır. Emekliği için nasıl bir yol izleyebiliriz? Gül DEMET
Anneniz için yaş şartı yok. 5 bin prim gününü tamamladığında emekli olur. Annenizin 980 günü var. Doğum borçlanması yaparsa 1700 güne ulaşır. Ama bunlar yetmeyecektir. Kısmi emeklilik için en az 3600 güne ihtiyacı var. Primleri tamamlaması gerekiyor.
SORULARINIZI BEKLİYORUZ
Her cumartesi bu köşede çalışma hayatıyla ilgili sorunlarınızı gündeme getiriyoruz. Sorularınızı bizesorun@ sabah.com.tr ve faruk.erdem@ sabah.com.tr adresine gönderebilirsiniz.
HER HAFTA CUMARTESİ PAZAR SAAT 14.30'DA AHABER'DE BİZE SORUN PROGRAMI'NDA SORULARINIZI CEVAPLIYORUZ… Tel: 0212 300 66 66