Sinema tarihi, bilenleri ve sevenleri için bir hazinedir. İlla da geçmiş daha iyiydi, her güzel şey söylendi, her iyi şey yapıldı zihniyetinde olmasak bile (ki değiliz), geçmişte yapılanların görkemini ve zenginliğini bilmeden hiçbir yere varılamaz. Tıpkı edebiyattan resme tüm sanatlarda olduğu gibi..
Bu yılki İstanbul Film Festivali, bu geçmişe eğilmek için olağanüstü fırsatlar sunuyor. Bir Zamanlar Festivalde- SİYAD'ın Keşifleri bölümünde, 30 yıldır festival sayesinde keşfedilen yönetmenleri anan 10 film toplanmış: Greenaway'dan Lars Von Trier'e, Hal Hartley'den François Ozon'a, Wong Kar-Wai'dan Tsai Ming-Liang'a, Dardenne Kardeşler'den Cafer Panahi'ye sinemayı değiştiren bir avuç sanatçıyı ilk tanıdığımız filmler...
Film Gibi 30 Yıl ise daha görkemli. Burada kendilerini 'festivalin çocukları' sayan günümüzün en önemli tam 19 Türk yönetmeni, en unutamadıkları festival filmlerini seçmişler. Böylece ortaya Antonioni'nin Çığlık'ından Bergman'ın Yaban Çilekleri'ne, Fellini'nin Sekiz Buçuk'undan Goretta'nın Dantelci Kız'ına, Carax'ın Kötü Kan'ından Jarman'ın Mavi'sine, Jarmusch'un Cennetten de Garip'inden Kieslowski'nin Öldürme Üzerine Küçük Bir Film'ine, Szabo'nun Mefisto'sundan Saura'nın Kanlı Düğün'üne, İmamura'nın Narayama Türküsü'nden Tarkovsky'nin Andrei Rublev'ine bir avuç başyapıt çıkmış.
Ayrıca Anılarına bölümünde en azından Blake Edwards'ın Victor-Victoria, Penn'in Bonnie ve Clyde, Lynch'in Mavi Kadife filmlerini ve de onarılan Memduh Ün başyapıtı Üç Arkadaş'ı (1958 çevrimi) da bunlara katarsanız, toplam daha da zenginleşiyor. Tüm bu filmler ilk kez veya yeniden görülmeyi hak ediyor ve festivalcilere güç seçimler getiriyor.
Ve de yeni çıkan bir kitap: Aşktan Da Üstün- 50 Film. Popüler sinema sitesi Arka Pencere, tüm bölümlerine birer Hitchcock filminin adını vermesiyle zaten sinema tarihine sevgisini belli eden bir site. Sitenin Aşktan Da Üstün bölümünde her hafta bir yazar klasik bir filmi ele alıyor. Kitap bunlardan 50 tanesini biraraya getirmiş. Cem Altınsaray, Tunca Arslan, Kemal Ekin Aysel, Burak Göral, Murat Özer ve Burçin Yalçın'ın yazılarıyla. (Kırmızı Kedi Yayınları) Hemen karıştırdım.
Hemen hepsini ezbere bildiğim bu filmler üzerine yeni birşeyler söylenebilir mi diye... Evet, söylenebilirmiş!... Genç arkadaşlarım filmleri belli ki defalarca izlemişler. Yeni bakışlar getirmişler, farklı yorumlar çıkarmışlar. Ve ortaya, insana hepsini yeniden görme arzusu veren keyifli bir 'sinefil kitabı' çıkmış.
İşte gençlere sinema tarihini bilmemek ve de 'sinemayı Tarantino'yla başlatmak' suçlamalarını yapanlara en iyi yanıt. Mutlaka okuyun.