Büyük Atatürk'ü saygıyla, şükranla, minnetle anıyoruz... Kalbimizde yaşatıyoruz...
Tarih dedenin sayfaları sararmış defterinden notlar paylaşacağız.
Atam... Rahat uyu.
En büyük emanetin Cumhuriyet, işaret ettiğin uygarlık yönünde güçlenerek yoluna devam ediyor.
***
Kayıp not defterleri
Cumhuriyet'in gençlik dönemine ait pek çok olay karanlıktadır. Acı ama gerçeğin ta kendisi. Atatürk'ün yakın çevresinden Yakup Kadri Karaosmanoğlu diyor ki:
"Atatürk ölünce... Ata'ya ait pek çok evrak yok edilmiştir."
Kimler yok etti? Karanlık... Zifiri karanlık.
***
Bilmece
Atatürk anılarını yazmadı... Fakat... Bazı kişilerle ve olaylarla ilgili yazılı notları vardı.
Tevfik Rüştü Aras... 1925-1938 yılları arasında Dışişleri Bakanlığı yaptı. Atatürk'e çok yakın isimlerden. Tevfik Rüştü Aras anlatıyor... Okuyalım:
Atatürk'ün notlarını, önemli kişiler hakkındaki kanaatlerini yazdığını bilirim.
Küçük not defterleri olması lazımdır.
Bir gün zarfların arasından birini çekip çıkardı: Al bak, Tevfik Rüştü... Hakkında yazdıklarım bunlar.
Teeddüp ederim (Utanırım) Paşam cevabını verdim... Almadım... Okumadım... Daha bunun gibi çok dosyası vardı.
Ve soruyor:
Bu notlar ne oldu acaba?
Ey tarihçilerimiz! Aradan yıllar, yıllar, yıllar geçti. Bu notlar... Not defterleri... Ne oldu?
***
'Acı bir olay
Zühtü Uray... Atatürk döneminde Cumhurbaşkanlığı Özel Kalem Müdürlüğü'nde yıllarca görev yapan bir isim. Sonra... Aydın Milletvekili oldu.
Zühtü Uray anlatıyor... Paylaşalım:
İsmet Paşa'nın, Refik Saydam'ın ve diğer önemli zevatın Atatürk'e yazdığı mektuplar, o dönemin yetkili kimselerine teslim edilmiştir.
Ancak bunların, bu mektupların sahipleri ile notlarda isimleri geçenlerin, Ata'nın ölümünden sonra bunları aldıklarını duyduk.
O günlerde herkesin konuştuğu, birbirine üzülerek anlattığı acı bir olaydı bu.
***
Günün sorusu
Atatürk, yaşama veda edince... Ankara 3. Sulh Hukuk Hâkimi Osman Selçuk, Atamızın bütün eşyalarını tek tek sayar. Ve... 124 sayfalık bir liste haline getirir.
Bu eşyalar 4 yıl boyunca Ankara Halkevi'nin bir odasında kalır.
Daha sonra ise Ziraat Bankası'nın çelik kasalarına nakledilir. Günün sorusu işte bu konuda: Büyük Atatürk'ün 124 sayfalık liste dolusu eşyası bugün nerede?
Ve içlerinde kayıp olanlar var mı?
***
Gizli tarih
Atatürk'ün vasiyeti (Ankara 3. Sulh Hukuk Mahkemesi Hâkimi Osman Selçuk tarafından) açılırken...
Odadakiler: Vârislerden... Atatürk'ün kız kardeşi Makbule Atadan.
Ve... CHP temsilcileri... Şükrü Saracoğlu ile Hilmi Uran. Vasiyet okunuyor. Sonra... Hukuki işlemler başlıyor. Terekenin (mal varlığı... Belgeler...
Eşyaların) tespiti işlemleri. Uzun bir süreç... 25 günde tamamlanıyor. Ve... Hâkim görüyor ki...
124 sayfalık listede yazılı olan pek çok şey kayıp.
Örneğin:
İsmet İnönü'nün, Refik Saydam'ın... Ve daha pek çok kişinin Atatürk'e yazdıkları mektuplar.
Atatürk'ün not defteri.
Atatürk'e verilen bazı hediyeler. Üzerinde devlet sırrı yazılı dosyalar... Belgeler.
***
Sözlü vasiyet
Atamızın sözlü vasiyeti... "Çankaya Köşkü yakınında bir kaya parçasının altına gömülmesini" ister.
Atatürk'ün bu sözlerini duyanlar:
Falih Rıfkı Atay.
Afet İnan.
Ve Hasan Rıza Soyak... Cumhurbaşkanlığı Umumi Kâtibi.
Fakat... Atatürk'ün mezarı... Anıtkabir... Çankaya bölgesinde değil.
Neden? Var mı bilen? İşte... Günün can alıcı bir sorusu daha.
***
Fitne
Anıtkabir için Ankara'da en uygun yer neresi? Bu konuyu araştırmak için TBMM'de bir komisyon kurulur... Üyeler:
Ankara Milletvekili Falih Rıfkı Atay. İstanbul Milletvekili Salâh Cimcoz. İçel Milletvekili Ferit Celal Güven.
Türk ve yabancı şehircilik uzmanları dinlenir. Sanatlar Akademisi Öğretim Üyesi Prof. Bruno Taut, görüş bildirenlerden.
Komisyonun... Uzmanların en uygun buldukları yer... Bölge:
Çankaya.
İşte bu sırada... Kıskançlık... Fitne... Dedikodu... Fesat zirve yapar:
"Anıtkabir'in Çankaya'da inşa edilmesi demek... Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'ye türbedarlık görevi verilmesi demek."
***
Derin devlet
Sadece Türkiye'nin değil, dünyanın... Her dönemin değişmez gerçeği:
"Derin devlet."
Ankara'da bir derin devlet lobisi vardır. Anıtkabir'in Çankaya'da inşa edilmesine karşı olan güçlü bir lobi.
Karar alınır:
Anıtkabir'in yapılacağı yeri parti belirleyecektir...
Cumhuriyet Halk Partisi.
Sonuç parti Anıtkabir için yer belirler:
"Rasattepe."
Yani... Bugün Anıtkabir'in bulunduğu yer.
İnşaat başlar... 9 Ekim 1944.
Ama... Yıllarca bitmez.
Nihayet... Seçim... Bir devrin/tek parti döneminin sona erişi... 14 Mayıs 1950.
Demokrat Parti iktidar.
İnşaat hızlanır... 1953'te tamamlanır.
***
Nokta
Aslında... Yazacak daha çok şey var.
Hepsi de belgeye dayalı.
Bugünlük... Bu kadarı yeter sanırız.
Büyük Atatürk'ü bir kez daha... Bin kez daha... Minnetle, duayla, saygıyla, şükranla anıyoruz.