Osmanlı dönemi Sivas Valisi Halil Rifat Paşa... "Gidemediğin, ulaşamadığın, dokunamadığın, varlığını hissettiremediğin yer senin değildir" diyor.
Edirne'ye 2 bin 70 kilometre... İstanbul'a 1875, Ankara'ya 1390 kilometre uzaklıktaki Hakkâri'ye... Devlet, gidiyor, ulaşıyor, dokunuyor, varlığını hissettiriyor.
Yol... Okul... Sağlık kurumları... Spor tesisleri... Hepsi var.
Vali... Kaymakam... Doktor... Öğretmen... Mühendis... Hâkim... Savcı... Asker... Polis... Hepsi görevde.
Gözlerimiz... Siyasetçileri arıyor... Uçlardaki değil... Merkezdeki siyasetçileri.
Ve de... Bölgeden uzak ama bölge hakkında sabah akşam konuşan, yorum yapan aydınları... Kanaat önderlerini... Sivil toplum liderlerini.
***
Sektör temsilcileri ne diyor?
Ticaret ve Sanayi Odası... Başkan Servet Taş... 1100 üyesi var... İnşaat... Gıda... Giyim... Madencilik... Özel okullar...
11 yıldır TSO Başkanı olan Servet Taş'a sorduk:
- Üyelerinizin... Hakkârilinin... Hâli nicedir? Dinlediklerimiz... Birkaç satırbaşı:
İşsizlik büyük sorun... İşsizliğin en yüksek olduğu şehiriz.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in programı iyi gidiyor... Aman bozulma olmasın.
Cumhurbaşkanımızdan pozitif ayrımcılık bekliyoruz... Yatırım.
Madeni biz çıkarıyoruz, işlenmeye İran'a gidiyor... Hakkâri'de metal işleme fabrikası olsa 30 bin kişi çalışır.
***
Bavul ticareti
Hakkâri... Sınır şehirlerinden.
İran'a sınır... 90 kilometre.
Irak'a sınır... 120 kilometre.
Üç sınır kapısı var... İkisi Irak'a açılıyor, biri İran'a... Üçü de açık.
Sınır ticareti... Günlük giriş-çıkış yapan... 7 bin kişi.
Dışarıdan fazla bir şey gelmiyor... Çay falan.
Asıl bizden dışarıya gidiyor... İran'a... Irak'a... Yabancı sigara... Parfüm... Elektronik eşya... Kıyafet... Ayakkabı... Aklınıza ne gelirse.
Bavul ticareti, en az 15 bin kişinin gelir kaynağı.
***
'Öğretmenim'
Kadın, erkek... Yurdun değişik yerlerinden gelmişler...
Karadeniz'den... Ege'den... İç Anadolu'dan... Her bölgeden.
Hakkâri'den kaçmak, kurtulmak isteyen... Rapor alan... Torpil arayan yok.
Hakkâri'de görev yapmaktan memnunlar.
Merkezde... İlçede... Köyde... "Atatürk'ün yarınlarımızı emanet ettiği" çocukları, gençleri yetiştiriyorlar.
Bülent Çiftçi... Milli Eğitim Bakanlığı Personel Genel Müdürü... Burada tanıştık... Van, Hakkâri dolaşıyor.
"Öğretmen açığı... Öğretmenlerin bazı sorunları..." dedik.
"Biliyorum" dedi... "Onun için buralardayım."
***
Üniversite
Hakkâri Üniversitesi... Yedi fakülte... Üç meslek yüksekokulu.
4 bin 426 öğrenci... 2 bin 500'ü farklı illerden... Trabzon'dan... Muğla'dan... Çanakkale'den...
Üniversite... Şehrin ekonomik ve sosyal hayatına etkisi büyük.
En sevindiğimiz şey ise... Üniversitenin şehirden/halktan kopuk olmaması.
***
Algı
Ağrı'ya, Iğdır'a, Siirt'e giderken... Çevreden aynı sesler geliyor... Dostlardan:
- Ne işin var oralarda? Terör bölgesi...
Oysa... Oralarda, buralarda terör yok, huzur var.
Algı işte böyle bir şey.
Hakkâri... Günlük yürüyüşümüzü yapıyoruz... Caddelerde.
Kafe çok... Adım başı... Tabelalardan bir demet:
Çare Elit... Cafe Bar Celona... Cafe Şahane... Kültür Cafe... Yeşilçam Cafe... Cafe Başka...
Ve... Güzellik salonları.
Dağda, geceleri ışıklandırılan yazı gibi... "Hakkâri'de hayat var."
Gerçekten var.
***
Madenci haklı
Hakkâri... Dağların altı çinko deposu... Ve kurşun.
Mehmet Salih Çiftçi... Hakkâri'nin ilk madencisi... Dedi ki:
Görünen rezerv 100 milyon ton.
Hakkâri, dünyanın en zengin çinko ve kurşun yataklarına sahip... Dağların altı hazine.
Terör nedeniyle yıllarca maden ocaklarına girilemedi... Beş yıldır huzur var... Çok şükür.
Ve... Mehmet Salih Çiftçi... "Ama... Üzüleceğiniz bir şey var" diyerek devam etti:
- Çıkardığımız madeni İran'a veriyoruz... İran'da işleniyor ve bize geri satılıyor... Biz, bir liraya veriyorsak, 10 liraya geri alıyoruz... Devletimiz buraya mutlaka madenlerin işleneceği tesisleri kurmalı.
***
Sorunsuz bölge
Pençe Kilit Operasyonu'nun merkez yönetim üssü... Çukurca... Kuzey Irak sınırı... Stratejik bölge.
Hakkâri... İl merkezinde... Tugay var. İki ilçede yine Tugay. Bir ilçede... Yüksekova'da... Tümen.
Güvenli coğrafya... Kuzey Irak'tan Türkiye'ye geçiş yok... Önlem tam.
Dağda, vadide dolaş, sorun yok.
Saat 23.00... Hakkârili köyüne gidiyor.
***
Futbolun melekleri
Hakkâri'de... Kadın futbol takımının... Hakkârigücü'nün... Süper Lig'de olduğunu... Biliyor musunuz?
Takımda... Sekiz yabancı futbolcu var... Azerbaycan... Kenya... Gana... Botsvana... Zambiya ve Burkina Faso'dan...
Geçen sezon... Kamerunlu Marie Gisek Divine Ngah Manga, 20 gol attı. Gol kraliçeliği sıralamasında üçüncü oldu.
Yüksekova Spor Kulübü... Kadın futbol takımı... Birinci Lig'de.
Yüksekova Belediyespor kadın futbol takımı... Üçüncü Lig'de.
Vali Ali Çelik, sporun... Spor altyapısının... Kadın futbolcuların en büyük destekçisi.
Yazacak daha çok şey var ama...
Allah'a ısmarladık Hakkâri.
Ver elini Van.
