Elâzığ iskelesinden feribota bindik... Bölge, iyi yağış almış, Keban Baraj Gölü'nün su seviyesi hayli yüksek... 10 dakika sonra Pertek'teyiz... Tunceli'nin ilçesi.
Yeşillikler içindeki dağda bir yazı:
Anadolu'nun Horasan'ı.
Horasan... Orta Asya'dan Anadolu'ya uzanan bir büyük coğrafyanın adı.
Pertek ile Tunceli arası 50 kilometre... Köyler... Ağaçlar... Kuşlar... Çiçekler... İnsanlar bahçede, tarlada... İşinde gücünde.
Ve Tunceli'deyiz.
Solumuzda dağ... "Güçlüyüz, Cesuruz, Hazırız, Komando" yazıyor.
Sağımızda Munzur Çayı... Gürül gürül akıyor.
Türkiye'nin en küçük şehirlerinden... Tarih, kültür ve doğa hazinesi.
Gelmenin, gezmenin tam zamanı.
***
Motosikletli vali
Eskiden... 5-6 yıl önce... Silah seslerinin duyulduğu coğrafyada, kuş sesleri ile uyandık.
Barut kokusu... Yerini çiçek kokusuna bırakmış.
Kentin valisi, eskiden zırhlı makam aracıyla dolaşıyordu... İlçelere helikopterle gidiyordu.
Şimdi ise... Vali Bülent Tekbıyıkoğlu, motosiklette... Şehirde... İlçelerde.
Motosikleti olan... Vali Bey'in peşinde... Tim oluşturmuşlar.
Yıllarca terör acısı çeken bölge insanı, bugün dolu dolu huzurun tadını çıkarıyor.
***
Munzur Dede
Geceyi Grand Şaroğlu otelde geçirdik... Şehir ve Munzur Suyu manzaralı.
Hava mis gibi... Oksijen deposu.
Otelde kahvaltı... Sonra sabah yürüyüşü... Çarşı esnafı çoktan uyanmış... Caddeler, sokaklar temiz.
Suyu... Doğayı... Sokağı temiz tutmak bölge insanının inancı gereği.
Ağacın dalını kıramazsınız... Çiçeği kopartamazsınız... Suyu kirletemezsiniz.
Zira oralar... Munzur Dede'nin memleketi.
***
Çay bahçesinde politika
Siyaset... Seçim... Partiler... Elbette konuşuluyor.
Akşamları halk sokakta... Çay bahçelerinde... Kahvelerde.
Sesini yükselten, kavga eden yok.
Biri... "Kılıçdaroğlu hançerlendi" diyor.
Kemal Kılıçdaroğlu, Tunceli- Nazımiyeli... Seviliyor... Nazımiye'de parka adı verilmiş.
Bir başkası, "Siyaset böyledir" diye konuşuyor:
"Hani baba-oğul gibilerdi? Kemal Bey öyle diyordu... Sonra ne oldu? İlk hançer kimden geldi?"
Sonra... Bir dede söze giriyor... Sakallı... Dede konuşunca herkes susuyor:
"Kemal Bey, kaderine razı olup, köşesine çekilmeli... Özgür Özel'e ve CHP'ye destek olmalı... Kimsenin gazına gelmemeli... Yoksa kendisini küçük düşürür.''
***
Huzur... Ve turizm
Saat 10.00... Vali Bülent Tekbıyıkoğlu ile randevumuz var... Valilikteyiz.
Kader... 22 yıl önce, Tunceli Merkez Asayiş Komando Birliği'nde askerlik yap... Ve bugün şehrin valisi ol.
Tekbıyıkoğlu, "O zaman halk da gergindi, bölgede görev yapan kamu personeli de" diyerek, söze başladı:
- Şimdi ise şehir sakin... Bölge huzurlu... Turist sayımız hızla artıyor.
"Doğru" dedik:
-Gece dolaştım... 34 plakalı araç o kadar çok ki.
İstanbul'da 80 binin üzerinde Tuncelili yaşıyor.
Tunceli'nin merkez nüfusu ise 56 bin... İlçeleriyle birlikte 89 bin.
Diğer illerdeki... Ve Avrupa'daki Tuncelili ise... Çok daha büyük bir nüfus.
Yollarda tur otobüsleri... Turizm mevsimi başlamış.
***
Yaşlı köylü dedi ki
Bülent Tekbıyıkoğlu, "Tunceli bilinmeyen bir şehir" dedi... Ve ekledi:
- Senelerce terörle anılan şehir... Huzura susamış bir şehir.
Bugün ise... Tunceli bir huzur bahçesi.
Köylü... Saçı başı ağarmış... Yaşamının sonbaharında... Yaklaştı... "Vali Bey" diyerek seslendi:
- 35 yıldır köyüme, babamın mezarına gidemiyordum... Allah, devletimden razı olsun... Artık köyüme gidebiliyorum.
***
Celal Doğan Lokantası
Tunceli ile uzaktan yakından ilgisi yok... Gaziantepli... Nizip doğumlu.
Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanlığı yaptı... Milletvekilliği... 12 Eylül 1980 darbesi... Süleyman Demirel, Deniz Baykal ile birlikte sürgüne gitti... Zincirbozan'a
Belediye başkanı iken... Tunceli'ye destek vermiş... İş makinesi... Park.
Tunceli'nin teşekkürü... Munzur Suyu kenarında bir mekân:
Celal Doğan Lokantası.
Doğan... 81 yaşında... Bodrum'da yaşıyor.
Ama bölge insanı da... Gelen yerli turist de... Lokantayı Celal Doğan'ın sanıyor.
Telefonu çevirdik... Karşımızda Celal Doğan.
"Gel... Lokantana sahip çık" dedik... Bastı kahkahayı:
- Arayan çok... Herkes lokantayı benim zannediyor.
***
Ters göç
Ekonomik sorunlar... Konut fiyatları... Yüksek kiralar... Artık İstanbul'da yaşam zor.
Tersine göç başlamış.
İstanbul'dan Tunceli'ye... Ovacık'a... Pülümür'e... Nazımiye'ye... Pertek'e... Mazgirt'e... Köylere.
Tunceli, Avrupa'ya göç vermiş... Son yıllarda da Kanada'ya.
Sokakta yabancı plakalı araçlar gördük.
Temelli dönen de var, yaz tatiline gelen de.
***
Büyük sorun... Konaklama
Acil ihtiyaç... İl merkezinde, ilçelerde kiminle konuşsanız dile getirdiği ihtiyaç... Otel.
Gezilip görülecek yer o kadar çok ki.
Munzur Vadisi Milli Parkı... Uçsuz bucaksız.
Pertek Kalesi.
Tunceli Müzesi.
Ovacık... Cennetten bir köşe.
Kırk Merdiven Şelalesi... Ergen Kilisesi... Elti Hatun Türbesi... Tarihi Yelmaniye Camii... Munzur Dağları... Mercan Deresi... Gez gez bitmiyor.
Ama... Konaklama büyük sorun.
***
Kunkor mantarı... 800 lira
Çarşı, pazar... Dolaştık elbette.
Işkın... Kürtlerin muzu diye bilinir... Destesi 50 lira.
Gülik... Yüksek dağlarda yetişiyor... Bağışıklığı güçlendiriyor... Reçetesiz ilaç gibi... Egzamaya, cilt sorunlarına iyi geliyor... Çorbası da yapılıyor... Yemeği de... Kilogramı 50 lira.
Mantar... 2 çeşit.
Kunkor mantarı... Munzur Dağı'nın yükseklerinde yetişiyor... Büyük... Ramazan pidesi gibi... Kilogramı 800 lira.
Bir de meşe mantarı var... Daha hesaplı... 300 lira.
***
Yarın... Karlı dağlar eteğinden...
Tunceli'den... Ters lale diyarından... Munzur Dağı'ndan... Ovacık'tan... Aktaracaklarımız bitmedi.
Yarın devam edeceğiz.