İsmet İnönü, ana muhalefet partisi genel başkanı iken... Yabancılarla yaptığı konuşmalardan devleti (Dışişleri Bakanlığı'nı) haberdar ederdi.
Yabancı bir devlet adamıyla yalnız konuşmazdı.
Yanında mutlaka parti yönetiminden biri bulunurdu.
Not tutulurdu.
Şeref Bakşık... İnönü döneminin... CHP Genel Sekreteri... Anılarında bunları anlatır. (CHP İle Bir Ömür).
***
ARŞİV
Süleyman Demirel muhalefette iken de... Darbe (12 Eylül 1980) sonrası siyasi yasaklı olduğu dönemde de...
Ziyaretine gelen yabancı devlet adamıyla... Veya büyükelçiyle yaptığı konuşmayı not ederdi.
Kâğıda dökerdi.
Dışişleri Bakanlığı'na gönderirdi.
Bir gün... Sormuştum:
- Devlet, bunu sizden istiyor mu? Göndermeye mecbur musunuz?
- Devlet istemiyor... Ama ben göndermek zorundayım... Türkiye, bir aşiret devleti değil... Yabancı bir devlet adamıyla ne konuştuğumu devletim bilmeli... Devlet arşivlerinde bulunmalı.
***
BRİFİNG
Darbenin lideri... Eski Cumhurbaşkanı... Kenan Evren'in görev süresi sona ermişti... Marmaris Armutalan'daki evine çekilmişti.
Cumhurbaşkanı Demirel... Bir gün... Evren'e telefon etmişti:
Yabancı bir bakan... Büyükelçi... Gazeteci... Sizi ziyaret ediyorlar.
Bu görüşmeler için hazırlıklı olmalısınız.
Dışişleri bakanından rica ettim... Size her ay dünyadaki gelişmeler ve Türkiye'nin izlediği politika konusunda brifing verecekler.
***
BUSH TUTANAKLARI
Sene 1991... Demirel, Meclis'teki üçüncü partinin... DYP'nin Genel Başkanı.
ABD Başkanı George Herbert Walker Bush, Türkiye'ye gelmişti.
Ankara'da... Cumhurbaşkanı Turgut Özal ile görüştü.
Türkiye'den ayrılmadan önce... İstanbul'da... Çırağan Palas Oteli'nde Süleyman Demirel'i kabul etti... 21 Temmuz 1991.
Demirel... Başkan Bush ile neler konuştuğunu... Yazılı olarak Dışişleri Bakanlığı'na bildirdi.
"İki sayfalık bu yazının bir kopyası bende... Arşivimde."
***
ÖZEL İSTEK
Özgür Özel... CHP Genel Başkanı seçildikten sonra... Yabancı ülkelerde yaptığı görüşmeleri... Söylediklerini, bir dosya hâlinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a verdi.
Ve... Bir isteğini dile getirdi... Brifing.
Erdoğan... Bu isteğe sıcak baktı.
Dışişleri Bakanlığı... İçişleri Bakanlığı... Ve Milli Savunma Bakanlığı... Gerektikçe... Özgür Özel'e brifing verecekler.
***
KAPAK OLSUN
Geçmişte, İnönü'den Demirel'e devam eden devlet geleneği...
Ve bugün... Bu geleneği sürdüren Özgür Özel'in tavrı...
Yabancılarla kapalı kapılar ardında... Otellerde... Lokantalarda buluşan... Neler görüştüğünü devlete bildirme ihtiyacını duymayanlara kapak olsun.
***
ÇELLO AYDIN'DAN AZİZ YUHANNA'YA
Çello Aydın... Süryani... Midyat Belediyesi'nde çalışıyordu... Onu Veysi Şahin işe almıştı.
Bir gün... Çello Aydın... Belediye Başkanı Veysi Şahin'den izin istedi:
- Ayrılmak istiyorum sayın başkanım.
- Neden? Bir sorun mu var?
- Hayır başkanım... Papaz olacağım.
O şimdi Doğançay (eski adı Nizizah) Köyü'nün papazı.
Çello olan adını da değiştirdi... Aziz Yuhanna oldu.
Köyde... Kilise de var... Cami de.
Osman Önal... 3 dönemdir muhtar.
Dinler ve diller kardeşliği köyü... Kederde ve sevinçte birlikteler.
Unutmadan... Papaz ile muhtarın kuzen olduğunu da söyleyelim.
***
EZİDİ KÖYÜNDE ÇİN LOKANTASI
Veysi Şahin... Belediye Başkanı... Bu coğrafya ondan sorulur.
Bölgenin... Dağını, taşını, uçan kuşunu ezbere biliyor.
Bizi Ezidi köyüne götürdü... Güven (eski adı Bacıne) Köyü.
Şevki Atalay'ın muhteşem konağına konuk olduk.
1973... Anne, Almanya'ya gitmiş... Güllü Atalay... Çalışmaya.
1974... Baba da gitmiş... Şükrü Atalay.
Sonra... Oğul gitmiş... Şevki... 10 yaşında iken.
Şevki, çalışkan... Hannover'de lokanta açmış... Türk lokantası... Yunan lokantası... Çin lokantası... Tam 20 lokanta.
Bu arada evlenmiş... Eşi de Ezidi... Ayten Atalay.
48 yıl Almanya'da yaşayan... Türkçe, Almanca, İngilizce, Kürtçe konuşan Şevki... Almanya'daki lokantaların 19'unu satmış... Tek lokantası kalmış... Köyüne dönmüş... Vatan hasreti... Toprak çekiyor.
Köyde... Çin lokantası açacak... Hazırlıklara başlamış... Açılışa davet etti.
***
TIKLIM TIKLIM
Köyde Çin lokantası olur mu? Kim gelir?
Midyat'ın... Süryani köylerinde pizza restoranları var.
Müşteri... Midyat'tan, Mardin'den... Diğer illerden... Hatta Avrupa'dan... Amerika'dan... Turistlerin uğrak yerleri. Rezervasyon yaptırmazsanız... Kapıda, kuyrukta beklersiniz... Yarım saat.
***
MUTLULUK
Midyat'ı... Günlerce anlatsak bitmez.
İbrahim Şen... Süryani... Doğançay Köyü'nde çoban imiş.
Almanya'ya gitmiş... Yıllarca önce... Bremen'e.
Şimdi... 6 ay Almanya'da yaşıyor, 6 ay köyünde.
Dedi ki:
- Ben çoban iken bir eşeğim vardı... Onu seviyordum... Köyde mutluydum... Almanya'da, evimin önünde 4 otomobilim var... Ama mutlu değilim.
***
BEYAZSU
Midyat'tan... Nusaybin'e gidiyoruz... 51 kilometre. Yolumuzun üzerinde... Beyazsu ırmağı var. Mardin... Ve ilçelerinin... İçme suyu, Beyazsu kaynağından.
Beyazsu... Bu kurak coğrafyada... Çölde bir vaha gibi. Irmak boyunca... Tesisler... 100'ün üzerinde. Beyazsu Şelale... Dicle... Yeşil Vadi... Sultan Sofrası... Botan... Sarmaşık... Bahar... Sino... Mygdonia... Avazelal... Kral... Kahve saati... Berçem... Cano... Tori... Loran... Ağırman...
Kafeler... Lokantalar... Piknik yerleri. Bölge insanı... Hafta sonları buraya akıyor... Mardin... Diyarbakır... Batman... Şanlıurfa... Şırnak.
***
TEKSTİL OSB
Midyat'ta... 250 tekstil atölyesi... Merkezde... Apartman altlarında.
17 bin kişi çalışıyor... Çoğu kadın.
Marka ürünler... İhracat... Avrupa'ya... Amerika'ya.
Veysi Şahin ile birkaç atölyeyi gezdik.
Midyat'ın... Tekstil Organize Sanayi Bölgesi'ne ihtiyacı var. Veysi Başkan, "Yapacağım" dedi... Projesi hazır.
***
BİR BAŞKADIR BENİM MEMLEKETİM
Batman... Hasankeyf... Gercüş... Mardin... Midyat... Nusaybin... Savur... Ömerli... Millet, işinde gücünde.
Coğrafya... Bahar yeşilliği.
Koyunlar... Kuzular... Kurban Bayramı hazırlığı.
Siyasi çekişmeler... Seçimle birlikte sona ermiş.
Bölge sizi bekliyor... Tam zamanı.