Seçimden önce yurdu dolaştık... Karış karış... Seçimden sonra da dolaşmaya devam ediyoruz.
Manisa... İzmir... Malatya... Şırnak... Erzurum... Sokaktaki vatandaş ne diyor?
Ekonomi... İşsizlik... Emeklinin derdi... Seçmenin bir kesimi neden sandığa gitmedi? Eleştiri... Beklenti... Esnaf... Kırsal kesim... Üniversite... Kamuoyu nabzı... Araştırıyoruz.
Siyaset ve seçim üzerine... Atölye... Laboratuvar... Saha çalışması yapıyoruz.
Gözlemlerimiz... Paylaşmaya başlayalım.
***
Baharı beklerken...
Toplum... Klasik... Sert... Horoz dövüşü görüntülü... Hakaret içerikli siyasette... Vites düşürülmesini istiyor.
Sıkılı yumrukların dünde kalmasını... Siyasetçilerin tokalaşmasını bekliyor.
Sert rüzgârlardan, hafif esintili bir bahar havasına geçiş özlemi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile CHP Genel Başkanı Özgür Özel'in bayramlaşması... Bir araya gelme kararları... Vatandaşın hoşuna gitmiş.
Kemal Kılıçdaroğlu'nun, "Erdoğan ile müzakere olmaz, mücadele olur" içerikli söyleminin... Toplumda karşılığı yok.
***
Lokantacı... Dedi ki...
Erzurum... Terminal Caddesi... Sini Restoran... Ev yemekleri.
Öğle saatleri... Kalabalık... Kadın, erkek.
Masada dört kişiyiz... Köksal Yavuz, Cengiz Durular, Hakan Kocalar ile birlikteyiz.
Muhittin Güney... Mekânın sahibi... 67 yaşında... Yanımıza geldi... Ve dedi ki:
- Yeter... Yıllarca Erdoğan'ın sırtına binip seçilenler... Artık çekilsinler... Tayyip Bey'in yarı yaşındaki AK Partililer, seçimde onun yarısı kadar bile çalışmadılar.
***
Siyasette kadın
Seçimden önce nereye gittiysek... AK Parti'de, en dinamik unsurun kadın kolları olduğunu gözledik.
Hani... Cumhurbaşkanı Erdoğan, meydan mitinglerinde, "Kapı kapı dolaşacaksınız" diye tekrar tekrar söylemişti ya...
Anlaşılan... Erdoğan'ın konuşmalarını sadece kadınlar dinlemiş.
***
8 mazbatalı başkan
Türk siyasetinde Mehmet Sekmen dışında, sekiz kez mazbata alan başka isim var mı acaba?
Bir dönem... İstanbul- Samandıra... Belde Belediye Başkanlığı.
İki dönem... İstanbul-Kartal... İlçe Belediye Başkanlığı.
İki dönem... Milletvekilliği.
Üç dönem... Erzurum Büyükşehir Belediye Başkanlığı.
Sekmen... 31 Mart 2024'te seçimi kazanıp, mazbatasını alırken... "Bu benim sekizinci mazbatam" dedi.
Tebrikler... Büyük başarı.
Yaşam öyküsü, siyaset bilimi okullarında ders olarak okutulmalı.
***
En heyecanlı yarış
Sakin seçim... Büyük başarı... Halkımız sandığı seviyor... 31 Mart'ta... Belediye başkanı seçiminde... Yurt genelinde dişe dokunur pek olay yok.
Muhtar seçimi hariç.
Pek çok yerde muhtar seçimi çekişmeli, kavgalı geçti.
Erzurum'da da... Hemen jandarma müdahale etti.
***
Sokakta... Yüksek sesle
Erzurum... Sağ siyasetin kalelerinden.
Menderes... Demirel... Özal... Şimdi de Erdoğan... Erzurum'da hep kazandılar... Açık farkla.
Turgut Özal, Anavatan Partisi'ni kurunca ilk mitingi Erzurum'da yaptı.
28 Mayıs 2023... Cumhurbaşkanlığı seçimi... İkinci tur... Erdoğan, Yüzde 73.56 oy aldı. Gelelim bugüne:
Tabanın Erdoğan ile sorunu yok... Erdoğan'sız bir AK Parti düşünülmüyor... Tartışılmıyor.
Konuşulan... Hem de kalabalıkta, yüksek sesle söylenen: "Teşkilatlar eski canlılığında değil... Heyecansız."
Geçmişte, değişik makamlara gelmiş... Milletvekili veya belediye başkanı olmuş... Çok kişi, seçimde ya hiç çalışmamış... Ya da ayak sürüyerek çalışmış... Çalışıyor gibi yapmış.
***
Emekliler
Sorduk: Erzurum'da ne kadar emekli var?
Öğrendik... 92 bin... İl genelinde.
Emekliler... 31 Mart'ta sandığa gittiler mi?
Aldığımız yanıt: "Çoğu gitmedi."
Cumhuriyet Caddesi'nde... Gürcü Kapı'da... Taşhan'da... Belki 100 emekli ile konuştuk.
Gözlemimiz:
Sorun, emekli maaşlarının... Maaş zammının ötesinde.
Emeklilik sistemi tıkanmış... Memur emeklisi... İşçi emeklisi... BAĞKUR emeklisi... At izi it izine karışmış... Çeşitli kesimler arasındaki makas çok açılmış.
Reform... Sistem değişikliği. Zor ama büyük ihtiyaç.
***
Acı şurup
Lokantadan... Sini Restoran'dan söz ediyorduk... Nerede kalmıştık? Mekânın sahibi Tortumlu Muhittin Güney'in sözlerinde.
Ekonomiden konuşuyorduk.
Dadaş Muhittin dedi ki:
Düzlüğe çakmamız için fedakârlık, tasarruf yapmamız şart... Acı şurup içmeden ekonomi toparlanamaz.
Ama... Sadece garibanlar içsin... Ağalar, beyler... Altlarında Mercedes'ler... Vur patlasın, çal oynasın olmaz.
Tabandakiler... Tavandakiler... Acı şurubu hep birlikte içelim.
***
5 yıl önce... 5 yıl sonra
Adalet ve Kalkınma Partisi, 31 Mart 2019 seçimlerinde... 15 ilde, yüzde 50'nin üzerinde oy almıştı.
Bunların 12'si... Büyükşehir idi:
Kocaeli... Trabzon... Gaziantep... Sakarya... Şanlıurfa... Kayseri... Ordu... Malatya... Erzurum... Kahramanmaraş... Samsun... Konya.
Diğer üç şehir ise... Sinop, Adıyaman, Rize.
31 Mart 2024'e gelince... Eski çamlar bardak oldu... Ağır hasar.
Örneğin Şanlıurfa... 2019'da yüzde 52.99 ile Büyükşehir Belediyesi'ni kazanan AK Parti... 31 Mart 2024... Büyük gerileme... Yüzde 33.63'te kaldı... Kaybetti.
Adıyaman... 2019'da 51.56. Beş yıl sonra 27.43. Belediye CHP'ye geçti.
Sinop... 2019'da AK Parti, 51.19'la kazanmıştı... 2024'te ise 27.43'te kaldı... Kazanan CHP oldu.
Bu kadar örnek yeter.
Geziyoruz... Görüyoruz... Dinliyoruz... AK Parti, pek çok yerde aday hatası yapmış.
Yine pek çok yerde... Aday yalnız bırakılmış.
***
Rüzgâr tersten esince
Erzurum... 31 Mart 2024... AK Partili, büyükşehirler arasında... İkinci sırada... Birinci sırada... Trabzon.
Erzurum... 81 il arasında... Üçüncü sırada... İlk iki Rize ile Trabzon.
Evet... Erzurum başarılı.
Mehmet Sekmen... Çalıştı... İlçe ilçe... Köy köy.
Yaşlı, genç... Kadın, erkek... Herkesi bağrına bastı... Ve karşılığını aldı... Üçüncü kez kazandı.
Fakat... Ortada, altının kırmızı kalemle çizilmesi gereken bir gerçek var:
Sekmen... 31 Mart 2019'da... Yüzde 62.8 oyla seçilmişti.
16 Mart 2024... İstasyon Meydanı... Seçim mitingi... Mehmet Sekmen iddialıydı... Erdoğan'a, "Yüzde 70 oy alacağız... Türkiye birincisi olacağız" demişti.
31 Mart 2024'te ise... Sekmen'in aldığı oy... Yüzde 50.42'de kaldı... 2019 seçiminin 12.4 puan gerisinde.
Diyeceğimiz o ki... Tersten esen rüzgâr, Erzurum'da da kendisini hissettirdi.
***
Yarın... Yine serhat şehri
Erzurum... Dadaşlar diyarı... Doğa, tarih ve kültür şehri... Bir hazine.
Erzurum... Serhat şehri... Bir güne sığmaz.
Siyaset... Turizm... Ekonomi... İlçeler... Yazacak çok şey var. Yarın... Devam edeceğiz.