Kuzey Mezopotamya'dayız… Diller ve dinler diyarındayız… Tarihin tam ortasındayız.
Babil'ler, Huri'ler, Roma, Bizans, Selçuklu, Artuklu, İlhanlı, Karakoyunlu, Akkoyunlu… Osmanlı… Ve Cumhuriyet'in 100. yılını kutlamaya devam eden açık hava müzesi… Dünyanın, "Yaşayan müze" dediği coğrafyadayız.
Ekonomiyi, siyaseti… Midyat, Savur, Kızıltepe'yi… Çarşıyı, pazarı… Turizmi… Her şeyi anlatacağız.
Bölgeden ilk gözlem:
İsrail'e… İşkenceye, zulme… Soykırıma… Bebeklere… Çocuklara… Kadınlara… Masum halka yağdırılan bombalara tepki… Çığ gibi büyüyor.
Mardin öfkeli… Millet burnundan soluyor.
***
VALİ… FIRTINA GİBİ
Karaman'daydı… Türkiye'nin en genç valisiydi… Dur durak bilmiyordu… Halkın içindeydi.
Tuncay Akkoyun… Şimdi Mardin Valisi.
İlçelerde… Sınırda… Jandarmanın, polisin arasında.
Makam aracı kırmızı ışıkta duruyor… Halkın hoşuna gidiyor.
Temel ilkesi: "Vatandaş memnuniyeti."
Bürokrasiyi uyarıyor: "Yalap şalap iş yapmayın… Mevzuat diyerek vatandaşa engel çıkarmayın… Koltuklarda hizmet için oturduğunuzu unutmayın."
Mardin Valisi… İnsana dokunuyor… Yetimin başını okşuyor… Hani ne derler; atom karınca gibi.
***
MUHİTTİN AMCA
Öğle yemeği… Muhittin Amcanın Yeri. Yerel mutfak.
Müşteriler ile konuşuyoruz… İsrail'e tepki tavan yapmış.
Muhittin Amca, "Dünya kör olmuş… Dünyanın kafası durmuş… Öfkeden patlıyoruz… Elimizden bile şey gelmiyor" diyor.
Eşi ve çocukları ile yemek yiyen bir kadın, "Kundaktaki çocuklara bomba yağarken, lokma boğazımdan geçmiyor" diyor, ağlamaya başlıyor.
***
İLİYE KIRILMAZ
Süryani Kadim Deyrulzafaran Manastırı ve Kiliseleri Vakfı Başkanı… 48 yıllık terzi… Mesleğe devam ediyor… Müşterileri özel.
"İşler nasıl?" diye soruyoruz.
İliye usta… "İşleri boşver" diyor:
- Küstahlar… Caniler… Katiller… Hastanelere, sivil yerleşim yerlerine bomba yağdırıyorlar… Bunlar, insanlığın yüzkarası… Haftalardır gözümüze uyku girmiyor.
***
ERDİNÇ ÇELEBİOĞLU
Lolee Restoran… 4 katlı tarihi bina… Lokantanın adı, binanın mimarından geliyor… Sarkisyan Lole… Ermeni başmimar.
Erdinç'in annesi mutfakta… Süryani yemekleri yapıyor.
İşler iyi… Fakat… Anne üzgün… Erdinç üzgün… Müşteriler üzgün.
Erdinç Çelebioğlu, bölge insanının duygu dünyasını seslendiriyor:
Küresel vicdan tatile çıkmış, küresel adalet ayaklar altında… Bu nasıl dünya?
Küresel zulüm… Güçlü, zayıfı eziyor… Amerika, Avrupa utanmadan seyrediyor.
İçimiz kan ağlıyor… Allah'ım, bu zulüm ne zaman bitecek?
***
EBRU BAYBARA DEMİR
Mardin'in marka… Model ismi… Şehrin ilk turistik işletmesi Cercis Murat Konağı'nı… 21 kadınla birlikte açan şef aşçı…
Şöhreti, Türkiye sınırlarını aştı.
Dünyada… 8 kişiye verilen Sosyal Gastronomi ödülünün sahibi.
Ödülünü yarın Madrid'de alacak… Törenle.
Plaket… Madalya… Ve 100 bin Euro.
Ebru hanım, ödül parasını Hatay'a… Depremzedelere bağışlayacak.
Unutmadan… Ebru Baybara Demir'in, sosyal kooperatifi var… 172 çiftçi ile sözleşme imzalamış… Örnek sosyal kalkınma modeli.
Buluştuk… Özlem giderdik… Dedi ki:
- Gazze'ye yağmur yağar gibi bomba yağarken… İşi gücü, ödülün sevincini unuttum… İsrail'in attığı bombalar sanki bizim başımıza düşüyor… Yüreğimiz yanıyor.
***
SOKAĞIN TEPKİSİ
Turizm sezonu devam ediyor… Şehir, tur otobüsleri ile dolu.
Eski Mardin… Tarihi Mardin bölgesi, ana baba günü.
Dobo Restoran dolu… Dobo, bir Süryani yemeği adı.
Bilalo Kıraathanesi. Mardin'in en eski mekânlarından… Herkes, İsrail'e öfkeli.
Bir dükkâna giriyoruz… Yerli turist dolu… Sabun alan çok.
Eşek sütü sabunu… Keçi sütü sabunu… Defne, menengiç, safran, kantaron, lavanta, kükürt, gül, ısırgan otu, salyangoz, bıttım, kil yosun, badem, zeytinyağı sabunu… Tanesi 20 lira.
İzmir, Adana, Eskişehir, İstanbul'dan gelenlerle konuşuyoruz.
Herkes… İsrail'e lanet okuyor. "Uykularımız kaçtı, ağzımızın tadı bozuldu" diyor.
***
BEHÇET BAYRUĞ
Süryani… Deyrulzafaran Vakfı Başkanı… Kuyumcu… Barış Kuyumculuk.
"İşler iyi… Çok şükür" diyerek, söze başladı:
Fakat… Filistin olayı… Büyük bir acı… İster istemez işleri biraz yavaşlattı.
Hepimiz insanız… Hepimiz aynı Allah'ın kullarıyız… Çocuklara kurşun sıkılır mı? Hastanelere, birer melek olan bebeklere bomba atılır mı?
Senaryo, Amerika'da yazılıyor… Oyuncuları da utanmadan bu senaryoyu uyguluyorlar… Vicdansızlar… Yazık… Günahsız insanlara eziyet ediyorlar.
***
ÇETİN KERİMOĞLU
Kermozade Hacı Mehmet Ağa Vakfı Başkanı.
Vakfın… 50'den fazla tapusu var… Konutlar… Dükkânlar.
Elde edilen gelir… Yoksul ailelere yardım… Öğrencilere burs.
Vakıf merkezi bahçesinde oturduk… Çay… Sohbet… Çetin Kerimoğlu dedi ki:
Amerika, dünyayı organize ediyor… İsrail ile İngiltere de sacayağı.
Yahudi lobisi Amerika'yı yönetiyor… Yahudi sermayesi Amerika'da.
Zulüm, insanlık suçudur… Kınıyoruz… Filistin'e nasıl yardım edebiliriz diye düşünüp duruyoruz.
Yarın… Midyat'tan yazacağız.