Rusya'nın tarih, kültür, siyaset, edebiyat ve sanat merkezi... Tabii bu söylediğimiz eskidendi.
Arbat'ın, "sokak" olduğu... Arbat Sokağı Çocukları romanının yazıldığı yıllar
Şimdi ise... Cadde... Moskova'nın gece ve gündüz, en canlı/renkli yerlerinden.
Alışveriş... Eğlence... Lokantalar... Kafeler... Sokak satıcıları... Hediyelik eşyalar.
Ve de... Türkçe tabelalar... Lokanta tabelaları.
Ve de... Türkçe tabelalar... Lokanta tabelaları.
Hangi birini sayalım? Mezopotamya... Kemer... Lounge Bodrum... Erdal... Bosfor... Kebap House... Seçkin Baklava... Şef... Antep Sofrası... Marmaris.
Müşterilerin çoğu kimler mi? Tabii ki Ruslar.
***
Yemek konuşması
Moskova'da öğle yemeği... Davet sahibi, Rus Parlamentosu Alt Kanadı Devlet Duması Uluslararası İlişkiler Komitesi Başkanı Leonid Slutskiy.
Slutskiy'nin yemekte yaptığı konuşmadan satırbaşları:
Türkiye'yi çok kalıcı bir dost ülke olarak görüyoruz.
Türkiye ve Rusya... Dünyanın iki büyük ülkesi.
Krizlerle boğuşan dünyada yan yanayız... Birbirimizi desteklemeye devam edeceğiz.
Uluslararası ilişkilerde karşılıklı güven çok önemli... Rusya ile Türkiye arasında güven sorunu diye bir şey yok... Bu husus olağanüstü değerli.
***
Müze gibi
Türkiye'nin tapulu mülkü...
Moskova'daki büyükelçilik binamız.
Şehrin merkezinde... Tarih kokan bir yapı.
Duvarda... Atatürk'ün resmi... İbrahim Çallı imzalı... Okul kitaplarındaki resim...
Tabandan tavana duvar saati.
Eşyalar... Mobilyalar... Dolmabahçe Sarayı'ndan... Yıldız Sarayı'ndan.
Sanki... Büyükelçilik değil de bir müze... Moskova'ya ne zaman yolumuz düşse mutlaka uğrarız... Yine uğradık...
Büyükelçimiz... Görev süresi sona eren ve yakında Türkiye'ye dönecek olan Mehmet Samsar'ın kahvesini içtik.
***
Tokat kebabı
Öğle yemeğini yediğimiz yer tarihi bir mekân... Radisson Collection Otel... Beş yıldızlı.
Muhteşem bir salon.
Yemekte... Hani ne derler? "Bir kuş sütü eksik."
Yemekler güzel... Teşekkür ediyoruz... Davet sahibi Slutskiy, Türkçe karşılık veriyor:
- Tokat kebabı çok daha güzel.
Moskova nire Tokat nire? Mesafe 2 bin 500 kilometrenin üzerinde. Merak ettik... Slutskiy, Tokat kebabını nereden biliyor?.. Sorduk... Mihmandarımız Rusça'ya çevirdi.
Slutskiy... Yine Türkçe yanıt verdi:
- Şiş kebap... Tantuni... Kuru fasulye... Antep baklava... Kadayıf... Lahmacun... Ben biliyor hepsini.
***
Moskova- Balıkesir hattı
Balıkesir Büyükşehir Belediyesi ile Moskova işbirliği...
Şaşırdık... "Ne alaka?" dedik.
Moskova'daki Türkçe kurslarına... Türk müziği kurslarına... Türk örf, âdet ve geleneklerinin öğretildiği kurslara, Balıkesir destek vermiş.
Ve çok da etkili olmuş.
Büyükşehir Belediye Başkanı Yücel Yılmaz'ın şahsında... Teşekkürler Balıkesir.
***
100. yıl anısına
Moskova'da... Cumhuriyet'in 100. yılında... 100 Türk filmi gösterisi.
Organizasyon...
Moskova... Yunus Emre Türk Kültür Merkezi. Rusların ilgisi fevkalade. Kültür Merkezi Müdürü Dr. Mehmet Ülker'i kutladık.
***
Erdoğan... Fidan
Russia Today... Televizyon kanalı... Devlet destekli.
Yayın 4 dilde... Rusça... İngilizce... İspanyolca... Ve Arapça.
Haberlerde mutlaka söz ediliyor.
Türkiye'nin, Hamas-İsrail gerilimindeki tavrı... İzlediği politika... Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın temasları, görüşmeleri... Ayrıntılı olarak ekrana geliyor.
***
'Türkiye haberi isteniyor'
Moskova... Pravda Caddesi... Rossiyskaya Gazetesi. Gazetede... Türkiye haberleri var... Türk ekonomisi... İsrail-Filistin krizinde Erdoğan'ın izlediği yol... Erdoğan-Putin görüşmesi... Ve... Yaz tatilini Türkiye'de geçiren Rusların izlenimleri. Gazete yönetimiyle toplantı... Uzun uzun dinledik. Gazetenin en üst yöneticisi dedi ki:
- Okurlarımız, daha çok Türkiye haberleri istiyor.
Yöneticinin odasında... Duvarda... Bir pano... Gezdiği ülkelerden magnet getirmiş... Tablo yapıp duvara asmış. Türkiye'den... Bir çarık magnet... Üzerinde ay yıldız.
***
Batılılar gitti, Türkler geldi
Ukrayna Savaşı ile birlikte Batılı büyük firmalar... Markalar... Rusya'dan ayrılınca... Yerlerini bizimkiler doldurmuşlar. Doldurmaya da devam ediyorlar. Yarın... Bu konudaki izlenimlerimizi anlatacağız.
***
Müteahhitlik destanı
Türk müteahhitleri için, "Rusya'da destan yazmışlar" desek yeridir.
Müteahhitlerimiz bugüne kadar 1972 proje gerçekleştirmişler... Proje bedeli 75 milyar doların üzerinde.
Rusya-Ukrayna Savaşı... İşler yavaşlamış... Ama hâlâ devam eden işlerimiz var... 15 milyar doların üzerinde.
2021... Türk müteahhitleri 11 milyar dolarlık iş bağlantısı yapmışlar.
2022... Gerileme başlamış... 2.5 milyar dolar.
Ve 2023... Gerileme, duraklama devam ediyor... 650 milyon dolar.
Fakat... Rusya'da yapılacak çok iş var... Büyük projeler... Beklenti, 2024'ten itibaren işlerin ve işbirliğinin yükselişe geçmesi.
***
Kızıl Meydan'da 'Alanya' sürprizi
Moskova... Kızıl Meydan... Bütün gün kalabalık.
Okul çocukları... Başlarında öğretmen... Meydanda dolaşıyorlar.
Aralarına giriyoruz... Mihmandarımız ile birlikte... Moskova organizasyonunun Türkiye ayağı başkanı Mehmet Ali Dim de yanımızda... Küresel Gazeteciler Konseyi Başkanı.
Çocuklara... "Türkiye" diye sesleniyoruz.
Bir kısmı... "Alanya" diyerek karşılık veriyor.
İlginç... Türkiye denilince pek çok Rus'un aklına Antalya ve Alanya geliyor.
Kadın öğretmen... Gülerek söze giriyor:
- Yaz tatilini ailesiyle birlikte Türkiye'de geçiren öğrencim çok... Bu yaz, ben de Alanya'daydım.