Manisa'nın ilçesi... Sağa bakıyoruz üzüm bağları, sola bakıyoruz üzüm bağları... Meşhur, Sultaniye üzümü.
Nüfus 105 bin... Herkes, işinde gücünde... Bağda, bahçede... Üzüm işletmesinde.
Trafik canlı... Yüzlerce TIR... Üzüm taşıyorlar... İhracata.
Alaşehir nire, Rusya nire? 2 bin 800 kilometre.
Alaşehir nire, Japonya nire? 9 bin kilometre.
- Ey şoför kardeş... Yolculuk nereye?
- İngiltere'ye. Onun arkasındaki TIR... Ukrayna'ya.
Tesisin sahiplerinden Ali Uçak, yanımıza geliyor:
- 400 TIR... Hepsi de bizim işletmenin... 34 ülkeye gidiyorlar... Belarus... Polonya... Macaristan... İngiltere... Almanya...
Merak ediyoruz... İşletmede kaç kişi çalışıyor?
Ali Uçak, merakımızı gideriyor... 3 bin kişi.
Tesiste... 3 bin çalışanın yüzde 75'i kadın... Üzümler paketleniyor... İhracata.
***
Atatürk diyor ki...
Ertuğrul Aytaç... Gazeteci dostumuz... Yıllarca Manisa Gazeteciler Cemiyeti Başkanlığı yaptı... Ve Manisaspor'un da.
Tutturdu... "Alaşehir'e gidelim."
- Öyle şeyler göreceksiniz ki anlatamam...
Gittiğinize pişman olmayacaksınız.
Gitti... Koca bir tesis... Uçak Kardeşler.
Girişte... Duvarı kaplayan bir resim... Tarım... Köylü... Traktör... Ve Büyük Atatürk'ün sözü:
"Milli ekonominin temeli tarımdır."
Alaşehir... Ata'nın izinde... Çalışıyor, üretiyor.
Bağlarda... Kadınlar üzüm hasadında... Üzüm kesiyorlar... Alaşehir türküleri söylüyorlar... "Ali'm gitme pazara... Uğratırlar nazara."
***
İhracat şampiyonu
Siirtli bir aile... 11 kardeşler... 5 kız, 6 erkek. İşin başında Ali, Hayrettin ve Vahit Uçak var.
Onların işi yaş sebze ve meyve ihracatı.
Alaşehir'in en büyük tesisi... Başka yerlerde de tesisleri var... Mersin, Adana, Hatay, Isparta, Aydın ve Antalya'da.
İhracat... Mevsimine göre... Narenciye... Kiraz... Ayva... Nar... Elma... Armut... Güzel ülkemin sebzesi/meyvesi bol.
Uçak kardeşlerin tesislerinde... Türkiye genelinde... 20 bin kişi çalışıyor.
Yaş sebze ve meyve ihracatında... 11 yıldır... Türkiye birinciliği onlarda.
***
Sıfır derecede mesai
Büyük bir depoya girdik... Sıcaklık sıfır derece.
Üzüm, bu depoda bekletiliyor...
3 ay... Yılbaşına doğru... İhraç ediliyor.
Sıfır derecede çalışmak kolay mı?
Personelin üzerinde, 5 kat kıyafet var.
Ve... 2 saatte bir nöbet değişimi.
Çalışanların çoğu yine kadın.
***
Savaştan önce... Ve şimdi
Türkiye'den giden TIR... Yaş sebze/meyve dolu... Eskiden, Rusya gümrüğünde bekleme süresi... 15 gün... Çoğu kez, ürün bozuluyor.
Ya şimdi? Ali Uçak dedi ki:
- TIR, 2 saat içinde geçiyor... Sıfır bürokrasi... Savaştan en karlı çıkan ülke Türkiye... Satış rekorları kırıyoruz.
***
Ukrayna
Değişen bir şey yok... Ukrayna'ya ihracat devam ediyor... Ancak;
Ukrayna firmaları, eski borcu ödeyemiyor... Taksit taksit gönderiyor.
Bizimkiler de şimdi gönderdikleri ürünlerin parasını peşin alıyorlar.
Özetle... Sorun yok.
***
Bereket
Alaşehir'de, gümrük var... 18 yıl önce kurulmuş... İhracatçı memnun.
Daha önceden gümrükleme için İzmir'e gidiliyormuş... Bürokrasi... 3 gün.
Şimdi... Üretim yerinde, anında, gümrük işlemi... Bürokratik sorun yok.
İlçede yüzler gülüyor... Üreticinin de ihracatçının da.
Gelmişken... Çarşıyı da dolaştık.
Üzüm bereketinden esnaf kesimi de nasibini almış... Çarşı canlanmış.
Alaşehir... Tam yaşanacak yer... Bolluk... Bereket... Ve büyük şehirlere göre ucuz mu ucuz.
***
Tarım... Öyle önemli ki
Tarım... Terörle mücadele kadar önemli... Şöyle ki:
Uçak Kardeşler işletmesini geziyorduk.
Bazı ailelerden 3 kişi çalışıyor... 5 kişi... 8 kişinin çalıştığı aile bile var... Anne... Baba... 75 yaşındaki büyükanne... Çocuk... Gelin... Damat.
Bir eve, birkaç maaşın girmesi ne demek?
İşi olan ne diye teröre bulaşsın ki?
***
Çok şükür
İhracat öylesine canlı ki... İlçede o kadar çok TIR gördük ki... Sormadan edemedik:
- TIR sorunu var mı?
Ali Uçak, "Bizimkiler yetmiyor" dedi. Uçak Kardeşler'in filosu 40 TIR... Yetmiyor... TIR kiralıyorlar.
Dünyanın pek çok yerinde gıda sıkıntısı çekilirken... Bizde çok şükür... Yüzlerce TIR, Doğu'ya, Batı'ya gıda maddesi taşıyor.
***
Alaşehir modeli
Güneydoğu'dan bir aile gelmiş... Kalabalık... 25 kişi.
İçlerinden sadece 5'i okuma, yazma biliyor.
Uçak kardeşler, onlara 25 dönüm arazi vermiş:
- Seracılık yapın... Ürettiğiniz ürünü biz alacağız... Cironun yüzde 25'i sizin.
Kalabalık aile, öyle bir çalışıyor ki... Görmelisiniz.
***
Alıcı kuyruğu
Yolunuz Alaşehir'den geçerse... Durmalısınız... Sözünü ettiğimiz tesisi gezmelisiniz... Uçak kardeşler de sevinecektir, çalışanlar da.
Bir tesis ki... Bölgede üretilen üzümüm üçte birini alıyor.
Dünyanın çeşitli ülkelerine satıyor... Yılda 65 bin ton.
Veda ederken... Sorduk:
- Rusya ödemeyi nasıl yapıyor?
Ali Uçak, "Sorun yok" dedi gülerek:
- Bazen rubleyle... Bazen dolarla... Bazen de Türk lirasıyla... Yeter ki sebze/meyve gibi malın olsun... Alıcı kuyrukta.