Bugün... 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in ölüm yıldönümü... Rahmetle anıyor ve "Demirel'li yılların seyir defterinden" bazı notları/ anıları paylaşıyoruz.
"Siyaset" konuşuyorduk... Demirel dedi ki:
- Siyaset, dosta tavsiye edilmeyecek, düşmana da bırakılmayacak bir iştir... Siyaset, zaman alır... Sabredeceksin... Ve kendi yolunu kendin açacaksın.
***
Çabuk büyüyenler
Yeni partiler kuruluyordu... Ve her parti kuran da, "Yüzde şu kadar oyum var, iktidara geliyorum" diye konuşuyordu.
Demirel'e sordum:
- Ne diyorsunuz?
Yanıt olarak bir fıkra anlattı.
Yahudi, oğluna kendi elbisesini giydirmiş... Sonra karşısına geçip bakmış... Pek beğenmiş... Ve şöyle demiş:
şöyle demiş: - Vay be! Bizim oğlan ne kadar da çabuk büyümüş?
***
Fil gibi devlet
Zülfikar Ali Butto... Pakistanlı siyasetçi.
Cumhurbaşkanlığı yaptı... Sonra da başbakanlık.
Askeri darbe ile devrildi... Ve idam edildi.
Zülfikar Ali Butto, bir sohbet sırasında, Demirel'e demiş ki:
Büyük devletlerle uğraşmak zordur.
Büyük devletler fil gibidir.
Düşmanlıklarını hiç unutmazlar.
Önce belli etmezler... İçlerine atarlar... Bir süre beklerler... Muhatabının zayıf bir anını.
Ve zamanı gelince de içlerindekini kusarlar.
***
Darbe çözüm değil
Darbe dönemi... Demokrasinin askıya alındığı yıllar... Güniz Sokak-31... Demirel'den, "Darbeli fıkralar, anekdotlar" dinledim... İşte bunlardan biri.
Ağanın köşkünde fareler varmış.
Ağa... Adamlarını çağırmış:
- Ben yazlık evime gidiyorum... Bir ay sonra döneceğim... O zamana kadar köşkteki fareleri yok edin.
Ağa... Yazlıktan dönünce... Bir de ne görsün? Köşkün yerinde yeller esiyor... Adamlarına bağırmış:
- Köşküm nerede? Ne yaptınız siz?
- Ağam... Köşkü yaktık... Bütün fareler de yok oldular.
***
Hurma ağacı
Darbe sonrası... Zincirbozan sürgünü dönüşü... Ve Demirel'den yine bir "Darbeli" fıkra:
Arap hurma yemek istemiş.
Ama hurma ağacına da çıkmak istememiş... Zahmetli... Yorucu.
Almış baltayı eline... Vurmuş koskoca ağacın beline.
Arap hurmayı yemiş ama hurma ağacı yerle bir.
***
Hayat dersi
Demirel... Genç bir mühendis... "Devlette" işe girmiş... Çalıştığı kurum: Elektrik İşleri Etüt İdaresi. Yaşlı bir bürokrat... Bir gün... Genç Demirel'e demiş ki:
Akıllı ve çalışkan bir çocuğa benziyorsun.
Ama dikkat et... Başına bir iş gelir... Hayat böyledir.
Sel gider, kum kalır.
Kum... Bizleriz.
***
Biri bizi gözetliyor
Demirel'den dinledim... İngiltere Başbakanı Winston Churchill, Amerika'ya gitmiş.
ABD yönetimi, bu ünlü siyaset ve devlet adamını Beyaz Saray'da ağırlamış.
Sabah... ABD Başkanı Franklin D.
Roosevelt, kapıyı vurup, Churchill'in odasına girmiş.
Churchill... Banyoda... Suyun sesinden, kapının çalındığını duymamış.
Ve... Âdem Baba kılığında, banyodan çıkıp, odasına geçince... Başkan Roosevelt, hemen özür dileyip, çıkmak istemiş.
Çırılçıplak Churchill "Çıkma, çıkma" demiş:
- Zaten Amerika'dan gizli, saklı neyimiz kaldı ki.
***
Aslan kamuoyu
Siyaseti, kamuoyunu konuşuyorduk... Demirel dedi ki:
Kamuoyu aslan gibidir... Her gün yeni şeyler arar... Yeni bir şey söylemeni bekler.
Aslan... Günde 6 kilo et yer.
Kamuoyu da öyle... Önüne her gün bir şey koyman gerekir... Ama boş laf değil... Dedikodu değil... Yalan dolan değil... Proje koyacaksın... Ümit vereceksin.
***
Gardırop demokratları
Demirel'den, "Halksız demokrasi taraftarları" sözünü çok dinledim.
- Efendim... Kimleri kastediyorsunuz? Yanıt... Kelimesi kelimesine:
- Demokrasiden söz eden, fakat halktan korkanları kastediyorum... Halka cahil diyenleri... Halkı aşağılayanları... Halktan kopuk olanları... Kendi başarısızlıklarının nedenini halkta arayanları.
***
Başarının formülü
Sordum... Siyasette, başarının sırrı nedir?
Demirel... Saymaya başladı:
Sebat edeceksin... Yılmayacaksın... Çok çalışacaksın.
Azimliysen, kararlıysan, iddia ve inanç sahibiysen Himalaya Dağları'na bile tırmanırsın.
İnsanları seveceksin... Onları önemseyeceksin.
***
İhtiras/akıl
Sohbet... "Siyaset ve ihtiras" üzerine.
İşte... Demirel'in söyledikleri:
İhtiras, kınanacak bir şey değildir.
Eğer ihtirasın yoksa siyasette zaten başarılı olamazsın.
İhtiras... Bir hedefi olmak ve o hedefin arkasından yılmadan koşmak demektir.
Ama... Şuna dikkat edeceksin... İhtirasın, aklının önünde gitmesin.
***
Özeleştiri
Orhan Gencebay ne diyor? "Hatasız kul olmaz." Bir gün... Sordum:
- Hiç hata yapmadınız mı? Demirel güldü:
- Hangi birini sayayım... O kadar çok ki.
***
Demirel'in ilkleri
Çok partili siyasi yaşam... Gizli oy, açık tasnif... 1950'de başladı.
Çok partili siyasi yaşamda... "Başbakanlık ve Cumhurbaşkanlığı yapan" 3 lider var: Turgut Özal... Süleyman Demirel ve Recep Tayyip Erdoğan. Ölüm yıldönümünde "Demirel yazısını" şöyle bitirelim:
Sevincini, öfkesini, acısını hicranını kontrol eden bir liderdi.
6 defa giden, 7 defa gelen bir lider.
Ordu tarafından iki kez görevden alınan tek lider.
10 yıl, 7 ay Başbakanlık... 7 yıl Cumhurbaşkanlığı... Dile kolay.
Bu köşe yazısını aşağıdaki linke tıklayarak sesli bir şekilde dinleyebilirsiniz