İsmail Turgut...
Dedesi bakkalmış...
Babası ile kayınpederi de...
Safranbolu'nun (Belki de Türkiye'nin) en eski bakkalı...
Kentin "Bakkal İsmail Abi'si." Dükkân...
Rahmetli babamın Mersin'deki "Merkez Bakkaliyesi" gibi... Yok yok... "Bin bir çeşit." 90'ına merdiven dayamış (1930 doğumlu).
Ama hala işinin başında... Oturduk...
Sohbet ettik... Dedi ki:
Çalışan aç kalmaz... Allah çalışanın rızkını verir.
Yan gelip yatma... Memlekette yapacak iş çok.
Cennet gibi bir vatanımız var...
Kıymetini bilelim.
Kavgaya, çekişmeye, birbirimizi yemeye hiç gerek yok... Bir ve beraber olursak dağları deviririz.
***
Müze kent
UNESCO Dünya Miras Listesi'nde yer alan bir tarih ve kültür hazinesi.
Bin 360 tescilli yapı... 105 çeşme...
Yüzyıllara meydan okuyan ve hala içinde yaşanan konaklar.
"20. Uluslararası Altın Safran Belgesel Film Yarışması" için Safranbolu'ya geldik.
"Safranbolulu" Türker İnanoğlu'nu da görüp hasret giderecektik.
Hasta... Gelemedi... Onun ödülünü almak için Müjdat Gezen geldi.
***
Çarşı
Yılda bir milyon 200 bin ziyaretçi... Yerli yabancı.
Tarihi çarşı... Sokaklar... Uzakdoğu'dan gelenlerle dolu... Çinli... Japon.
Dükkânlarda "Çince... Japonca" yazılar.
Tarihi konaklar "Otel olmuş." Yatak kapasitesi 3 bin 500.
Yılda 350 bin konaklama.
Gezerken "Simitçiye" uğradık.
"Tarihi Safranbolu Simitçisi." 150 yıldır aynı yerde... Dördüncü kuşak işin başında.
***
Rol model
Cumhurbaşkanı Erdoğan "Yatay mimari" diyor ya... İşte Safranbolu.
Konaklar "Zemin + iki kat." Hiçbir ev diğerinin "Güneşini, rüzgârını, manzarasını" kesmiyor.
Kentleşme "İnsan odaklı." Safranbolu... Tam bir "Rol model."
***
Yeni dönem
Aytekin Kuş... Kentin en kıdemli gazetecisi.
"Eskiden böyle değildik" dedi:
-Üç nesil aynı konakta yaşardı... Sonra yeni yaşam hevesi... Eski evler yıkıldı... Duvardan duvara pencereler yapıldı... Ve asri dönem başladı.
Aytekin Kuş... Yeni dönemi "Bir dörtlükle" anlattı:
"Asri pencere,
Düdüklü tencere,
Dumansız baca,
Kaynanasız koca."
***
"Öküz Ahmet"
Hababam Sınıfı'nın yazarı Rıfat Ilgaz "Bu coğrafyadan... Kastamonu- Cide'den." Hababam Sınıfı'nın ünlü İnek Şaban tiplemesinin gerçek olduğunu biliyor muydunuz?
Safranbolu'nun... Üçbölük köyünden...
"Öküz Ahmet." Rıfat Ilgaz Öküz Ahmet'i "İnek Şaban" yapmış... Yıllardır yaşatıyor.
***
Yiğit lakabıyla anılır
Soyadı kanunu çıkınca herkes bir soyadı aldı ama...
Kastamonu'da aileler hala "Lakaplarıyla" anılıyorlar:
Elmacılar...
Dolmacılar...
Pilavcılar...
Şerbetçiler...
Pekmezciler...
Safrancılar...
Etyemezler...
Kebapçılar.
Duayen gazeteci Aytekin Kuş'un lakabı "Gece kuşu." -Dedelerinizin gece hayatı mı vardı?
-Hayır... Büyük dedem geceleri kireç üretirmiş... Gündüz de satarmış... Gece çalıştığı için bu lakap takılmış.
"Elmacılar" konağına "En iyi korunan ev" ödülü verildi...
Belediye Başkanı Elif Köse ile birlikte konaktaki törendeydik.
Elif Köse...
Mimar... Safranbolu'nun ilk kadın belediye başkanı...
CHP'li... 42 yıl aradan sonra CHP belediyeyi kazandı.
***
Safranbolu sizi bekliyor
Ankara'ya, İstanbul'a, İzmir'e sel geldi... Karadeniz'de sel...
Anadolu'da sel... TV'lerde sık sık sel görüntüleri, sel haberleri.
Safranbolu'da ise... Sel yok.
Şehrin altında "Kanallar" var...
Yüzyıllar öncesinden kalma... Seli önlüyor.
Ayrıca... Dere yataklarına ev yapılmamış.
Safranbolulu... Safranbolu'ya sahip çıkmış... "Doğayı korumuş."