Demirel'le uzun süren konuşma sırasında en çok geçen kavramlardan biri "işleyen devlet... Devletin işleyemeyişi."
Soru:
- İşleyen devlet için neler yapılmalı? Demirel'in listesi:
* Siyasetçi ve siyasetin kurumları itibarlı olmalı.
* Halk, siyaset kurumuna, siyasetçiye inanmalı.
* Meclis, moral otoriteye sahip olmalı.
* Hükümet, halkın genel desteğine sahip olmalı.
* Halka daha çok gidilmeli... Referandumlarla, halkın görüşü alınmalı.
* Halk, "bu ülkede herşey benden sorulur... Herkes gidici, ben kalıcıyım" hissini yitirmemeli.
* Devlet gücünü kullanan siyasi otorite mutlaka meşru olmalı... Halkın hür iradesi ve rızasına dayanmalı.
* Devletin kapıları halka açık olmalı... Halk hakkını talep edebilmeli ve alabilmeli.
* Menfaatçilik, rüşvet, yolsuzluk, kırtasiyecilikle mücadele edilmeli.
* Şeffaflık çok önemli.
* Adalet doğru ve çabuk dağıtılmalı.
* Ülke altyapıdan mahrum bırakılmamalı.
* Demokrasi, insan hakları ve piyasa ekonomisi üçlüsünün getirdiği imkanlar, vatandaşa sunulmalı.
* Devlet ticaret, sanayi ve finans sektörlerinden çıkmalı.
* İnsanın yaratıcı ve girişimci gücünden azami ölçüde yararlanılmalı.
***
Demirel'in bu bölümde "ilk ve son sözü" şu:
* Siyaset, siyasetçi ve siyaset kurumlarının itibarlı olmadığı yerde demokrasiyi hiç kimse yürütemez.