Hükümet, kayıt dışı ekonomiyle mücadele için elindeki tüm silahları çekiyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın hazırladığı vergi paketine göre, hiçbir yere kaydı olmadan çalışanlara ağır cezalar gelecek. POS cihazını başka mükelleflere kullandıranlara özel usulsüzlük cezasının 3 katı ceza kesilecek. POS cihazlarını üreten, yazılımını yapan şirketler Maliye ile entegrasyonu sağlamazsa onlara da ceza gelecek. Fatura düzenlemeyen işletmeler yanacak. İhbar ikramiyesi ödemesi artacak. Fatura kesmeyen işletmeyi bildirene tahakkuk ettirilen cezanın yüzde 5'i tutarında ikramiye ödenecek. Kirasını elden ödeyen kiracıya da özel usulsüzlük cezası kesilecek. IBAN'ını başkasına kullandıran da özel usulsüzlük cezası ödeyecek.
VERGİ CEZALARI ARTIYOR
Maliye, 2023'te yapılan denetimlerde 30 bin 378 kişinin mükellef olmadan çalıştığını tespit etti. Kayıt dışı faaliyetlerde vergi ziyaı cezasının artırımlı uygulanmasına karar verildi. Taslak düzenlemeye göre, vergi idaresinin bilgisi dışında çalışanlara kesilecek vergi ziyaı cezasının; verginin 1 katı olarak kesilecek cezalarda 1.5 kat, verginin 3 katı olarak kesilecek cezalarda 4.5 kat olarak uygulanması planlanıyor.
POS'A 'ÖZEL' UYGULAMA
POS cihazını başka mükelleflere kullandıranlara özel usulsüzlük cezasının 3 katı ceza kesilecek. Bilanço esasına göre defter tutanlara 90 bin TL, işletme hesabında defter tutanlara 45 bin TL, diğer mükelleflere 22 bin 500 TL ceza kesilmesi planlanıyor. POS cihazlarını üreten, yazılımını yapan şirketler Maliye ile entegrasyonu sağlamazsa onlara da ceza gelecek. Bu işletmelere, her bir tespit için özel usulsüzlük cezasının 10 katı özel usulsüzlük cezası kesilecek.
ELDEN KİRAYA DA CEZA
Ev kiralamalarında kira bedeli elden ödendiğinde ev sahibine ceza kesiliyor. Taslağa göre, bu durumda kiracılar da cezadan kaçamayacak.
Taslağa göre, asgari 7 bin 500, azami 20 milyon TL olmak üzere elden ödenen bedelin yüzde 10'u oranında kiracılara da ceza kesilecek. Kiracı elden ödeme yaptığını Gelir İdaresi'nin tespitinden önce bildirirse özel usulsüzlük cezası kesilmeyecek. Fatura düzenlemeyen işletmeler yanacak. İhbar ikramiyesi ödemesi artacak. Fatura kesmeyen işletmeyi bildirene tahakkuk ettirilen cezanın yüzde 5'i tutarında ikramiye ödenecek.
IBAN'INI KULLANDIRAN YANDI
Son dönemde birçok işletme vergiden kaçınmak için müşterilerine yaptığı mal teslimi veya hizmet bedelini, kendi hesapları dışında, aile yakınlarının veya başkalarının İBAN hesaplarına havale yaptırıyordu. Maliye yeni taslakta bu konuya da el atıyor. Buna göre, para transferi, başkasına ait hesaplara yapılırsa, asgari 30 bin TL azami 20 milyon TL olmak üzere işleme konu tutarın yüzde 10'u kadar banka hesabını kullanana da kullandırana da ayrı ayrı özel usulsüzlük cezası kesilecek.
YABANCIYA KDV İSTİSNASI KALKIYOR
3065 sayılı Kanuna göre, yabancılara verilen sağlık hizmetleri KDV'den istisna tutulmuştu. Maliye, uygulamada istisna kapsamında olmayan hizmetlerin istisna olarak gösterildiğini ve kötüye kullanıldığını tespit etti. Bu nedenle kaldırılması taslakta öneri olarak yer alıyor. Düzenleme, yasa yürürlüğe girdiği tarihten itibaren yapılacak işlemler için geçerli olacak.
5 YILDAN FAZLA DEVREDEN KDV'YE DÜZENLEME
Beyannamede yer alan indirilecek KDV tutarı, 5 takvim yılı süresince indirim yoluyla giderilemezse, süre sonunda yapılacak vergi incelemesi ile devreden KDV tutarı mükellefin gelir veya kurumlar vergisinin tespitinde gider olarak dikkate alınacak.
LÜKS HARCAYAN MERCEK ALTINDA
ABD, Batı Avustralya, İtalya gibi ülkelerde servet, harcama, gider düzeyleri beyan edilen gelir düzeyi ile uyumsuzsa mükellefler bu uyumsuzluk ile ilgili izaha davet ediliyor. Maliye Bakanlığı da risk analizi sonucu beyana tabi gelirleri ile yapılan harcamaları arasında yüzde 20'nin üzerinde uyumsuzluk olan mükelleflerden Özel Gider (Harcama) Bildirimi istemeyi planlıyor. Aradaki farkı izah edemeyenler, bu farkın vergisini ödeyecek. Bunun için Maliye, tapu ve noter kayıtlarına da bakacak. Vergi Daireleri'ne verilen gelir vergisi beyannamesi ile harcamalar karşılaştırılacak. Beyannamesinde zarar etmiş görünmesine rağmen, aynı yıl içinde taşıt ve gayrimenkul alanlar incelemeye alınacak. Düzenlemenin, 2024 yılı kazançlarına uygulanmak üzere 2025'te yürürlüğe konulması düşünülüyor.
DOKTOR VE KUAFÖRE HASILAT SORGUSU
Doktorlar ve diş hekimleri ile restoran, cafe ve kuaförlere ayda üç, yılda da toplam 12 defadan az olmamak üzere yoklama yapılacak. Günlük hasılatları tespit edilecek. Beyan ile tespit arasında yüzde 20 gibi fark varsa izaha çağrılacaklar. İzahat yeterli görülmezse ve mükellef beyanını düzeltmezse, hasılat tespitleri esas alınarak vergi dairesince re'sen tarhiyat yapılması sağlanacak.
