Bu aralar herkesin gündeminde vergi paketi var. Nereye gitseniz, kiminle sohbet etseniz konu dönüp dolaşıp buraya geliyor. Önceki gün gayrimenkul sektörünün çatı kuruluşu GYODER'in "Türkiye'de Gayrimenkulün Çarpan Etkisi" ana temasıyla düzenlediği 1. Ankara Gayrimenkul Zirvesi'ndeydim. Sektör temsilcileri merakla Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın üzerinde çalıştığı vergi paketini bekliyor.
Çünkü, Maliye bürokrasisi GYO'lara tanınan Kurumlar Vergisi istisnasının kaldırılması konusunda ısrarcı… Gayrimenkul sektörü ve GYO'lar ise istisnanın devam ettirilmesini istiyor. İstisna kalkarsa sermaye piyasasını derinleştirme fonksiyonu olan GYO'ların eskisi gibi rağbet görmeyeceği düşüncesi hakim… O nedenle de çeşitli formüller havada uçuşuyor. Örneğin, konut portföyü olan GYO'larda vergi istisnalarının devam etmesi isteniyor. Bu Anayasa açısından nasıl formüle edilir, bilmiyorum.
Ancak bildiğim bir şey var, eğer GYO'lara vergi istisnası kalkarsa ne sermaye tabana yayılabilir, ne gayrimenkuller menkulkıymetleşebilir, ne de önümüzdeki dönemde hayata geçmeye hazırlanan gayrimenkul sertifikası gündeme gelebilir.
Bir diğer konu da konut kira gelirlerindeki istisna konusu… Biliyorsunuz, elde edilen konut kira gelirlerinin belli bir tutarı (2024 yılı için 33 bin TL'si) gelir vergisinden istisna. Maliye, bu istisnanın kaldırılmasını istiyordu. Öğrendiğim kadarıyla, bu istisnanın kaldırılması kararından vazgeçilmiş…
Ama şimdi Maliye bürokrasisi gelir yaratacak başka formüller bulmuş! Mesela, boş evlerden vergi alınması gibi… Aslında bunun dünyada örnekleri var. Avustralya, Güney Kore, İrlanda, Kanada ve ABD 'boş konut vergisi' uygulayan ülkeler… Verginin amacı ihtiyaç sahipleri varken konutların boş tutulmasının önüne geçmek… Boş Konut Vergisi kimi ülkede yüzde yarım kiminde yüzde 10 arasında uygulanıyor. Tamam, kira bedelleri çok yükseldiğinde bu konu tartışıldı… O dönemde konut kiralarındaki artışa karşı yıllık yüzde 25'lik sınır konuldu. Bu sınırlama çok da çözüm olmadı. Uygulama 2 Temmuz'da bitiyor. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek kira sınırlamasının uzatılmayacağını açıkladı. Sanırım, fahiş kira artışlarını durdurmak için yeni formül boş konut vergisi olacak. Böylece, Maliye hem vergi geliri elde edecek hem de ev sahiplerinin konutlarını boş tutarak kira fiyatlarının artışına zemin hazırlamasının önüne geçecek.
Fakat…
Boş konut vergisi meselesi biraz çetrefilli… Verginin nasıl hesaplanacağı ve vergilendirilecek konutun nasıl tespit edileceği muamma… Dolayısıyla ince eleyip, sık dokumak gerekiyor.
Son bir notum da birkaç gündür tartışılan borsa işlemlerinden vergi alınması konusunda… Bu iddialar ortaya atıldıktan sonra yatırımcıların epey kafası karıştı. Panik satışlarıyla endeks düştü. Açıkçası, Maliye burada iletişimi iyi yapamadı. Bakan Şimşek bir gün sonra çıkıp, borsa ve kripto paralarda kazanca dayalı gelir vergisi öngörmediklerini belirtirken "Çok sınırlı bir işlem vergisi gündemimizde" dedi. Yatırımcılar bu kez de 'cüzzi' denilen verginin ne olacağını merak etmeye başladı. Fakat ne olursa olsun bu vergi piyasadaki hacmi düşürüp, likiditeyi azaltacaktır.
Üstelik, bir taraftan 'insanlar dolarize olmadan tasarruflarını TL cinsi varlıklara yatırsın, şirketler halka arzlar yoluyla sermaye piyasalarından fon bulsun' denilirken, işlem vergisiyle kafa bulandırmak neye hizmet edecek? Nasıl bir formül bulunacağını merak ediyorum.
Bu köşe yazısını aşağıdaki linke tıklayarak sesli bir şekilde dinleyebilirsiniz