Milyon euroluk lüks otomobillerin ithalatında vatandaşı mağdur edip, devleti vergi kaybına uğratan 'paralel ithalat' çetesi yakayı ele verdi. Ticaret Bakanlığı gelen şikâyetler üzerine başlattığı soruşturmada, paralel ithalat yapan 20'ye yakın firmayı mercek altına aldı. Almanya, İrlanda, ABD, Kanada, Avusturya ve Fransa Gümrük İdareleri'ne yazılar yazıldı. Paralel ithalat yapan bazı şirketlerin, paravan firmalar kurarak, çifte faturalandırma yoluyla otomobilleri gümrükte düşük fiyattan gösterdiği, bu yolla vergi kaçırdığı tespit edildi. Paralel ithalattan devletin bugüne kadar 2.5 milyar TL zarara uğratıldığı belirlendi. Bakanlık, sorumlular hakkında 'kaçakçılık' ve 'resmi belgede sahtecilik'ten suç duyurusunda bulundu.
OLAY NASIL BAŞLADI?
Ticaret Bakanlığı 2021 yılının sonunda Yeşilköy Gümrük Müdürlüğü'nde Porsche, Ferrari, Mustang, Mercedes, Land Rover gibi pahalı arabaların bazı şirketler tarafından piyasa değerinin altında fiyatlarla ithal edilmiş gibi faturalandırılarak, Hazine'nin zarara uğratıldığına yönelik ihbarlar üzerine harekete geçti. Ticaret Bakanı Mehmet Muş'un talimatıyla gümrük müfettişleri ön inceleme başlattı. Lüks araçları paralel ithalat yapan bazı firmaların getirdiği, bunların da yurtdışındaki gönderici şirketlerle örgüt içinde hareket ettiği belirlendi.
ÇAYCININ ÜZERİNE ŞİRKET!
İncelemeyi derinleştiren müfettişler, paralel ithalat yapan bazı şirketlerin, Türkiye'de öğrenci, çaycı gibi isimlerin üzerine sanal ofisler kurduğunu, yurtdışında üreticiden otomobilleri alan gönderici şirketlerle de irtibatlı olduklarını tespit etti. Yurtdışında kurulu şirketlerin sahiplerinin de çoğunlukla Türk olduğu belirlendi. Hem yurtiçinde hem de yurtdışında kurulan paravan şirketler aracılığıyla otomobillerin fiyatlarının gümrük idarelerinde eksik beyan edildiği ortaya çıkarıldı.
ALMANYA VE FRANSA'YA YAZI GİTTİ
Almanya, İrlanda, ABD, Kanada, Avusturya ve Fransa Gümrük İdareleri'nden 5.500 araçla ilgili bilgi-belge istendi. Aynı zamanda Türkiye'deki distribütör bayilerle de yazışmalar yapılarak, araçların şasi numalarından gerçek fiyatları tespit edilmeye çalışıldı. İthal araçların Türkiye'de beyan edilen fiyatı ile yurtdışındaki gerçek fiyatı arasında ciddi farklılıklar olduğu belgelerle ortaya çıkarıldı. Lüks arabaları yurtdışından Türkiye'ye gönderen firmaların banka kayıtlarından hesap hareketleri incelendi.
ÇİFTE FATURAYLA TRANSFER
Otomobillerin bedelinin bir kısmının paralel ithalatı yapan şirket tarafından, kalan kısmının da ön kapora adı altında paravan şirket tarafından yurtdışına transfer edildiği teyit edildi. Paralel ithalatçıların öğrenci, çaycı gibi isimlere kurdurduğu paravan şirketlerin birçoğu kayıtlarda gösterilen adreslerde çıkmadı. Bu firmaların ithalat gerçekleştikten sonra kapatıldığı da belirlendi.
DEVLETİ BÖYLE SOYDULAR...
İTHAL edilen bir otomobilin gümrükte düşük beyanla yurda sokulması ile gerçek değeri üzerinden beyanname verilmesi arasında devletin nasıl zarara uğratıldığını bir örnekle anlatalım. Örneğin, 2000 CC üzeri lüks bir otomobil gümrükte 100 bin euro üzerinden beyan edildiğinde 5 milyon TL civarında bir vergi (%220 ÖTV-%18 KDV) ödemesi oluyor. Bu araç gerçek değeri olan 150 bin euro üzerinden beyan edildiğinde ise devletin kasasına ÖTV-KDV olarak 7.5 milyon TL'ye giriyor. Yani, düşük beyanlı fatura oyunuyla araba başına devlet 2.5 milyon TL gelirden oluyor.
PARALEL İTHALAT NEDİR?
*Paralel ithalat, orijinal bir ürünün, o ülkedeki distribütörü haricinde başka bir kişi/firma tarafından yasal olarak ithal edilmesidir.
NASIL VERGİ KAÇIRDILAR?
PARAVAN şirketler aracılığıyla devleti zarara uğratan çete, lüks otomobilleri şöyle yurda soktu: Örneğin, yurtdışında gerçek fiyatı 150 bin euro olmasına rağmen paralel ithalatçı şirket, otomobili İstanbul'daki gümrükte 100 bin euro olarak beyan etti. 100 bin euro üzerinden yüzde 18 KDV ödeyerek otomobili gümrükten çıkardı. Otomobilin bedelinin 100 bin euroluk kısmı paralel ithalat yapan şirket tarafından yurtdışına transfer edildi. Kalan 50 bin euroluk kısım ise paralel ithalatı yapan şirketin kurduğu paravan firma aracılığıyla yurtdışına gönderildi. Böylece gümrükten çıkarıldığında fiyatı 100 bin euro olarak beyan edilen otomobilden daha düşük ÖTV-KDV alındı. Devlet, lüks otomobillerde yüzde 220 oranında ÖTV alıyor. Bunun üzerine de yüzde 18 KDV kesiliyor. Bu şirketler, düşük beyanla, devlete daha az ÖTVKDV ödedi.
BU ŞARTLARA UYAN İTHALAT YAPABİLİR
TİCARET Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı, bir taraftan şikâyetleri incelemeye alırken, diğer taraftan idari tedbirler getirdi. Buna göre, gümrük kıymetinde şüphe oluşursa paralel ithalat yapan şirketten ek bilgi isteniyor. İthalat sırasında firma yurtdışı ihracat beyannamesi ile yurtdışı yetkili bayi faturasını ibraz etmek zorunda. Faturalarda, araç üstünde bulunan ilave donanım ve aksesuvar bilgileri ile bunların bedellerinin yer alıp almadığı kontrol ediliyor. Beyan edilen araçta bulunan donanım ve aksesuvarların bedelinin doğru tespiti için ithal edilen markanın Türkiye distribütöründen aracın şasi numarası esas alınarak bilgi isteniyor. Ayrıca, paralel ithalat yapacak firmalarda, asgari 5 milyon TL ödenmiş sermaye, asgari 5 personel çalıştırma, başvuru tarihinden 3 yıl önce kurulmuş olma şartları aranıyor. Paralel ithalatı bu şartlara uygun olarak gerçekleştiren, Gümrük idarelerine beyanlarını mevzuatlar çerçevesinde yapan firmaların ithalatı devam ediyor.
SUÇ DUYURUSUNDA BULUNULDU
YAPILAN incelemelerin sonucunda, 600'e yakın aracın gerçeğe aykırı faturalarla ithal edildiği, devletin bugüne kadar zararının da 2.5 milyar TL'yi bulduğu tespit edildi. Bakanlık, sorumlular hakkında 'kaçakçılık' ve 'resmi belgede sahtecilik'ten suç duyurusunda bulundu.