Yıl 2017'ydi. Türkiye dönemin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak'ın vizyonuyla kendine enerjide yeni bir yol çizdi. Hedef, enerjide dışa bağımlılığı azaltacak yerli kaynaklarla, yerli teknolojilerle üretim yapmaktı. Böylece ulusal güvenlik, ekonomi ve dış politika anlamında elini güçlendirecekti.
Nitekim bugün o dönemde atılan tohumlar meyvelerini vermeye başladı.
Karadeniz'de bulunan gaz rezervi, elektrik üretiminin neredeyse yarısının yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlanmaya başlanması hatta Türkiye'yi yerli panel ve türbin üretim üssü haline getirecek yatırımların ete kemiğe bürünmesi bu sürecin başarısını kanıtlıyor.
Dün baştan sona kadar her aşamasına tanık olduğum böyle bir yatırımın temel atma törenindeydim. Kalyon Holding'in 1 milyar dolara mal olacak Konya Karapınar'daki güneş enerjisi santralinin yüzde 30'u tamamlanmış durumda... Santral 2022 son çeyrekte bitecek. Tam 2.600 futbol sahası büyüklüğündeki alanda güneş panelleri sıralanmaya başlamış bile...
Temeli atılan SCADA Merkezi, otomasyon ve veri toplayacak. Burada aynı zamanda öğrencilere, akademisyenlere güneş enerjisi teknolojileri anlatılacak.
Kalyon, 400 milyon dolar yatırımla kurulan yerli güneş paneli fabrikasını da geçen yıl ağustosta açmıştı. Ankara'daki fabrikada da Ar-Ge dahil güneş paneli üretiminin tüm aşamaları tek çatı altında toplanmıştı. Bu özelliğiyle dünyada bir ilke imza atılmıştı.
Kalyon Holding Yönetim Kurulu Başkanı Cemal Kalyoncu'yla dün temel atma töreninde sohbet ederken aynı heyecanla söze başladı: "Gaziantep'teki Hasan Kalyoncu Üniversitesi'nden sonra en çok keyif aldığım yatırım güneş santrali yatırımımız oldu. Burası Türkiye'de ve dünyada bir ilk oluyor. Ben yatırımlarda teknolojiyi ve ilk'leri gerçekleştirmeyi seviyorum."
Şimdiden yerli panellere yurtdışından büyük talep geldiğini söyledi. Geçtiğimiz günlerde Solar Enerji Fuarı'nda yurtdışında çeşitli ülkelerden 2.700 megavatlık panel talebi aldıklarını ancak fabrikanın 2 yıl Karapınar santralinin ihtiyacını karşılayacağını, ihracat için ise ilave kapasite artırımı yaptıklarını belirtti. Kalyoncu'nun verdiği bilgiye göre, fabrikanın ilave kapasite yatırımıyla yıllık 500 megavat olan kapasitesi 1000 megavata çıkacak. Ekimde de ilave yatırımın açılışı yapılacak.
Kalyoncu, "Afrika ve ABD panel konusunda büyük pazar olabilir. Özellikle ABD, Çin malı almak istemiyor. O nedenle Türkiye için fırsat olabilir. Panel üretiminde dünyada Çin, Tayvan, Malezya ilk sıralarda... Türkiye de beşinci sıraya yerleşti" diyor.
Peki ya yerlilik oranı?
Panel üretiminde cam dışarıdan geliyor. Bunun için Cemal Kalyoncu uzun süredir Şişecam ve diğer fabrikalarla yerli üretim konusunda görüşüyor. Belli bir noktaya da gelinmiş. Eğer camlar da Türkiye'de üretilmeye başlanırsa panelde yüzde 78 olan yerlilik oranı yüzde 85'lere çıkacak.
Santral 2022 yılının son çeyreğinde tamamlandığında yeşil tahvil çıkarmayı da planlıyorlar.
Kalyoncu, fabrikanın yüzde 40'ının, santral yatırımının da yüzde 60'ının dış finansmanla yapıldığını söylüyor. Fabrikaya Çin bankaları, santrale ise Avrupa bankaları finansman sağlamış...
Başka ülkelerde yenilenebilir enerji kaynaklarına ciddi teşvikler var.
Kalyoncu'ya bunu soruyoruz. Devletin panel ithalatına koruma önlemleri getirmesi böylece yerli üreticileri dersteklemesi gerektiğini söylüyor.
Haklı da bir talep...
Çünkü burada gidecek çok yol var.
Hatta Türkiye bölgenin bir panel üretim üssü haline de gelebilir.
Kalyoncu yeni santral yatırımlarına sıcak bakıyor. Özellikle burada edindikleri tecrübeyi yurtdışına aktarmakta da kararlı... Birkaç ülkede fizibilite çalışmalarına başlamışlar.
Belçika ile Portekiz arasında da fiber optik kablo döşemek için görüşmeler yapıyorlar.
Bakarsınız, Konya Ovası'nda parıldayan güneş tarlası ve paneller Türkiye'ye yeni bir teknoloji transferi ile ihracatının önünü açar.