Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın göreve geldiği 2018'den bu yana neredeyse iki lafından biri yeni finansal mimari ve ekonomide tam bağımsızlık… Önceleri çoğu kişinin kafası basmadı. Kafası alanlar da karşı saldırıya başladı. Ama ekonomi yönetimi kimseye aldırmadan 3 senedir ince ince taşları döşedi.
İyi de yaptı…
Milli parayla oynamaya kalkanları swap'la iyi bir tokatladı. TL swap işlemlerinin İstanbul'da yapılması için önemli adımlar attı. Uluslararası standartlarla uyumlu bir Türk Lirası referans faiz oranı olan TLREF'i oluşturdu. Enflasyona endeksli TL kredilerle farklı borçlanma alternatifleri geliştirdi. Şimdi cari açığı azaltan, ihracatı destekleyen, katma değerli yatırımlara 10 yıla kadar vade ile TL kredileri verilmeye başlanıyor.
***
Bunlar az buz şeyler değil…
Düşünsenize, Türkiye artık TL'sinin değerini ve faizini kendi belirleyen ülke oluyor. Dış politik risklerden minimum etkilenecek bir sistem kuruyor. Bankaların faiz riskini yönetmedeki eksiklik gideriliyor. Borçlanmada döviz ağırlığı azalıyor. Yatırımcının da vatandaşın da TL ağırlıklı, düşük faizli, daha uzun vadeli ve yurt içinden borçlanmasının önü açılıyor.
Atılan adımların meyveleri alınmaya başladı bile…
Bakın birkaç rakam vereyim.
Yılbaşından bu yana yabancı para krediler 1 milyar dolar kadar azaldı. TL krediler 385 milyar arttı. 2019 sonunda 2018'e göre TL krediler 202 milyar TL arttı. Yabancı para krediler ise 10 milyar dolar azaldı. Mayıs verisine bakarsanız, 2019 sonuna göre TL krediler 369 milyar TL arttı. Yabancı para krediler 2 milyar dolar azaldı. Mevduatta da TL mevduat 185 milyar TL arttı. Yabancı para da artış geçen yıla göre neredeyse sıfır…
***
Şirketlerin yabancı para borçtan TL'ye geçmek istediğine ilişkin duyumlar geliyor. Yani anlayacağınız artık borçlanmada TL'ye dönüyorlar.
Neden mi?
Malum, eskiden TL kredisinin vadesi kısa, faizi yüksekti. Uzun vadeli döviz cinsi borçlanma millete cazip geliyordu. Üstelik, 2018'de kur saldırısı sonrasında döviz borcu olanların tamamının yabancı paradan eli yandı. Milli parayla borçlanmayı daha cazip ve ucuz kılan adımların da etkisiyle kredi yapısında değişiklik görülmeye başlandı. Şimdi TL borçlanma birçok şirket için daha avantajlı duruma geldi.
Velhasıl, dövizle borçlanmaya veda dönemi başladı.