Bizim tüccar kesimine bazen akıl sır ermiyor. Yahu, dünyanın başına bela olan bir virüs salgını ortaya çıkmış. Vatandaş korkudan eve kapanmış. Piyasada yaprak kıpırdamıyor. Ürettiğin elinde kalmış. Malın vitrinde bekliyor. Ekonomi yönetimi çabalıyor. Önce 'işçi çıkarma', 'çekini yazdırma', 'üretime devam et' diye uygun koşullarda destekler açıklıyor. Sonra sosyal hayatı normalleştirmek için kredi paketleri sunuyor. "Satamadığın konutunu, arabanı sat" diyor. Sen 'stokta bekleyen malımı satacağım' diye şükredeceğin yerde 'fırsat bu fırsat' diyerek zam yapma derdindesin.
Kimi kastettiğimi az çok anlamışsınızdır. Biliyorsunuz, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın 27 Mayıs'ta sinyalini verdiği tarihi kredi paketleri hafta başında açıklandı. Ziraat Bankası, Halkbank ve Vakıfbank konuta taşıta, mobilyaya tatile özel finansman paketleri sundu. Fakat bazı uyanık tüccarlar kredi paketlerini duyar duymaz zamları dayamaya başladı.
Onlar akıllı da kamu bankaları değil mi? Piyasadaki gelişmeleri an be an takip eden ekonomi yönetimi dün bu zihniyete okkalı bir cevap verdi. Üç kamu bankası ortak açıklama yaparak, finansman paketleriyle sunulan imkanı ürününe fiyat artışı olarak müşterisine yansıtmaya kalkanları kapsam dışına çıkaracağını açıkladı.
Bu ne demek?
Diyelim ki, inşaat firmasısın. Sıfır konuta 0.64, ikinci el konuta 0.74 faizle kredi imkanı sunan paket açıklanmadan önce yüzde 10 zam yaptın. Kamu bankası seni kampanyadan atabilecek.
Ya da, otomobil, mobilya firmasısın. Paketin işaretini alır almaz harekete geçip fiyatları artırdın. Banka yaptığı anlaşmayı fesh edebilecek.
Üstelik, baz alınan tarih 27 Mayıs...
Yani Bakan Albayrak'ın sosyal hayatı normalleştirmek için paketler hazırladıklarını açıklamasından sonra zam yapmış olan firmalar, fiyatlarını eski seviyeye çekmezse kampanyaya katılamayacak.
Uzun lafın kısası, ekonomi yönetimi hem piyasayı canlandıracak hem de enflasyonun zamlarla yukarı çıkmasına engel olacak.
Tabii, bu anlattıklarım sıfır ürün alacaklarla ilgili...
Gelelim ikinci el konut, otomobil, mobilya satanlara...
Onların kontrolü biraz daha zor olabilir.
Ama şöyle düşünün, kampanya açıklanmadan önce bir ev beğendiniz. Almaya niyetlendiniz. Kredi faizleri düşünce ev sahibi zam yaptı. Tüketici olarak ne yapacaksınız? O evi almaktan vazgeçip, kesenize uygun başka bir konut arayışına gireceksiniz. Evin sahibi de fırsatçılığının bedelini hazır müşterisini kaybederek ödemiş olacak.
Tarihi kredi imkânlarından sonra fırsatçılık yapmaya yeltenenlere duyurulur!