Ekonomi yönetimi, Kovid-19 salgınının ekonomik etkilerini en aza indirmek için vatandaşa, esnafa ve sanayicilere verilen desteğe ek kaynak sağlamak üzere finansman bonolarında gerçek kişiler için vergi tevkifat oranını yüzde 10'dan 15'e çıkardı. Spekülatif semaye hareketlerini zayıflatmak ve döviz kurlarında ani dalgalanmaları azaltmak için de kambiyo işlemlerindeki Banka Sigorta ve Muamele Vergisi (BSMV) oranı binde 2'den yüzde 1'e yükseltildi.
Tabii malum kesim kızılca kıyameti kopardı. Feryat figan ediyorlar.
Neymiş efendim "sermaye kontrolü geliyormuş, dolar alıp-satmak kısıtlanıyormuş" falan...
Öncelikle şunu belirtmekte fayda var. Kambiyo işlemlerine vergi meselesi bugünün meselesi değil...
İlk olarak uygulama 2019'da başladı. O dönemde vergi oranı Cumhurbaşkanlığı kararı ile yapılan işlem tutarının yüzde 0.1'i olarak belirlenmişti. Daha sonra işlem tutarının yüzde 0.2'sine çıkarılmıştı. Bayramda da yeni bir kararla yüzde 1'e yükseltilmiş oldu.
Artık, 100-TL'lik döviz ve/veya kaydi altın alımında 1 TL BSMV bankalar tarafından hesaplanıp beyan edilerek ödenecek. Esasında, BSMV'nin mükellefi bankalar...Ama elbette bu verginin mali yükünü döviz ve altın hesabı olan müşterilerine yansıtacaklardır.
Rakamlara bakarsanız, kambiyo vergisinin toplam vergi gelirleri içerisindeki oranı yüzde 1 bile değil. Üstelik sanayiciler, ihracatçılar ve döviz kredi borcunu ödemek için döviz alanlar bu vergiden muaf.
Peki bu kadar yaygara neden kopartılyor?
Bu soruyu cevaplamak için verginin en çok kimleri etkilediğine bakmak gerek.
Vergiden en çok kimler etkileniyor derseniz...
Yanıt basit; zenginler...
Bankalardaki döviz mevduatlarının yüzde 70'i milyonerlerin yani zenginlerin elinde. 180 milyar dolar döviz mevduatının 120 milyardan fazlası 1 milyon ve üstü hesabı olanlarda... Vatandaşın elindeki döviz oranı toplamın ancak yüzde 4'ü düzeyinde.
Velhasıl, doların yükselmesi en fazla zengine yarıyor. Paralarına para katıyorlar.
Bu yüzden, dolardaki dalgalanmayı azaltmaya yönelik atılan tüm adımlar en çok zenginlerin maaşlı ekonomistleri tarafından eleştiriliyor.
Misal, patronlar kulübünün başekonomistine bakın...
Dövizle ilgili atılan her adımda ilk tepki ondan geliyor.
Sanki, sokaktaki adama yeni bir vergi getirilmiş gibi algı yaptıklarına bakmayın.
Onların tek derdi patronlarının bankadaki dövizleri...