Neredeyse bir yıldır papaz Brunson ve S-400 gerilimi nedeniyle ABD'nin Türkiye'ye yaptırım uygulayacağı iddialarıyla yatıp kalkıyoruz. Hükümete karşı olan bir kesim "Bugün geldi, şimdi açıklanacak, yarına kaldı" diyerek meseleyi sürekli demoklesin kılıcı gibi piyasaların tepesinde tutmak istedi. Fakat Türkiye'nin dik duruşu, ABD'yi tavır değişikliğine zorladı. Farkında değilsiniz belki ama ABD tarihinde nadir görünen bir şey yaşanıyor. S-400'ler konusunda Türkiye'yi yakıp yıkmaktan bahseden ABD'de G20 zirvesi sonrasında rüzgâr terse döndü. Donald Trump'ın verdiği mesajlar ve Cumhuriyetçi senatörlerle buluşması Türkiye'nin lehine hareket ettiği izlenimini kuvvetlendirdi.
Şimdi Trump'ın önünde iki seçenek var. Ya Kongre ve Temsilciler Meclisi'ni "Türkiye bizim dostumuz" diyerek ikna edecek. Ya da F-35 kararından anlaşıldığı üzere etkisi sınırlı kalacağı görülen birkaç yaptırım Kongre'den geçse de önüne geldiğinde erteleyecek. Anlayacağınız, hangi seçecek olursa olsun piyasalar açısından sıkıntı görünmüyor.
Peki şimdi Türkiye ne yapmalı?
Resmi kanallarla yürütülen diplomasiyi bir kenara bırakalım.
Hepinizin malumu olduğu üzere, ABD'de siyaset lobilerin etkisinde dönüyor. Bu lobiler, kendi hedefleri doğrultusunda ABD hükümetini tesir altına almaya çalışıyor.
Her yıl onlarca yabancı ülke, büyük şirket ABD hükümetinin vereceği kararları kendi istedikleri yöne çekebilmek için milyarlarca dolar para harcıyor. Bugün lobicilik için toplanan para 7 milyar dolar civarında...
Türkiye ne kadar harcıyor derseniz... Hemen hemen hiç... En son Mercury ile yapılan anlaşma da iptal oldu. Halbuki, G20 zirvesinden sonra Türkiye'nin tezlerini savunacak lobicilerin mihmandarlığında Senato'da markaj yapmamız gerekirdi. İş dünyasının Washington'da cirit atıyor olması lazımdı. Bakıyorum, bu süreçte devlet yetkilileri dışında iş dünyasında, sadece DEİK bünyesinde faaliyet gösteren TAİK topa girdi. Onlar da sınırlı bir bütçeyle hareket ediyor. Geçtiğimiz hafta Trump'a atfen bir mektup yazdılar.
TÜSİAD'ın da bu işlerden bağımsız bir ABD ziyareti oldu.
TOBB, TİM, MÜSİAD ne yapıyor bilmiyorum! Halbuki, bütün bu saydığım kuruluşlar DEİK çatısı altında...
Misal, üyelerinden her yıl ciroları mertebesinde topladıkları paraları sağda solda çarçur edeceklerine Türkiye ekonomisini de etkileyen bu işlerde kullansalar ya...