Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu ile Sermaye Piyasası Kurulu'nun soruşturma başlattığı ABD'li yatırım bankası JP Morgan Chase'in adı bugüne kadar sayısız manipülasyona karıştı. Banka birçok ülkede finans piyasasında kartel oluşturmak, yatırımcıları yanlış yönlendirmek, hileli işlemler, dolandırıcılık, kara para, kamu kurumlarını zarara uğratmak, faiz ve döviz piyasalarını manipüle etmek suçlamalarıyla karşı karşıya kaldı. Skandallardan uslanmayan banka, dövizden CDS'e, Libor'dan euribora, mortgageden enerji piyasasına kadar pek çok soruşturma geçirdi. İşte bazı ülkelerde ofisleri basılan, yasaklanan JP Morgan'ın bozuk sicili...
AVUSTRALYA'DA KARTEL DAVASI
Avustralya'da tüketici komisyonu bankaya kartel suçlamasıyla dava açtı. ANZ hisselerinin 2015'te 1.9 milyar dolarlık satışıyla ilgili düzenlemelerde usulsüzlük yapıldığı, bu usulsüzlüğe Deutsche Bank, Citigroup ve JP Morgan'ın ortaklık ettiği iddia edildi.
ENDONEZYA'DA YASAKLANDI
Endonezya hisse senedi piyasaları ile ilgili negatif yorumları nedeniyle bankaya devlet şirketleri ile iş yapma yasağı getirildi. Ülke, JP Morgan'ın piyasa yapıcı hizmetlerini uzun süre kullanmadı.
PORTEKİZ'E DE UZANDI
Portekiz, JP Morgan ve İspanyol Banco Santander'ın kamu sektörü şirketlerine sattıkları türevlerin toksik olduğu iddiasıyla dava açtı.
DÖVİZ MAFYASI İLAN EDİLDİ
RBS ve Barclays ile birlikte trader'ları döviz piyasasında manipülasyon yapan JP Morgan'ın adı 'döviz mafyası'na çıktı. 2007- 2013 yılarında kendilerini 'Mafya' olarak tanımlayan trader grubunun telefon, mesaj ve chat odaları üzerinden iletişime geçerek manipülasyon yaptığı ortaya çıktı. Bankanın döviz skandalı bununla bitmedi. Dolar kriteriyle oynarken yakalanan bankanın bilgisayar algoritmaları tarafından yönlendirilen alım-satım işlemleri ile döviz piyasalarını sistemli şekilde suistimal ettiği ortaya çıktı. Banka ABD'de başka bir soruşturmada da 4 bankayla birlikte döviz piyasasını manipüle etme suçundan 5.6 milyar dolar ceza ödemeyi kabul etti.
LİBOR SKANDALINA KARIŞTI
Faiz oranlarıyla oynayarak bu durumu kendi lehlerine kullanıp milyonlarca dolarlık haksız kazanç sağlayan (libor skandalı) bankalardan biriydi. 2014'te ABD Federal Mevduat Sigorta Kurumu JP Morgan başta olmak üzere 16 banka hakkında dava açtı.
ADR'LERİ HATALI YÖNETTİ
2016'da ABD Sermaye Piyayası Kurumu SEC, Amerikan Saklama Sertifikaları (ADR) piyasasındaki menkul kıymetleri hatalı, kötü yönettikleri iddiasıyla 4 banka için soruşturma açtı. Bu bankalar arasında JP Morgan yine başı çekti.
KIRIM'DAN SONRA RUSYA'YA OPERASYON
Rusya'nın Kırım'ı ilhak etmesinin ardından JP Morgan, Rus elçiliğinden para transferini bloke etti. Bank Rossiya'nın sahiplerinden biri olduğu sigorta şirketi Sogaz'a yapılan para transferini engelleyerek siyasete karıştı.
MORTGAGE'DA BAŞI BELAYA GİRDİ
2008 krizinde müşterileri yanlış yönlendirmeden piyasaları batma noktasına getiren riskli yatırımlara kadar pek çok konuda dava açıldı. ABD hükümetine 13 milyar dolar, mortgage krizinde tazminat davalarına da 36 milyar dolar ödedi.
CDS PİYASASIYLA OYNADI
2015'te banka CDS piyasasında rekabeti sınırladığı iddiaları nedeniyle ceza aldı, uzlaşma yoluna gitti. JP Morgan, 12 büyük bankanın ödemeyi kabul ettikleri toplam 1.86 milyar dolar tazminatın üçte biri olan 595 milyon doları ödedi
İNGİLTERE'DE DÖVİZ SKANDALI
İsviçre ve İngiltere merkezli finans piyasası düzenleyicileri, toplamda sekiz banka için foreks piyasasında manipülasyon yapıldığı iddialarına ilişkin incelemede bulundu. Kur manipülasyonu soruşturmasında JP Morgan da ceza aldı.
MADOFF SKANDALINA GÖZ YUMDU
ABD'li dolandırıcı Bernard Madoff'un JP Morgan'daki hesabı üzerinden yürüttüğü 'saadet zinciri' ni fark etmesine rağmen yetkililere haber vermeyen bankaya 2.6 milyar dolar ceza kesildi. Madoff'un onyıllar boyunca JP Morgan'ın göz yumması sayesinde milyarlarca dolar kara parayı akladığı belirtildi.
ABD'DE AYRIMCILIK UYGULADI
2017'de mortgage'a dayalı menkul kıymetler faaliyetleri kapsamında "binlerce siyahi ve Latin kökenli Amerikalıya yüksek kredi oranları vererek ayrımcılık uyguladığı" iddia edildi, Hakkında dava açıldı.
MENKUL KIYMETLERİ YANLIŞ YÖNLENDİRDİ
Yabancı şirketlerin ABD'de işlem gören menkul kıymetlerini (ADR) yanlış yönlendirdiği suçlamaları ile açılan soruşturmada 135 milyon dolar ödedi.
DEĞERLİ METAL SORUŞTURMASI
ABD Adalet Bakanlığı, altın, gümüş, platin ve paladyum için değerleme süreçlerini soruşturdu. Değerli metal piyasası işlemleri incelenen bankalar arasında JP Morgan da yer aldı.
ENERJİ PİYASASI YOLSUZLUĞU
Adı enerji piyasası manipülasyonlarında da geçti. Enerji işlemleri hakkında soruşturma başlatıldı. ABD Federal Enerji Düzenleme Komisyonu, JP Morgan'ın enerji piyasalarını manipüle ettiğini ileri sürdü. Suçunu kabul edip uzlaşmayla 410 milyon dolar ödedi.
İTALYA'DA OFİSİ BASILDI
2013'te İtalyan savcılar, regülatörleri yanılttığı düşüncesiyle JP Morgan'ı soruşturdu. Ülkede spekülatif operasyonlara ilişkin rolü incelenen bankanın ofislerine polis baskını oldu. Milano'da satılan türev ürünlerin satışında dolandırıcılık faaliyetlerini yönetmekle suçlandı.
İSVİÇRE'DE KARA PARA SKANDALI
2017'de İsviçre finansal piyasalar otoritesi, JP Morgan İsviçre'nin kara para aklamaya karşı kuralları ihlal ettiği gerekçesiyle soruşturma açtı.
ÇİN'DE CEZA ÖDEDİ
2016'da Çin`de üst düzey hükümet yetkililerinin "vasıfsız" çocuklarını işe almaktan ötürü 264 milyon dolar ceza ödemeye mahkum oldu. Rüşvetle Mücadele Yasası'nı ihlal eden bankanın işe alımları yolsuzluk olarak adlandırıldı.
LEHMAN İFLASINDA PARMAĞI VAR
Lehman Brothers'ı iflasa giden kritik günlerde likiditesiz bırakacak adımlar attığı suçlamasıyla hakkında dava açıldı. 1.42 milyar dolar ödedi.
AB MANİPÜLASYONLA SUÇLADI
AB Komisyonu banka hakkında sayısız soruşturma başlattı. Finansal göstergelerde hile, 10 trilyon dolarlık kredi türevleri sektöründe rekabete zarar vermek, İLibor'un belirlenmesinde açılan soruşturmalar... JP Morgan'ın aralırnda olduğu bankalara 1.7 milyar euro ceza kesildi.
