Anlatacağım hikâyenin ABD'de olsa filmi çekilir.
Tam bir organize iş… Tıpkı 1980'lerden hatırladığımız Banker Kastelli gibi… O dönemde Kastelli vatandaşların mevduatını toplayıp kendi kredi operasyonları için kullanmış ve müşterilerine karşı yükümlülüklerini yerine getirememişti ya… Bu da o hesap.
Faktoring piyasası son günlerde bu vakıa ile çalkalanıyor.
Filmin oyuncuları Analiz Faktoring ve 4 ortağı… Şirket uzun zamandır tahvil ihraç ediyor. Tahvillerini bireysel yatırımcılar, kamu, aracı kurumlar, emeklilik fonları, vakıflara satıyor. Toplanan paraları da bankadan kaynak bulamayan reel sektöre kullandırıyor.
İlk başta her şey iyi giderken ortakların fazla para kazanma hırsıyla işler tersine dönüyor.
Bir gün şirket çıkıp, tahville borçlandığı 125 milyon TL'yi ödeyemeyeceğini açıklıyor ve faaliyetlerini durduruyor. Birkaç gün sonra 500 bin TL'lik ödemeyi de yapamadığını bildiriyor.
Anlayacağınız tahvilde ponzi durumu… Peki bu noktaya nasıl gelindi?
Kısaca anlatayım… Kanuna göre, tahvil sahiplerinden toplanan fonları sadece faktoring işine yatırması gereken Analiz Faktoring, Zonguldak/Kozlu'da bir AVM işine giriyor.
AVM projesinin yapılacağı arazi şirketin hakim ortağının üzerine kayıtlı SNM Gayrimenkul'e ait. Arsa üzerinde taahhüt işini gerçekleştirecek NY Gayrimenkul'e de kredi kullandırılıyor.
Yani AVM yatırımı Analiz Faktoring üzerinden üstü örtülü fonlanıyor.
BDDK'dan saklanmak için de mali tablo kayıtları çarpıtılıyor.
Arkadan dolanıp, kanun manun dinlemeyen Analiz Faktoring, AVM'yi tamamlayıp tahvil borçlularının parasını ödemeyi hayal ederken evdeki hesap çarşıya uymuyor.
Sonuçta, yatırımcılardan toplanan tahvil parasını AVM'ye yatıran şirket, proje tamamlanmayınca açığa düşüyor.
Arkasında yüzlerce tahvil mağduru yaratıyor.
Asıl film senaryosu kısmına gelirsem… Ne tesadüftür ki, şirketin ortakları da temerrüde düşmeden kısa süre önce eşlerinden boşanıyor.
Piyasada konuşulanlar, Analiz Faktoring'in sahiplerinin bir mal kaçırma operasyonuna giriştiği yönünde… İddia doğruysa durum iki kat vahim… Ne olacak derseniz?
BDDK'dan edindiğim bilgiye göre, geçen hafta Analiz Faktoring firmasının yetkilileri İstanbul'da yatırımcılara bir sunum yapmış.
Zonguldak'taki AVM'nin tamamlanması durumunda paraların ödeneceğini söylemiş.
11 Aralık'ta durumun netleşeceğini ifade etmiş. 5 ay içinde de borçların ödeneceği tahmininde bulunmuş. Umarım bu dedikleri gerçekleşir.
Yoksa hem reel sektör hem de BDDK ve SPK denetiminde olduğu için yatırımcıların ilgi gösterdiği özel sektör tahvilleri bu işten zarar görür.
Amacım bağcıyı dövmek değil, üzüm yemek… Bana kalırsa, faktoring sektörü son yıllarda bankaların açığını çok güzel kapattı. Reel sektöre en zor zamanlarda kaynak aktardı. Hatta kötü algıyı yıkmak için ismini bile değiştirmeyi düşündü. Bu kötü örneklerin sektöre zarar vermemesi için BDDK'nın işi daha da sıkı tutması, denetimleri artırıp, virüsleri temizlemesi gerekiyor.
