2003'te Ankara'da gazetecilik yaparken bir gün dönemin Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım'ın ekibi aradı: "Bakan Bey sizi bekliyor, önemli bir projeyle ilgili bilgi verecek." Gazeteden çıkıp gittim, hep sakinliğiyle tanıdığım Binali Bey heyecanla bir projeden bahsetmeye başladı. "Asya ile Avrupa arasında tarihi İpek Yolu'nu yeniden canlandıracağız. Tarihi bir projeye başlıyoruz. Bakü- Tiflis-Kars arasına 829 kilometrelik demiryolu döşeyeceğiz. 1 milyon yolcu, 6.5 milyon ton yük taşıyacağız" dedi. Projenin büyüklüğü beni de çok etkiledi.
Üç ülke, onların mevzuatı ve bürokrasisi... Nasıl olacak dedim? Binali Bey, projeye o kadar inanmıştı ki... Keza dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan da kararlılıkla projenin arkasında duruyor ve sonsuz destek veriyordu. İlk etapta Azerbaycan ve Gürcistan tarafının kabul etmeyeceği düşünülüyordu. Ama hem Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan hem de Başbakan Binali Yıldırım çok büyük uğraşlar verdi. Ülkeler arasında adeta mekik diplomasisi yürütüldü. İkna aşaması tamamlanınca 2008'de temel atıldı. Uluslararası mevzuatlar, ekonomik mevzular ve bürokrasi nedeniyle 9 yıl sonra proje nihayetlendi. İlk tren Bakü'den hareket etti.
Projenin teknik detaylarına girmeyeceğim. Çünkü dün uzun uzun anlatıldı. Ben daha çok BTK Projesi'nin ticarete yapacağı katkıdan bahsetmek istiyorum. Birkaç ihracatçı ve lojistikçiyle konuştum. Biliyorsunuz, hattın açılması en çok onları ilgilendiriyor. Zira, ticaretin yolu değişecek. Daha önce Orta Asya'dan Avrupa'ya akan ticaret genellikle Rusya üzerinden yapılıyordu. Bölgeden gelen mallar Gürcistan'da limana indiriliyordu. Artık Londra-Pekin hattının dağıtım merkezlerinden biri Kars oluyor. Düşünsenize... Hat tam kapasite işlemeye başladığında Kars, Ardahan, Erzurum, Ağrı gibi birçok kentin cazibesi ne kadar artacak? Şimdiden OSB'lerde yer kalmadığı bilgisi geliyor.
Eminim daha fazlası olacaktır...
Bir de işin ihracat boyutu var. Proje Çin'den AB ülkelerine yük taşıma süresini 45-62 günden 12-15 güne indiriyor. Bu ne sağlayacak biliyor musunuz?
Navlun giderleri azalacak, tonaj kısıtlaması kalkacak, transit mal taşıma artacak. Kısacası Orta Asya ile ticaret başka bir noktaya taşınacak. Velhasıl, Türkiye dünya ticaretinin yeni merkezlerinden biri oluyor.
