Gelecek kurgulanırken genellikle koyulan hedeflere ulaşmaya göre başarı tanımlanır. Oysa planlanmadan elde edilenlere başarı demek mümkün değil. Aynı şekilde, planlamadığı şeylere ulaşamadığı için başkalarını "başarısızlıkla" nitelendirmek doğru değildir.
Oysa gençlerin çoğunun başarısı aile ya da okulların koydukları hedeflere göre tanımlanmaktadır. Gençlerin başarısını etkileyecek en önemli faktör hedeflerini kendilerinin koymasıdır. Bunu yapabilmesi için okul ve ailenin onun yetenekleri ve ilgi alanlarını iyi değerlendirmesi gerekir.
Ergenin okul başarısını etkileyen birçok faktör vardır:

KİŞİLİK ÖZELİKLERİ VE GELİŞİM DÜZEYİ:
Gelişim düzeyi ve zekâ okul başarısı ile ilişkilidir. Ama bu tek başına başarı için yeterli değildir. Kendine güven ve saygı, iyi insan ilişkileri, kaygıyı kontrol edebilme, daha az kimlik çatışması da gerekir.

MOTİVASYON:
Okul başarısı için ergenin motive olması lazım. Motivasyonu sağlayan etkenlerden biri çevredir. Eğer ergenin ve okulun bulunduğu çevre düzenli ve herkesin okula yönelik ilgisi olumluysa özendiricidir.

AİLE:
Bağımsızlığa, yeteneğe, etkileşime önem veren ailelerin çocukları daha başarılı olabiliyor. Olumlu aileergen ilişkisi başarının temel koşullarındandır.
Ergenle hiç ilgilenmeyen ya da aşırı baskı yapan aileler başarıyı olumsuz etkilemektedir.

ARKADAŞLAR:
İçinde bulunduğu grubun ya da yakın arkadaşlarının değerleri başarıyı etkiler. Arkadaşlarının başarıya verdikleri önem, hedeflerinin olması, çalışma ortamı yaratması ergenin başarısını arttırır.
Ergenin geleceği için yeteneklerini ve yeteneksizliklerini iyi saptamak gerekir. Ailenin ve okulun çocuğun gelişimini ve yeteneklerini iyi değerlendirmesi, ergene yardımcı olur. Böylece yeteneklerine uygun bir eğitim programı ya da okul seçimi yapmak olanaklı olur.
Bazı ergenler, ailelerini çok mutlu edecek şekilde sürekli ders çalışır ve okul başarısı ile ilgilenir. Okul dışı hobisi, aktivitesi, arkadaşları yoktur. Bunun nedeni ders dışı alanlarda yeteneksiz oluşu ve başarısız olma korkusu olabilir.
Bazen ise sadece aileyi mutlu etmek için yapar ki, bu kaygıyı arttıran bir durumdur. Bazı ergenler bir alanda çok yeteneklidirler. Çok iyi sporcu ya da sanatçı olabilir. Bazılarının ise yaşlarının üstünde zihinsel gelişimleri vardır. Kendinden büyük olanların yapamadığı problemleri çözebilir. Bir grup ergen ise her alanda başarılıdır. Her konuda beceri gösterir ama hepsinde en iyi olmazlar. Bu tür yeteneklerin olması avantaj gibi görünse de, sıkıntı yaratırlar.
Diğerlerinden farklı olduğunu algılamak ergeni rahatsız edebilir. Akranları ile ilişki kuramayabilirler. Oysa akran ilişkisi gelişim için önemlidir. Aile ve okulun çok şey beklemesi ise onu baskı altına sokar. Bu da pek çok şeyden vazgeçmesine neden olabilir.
Lise ve üniversite düzeyinde okul seçimlerinin yaklaştığı bu günlerde tüm bunları akılda tutmak, çocukların başarısı ve mutluluğu için yararlı olacaktır.