Terörün etkileri ile baş etmek kimse için kolay değil. Ama bu mücadelenin en doğru yolu salmaya çalıştığı korku ve umutsuzluğa karşın, bir yandan tedbir alırken, dayanışma ve birlik içinde olmak, diğer yandan normal yaşamı sürdürmek.
Ailelerin terör konusunda çocuklarıyla konuşmaları gerekir. Çünkü terör eylemleri her koşulda, dünyanın, kendilerinin ve ailelerinin tehlikede olduklarını düşündürerek, çocukların güven duygusunu zedeler. Terörle yaşayan çocuklar, hele de terörün içinde ve terör eylemlerinde kullanılan çocuklar, gelecekte sıkıntılı toplumlar oluşmasına sebep olur. Hayatlarının başında, şiddeti, terörün acımazlığını gören çocuklar, şiddet ve baskıyı kanıksamış erişkinler olarak yaşamaya devam ederler.
Terör bir travmadır. Bu travmanın etkileri çocuğun yaşına bağlı olarak değişir. Okul öncesi çocuklar, kendilerini savunmasız hisseder. Kendilerini koruyacak stratejiler geliştiremeyecek kadar küçük oldukları için çaresizdirler. Bu çaresizlikleri, genellikle sessizliğe gömülerek sonuçlanır.
Ama olaylar, tüm şiddetiyle o sessizliğin içindedir. Okul çocukları dikkat kaybından, depresyona uzanan bir süreç gösterirler. Fantazilerinde hep olay vardır.
Yine de bu yaptıkları yanlış ve kötü fantezilerini gerçekleştirmek için erişkinlerin onları, çocukları kullanmasından daha sağlıklıdır. Ergenler ise, terör nedeniyle hazır olmadan erişkin olmak zorunda kalırlar. Terör onları, daha isyankar, daha umutsuz yapar. Ailelerin onlara destek vermesi çok önemlidir.
Çocuğa nasıl anlatılır ?
1- Öncelikle çocuklarınızı dinleyin. Onların duygularını, akıllarına takılanları dinlemek ve yanıtlamak için zaman ayırın. Ama onları hazır olmadıkları bir konuşmaya zorlamayın. Duygularını konuşarak anlatamayan çocukların resimlerinden, oyunlarından hislerini anlamaya çalışın. Endişeleri olduğunu unutmayın.
2- Sorularını onların yaşlarına ve gelişim dönemlerine göre yanıtlayın. Yaşına uygun ama doğru yanıtlar verin, fazla bilgi vermeyin. Çocuklar kandırıldıklarını anlarlar. Başkalarını yargılayıcı, kötüleyici konuşarak onların kaygılarını arttırmayın.
3- Destekleyin ve güvenlerini tazeleyin. Ama tutamayacağınız sözler vermeyin.
4- TV'de terör haberlerini izlemelerine izin vermeyin. Özellikle küçük çocuklar için tekrarlayan görüntüler çok kaygı arttırıcı olabilir.
5- Günlük aktivitelerini düzenli sürdürmelerini sağlayın. Okul, spor, etkinlik, arkadaşla eğlence gibi.
6- Öğretmeni ile konuşun, size aktarmadığı endişelerini ona aktarmış olabilir.
7- Kendi endişeleriniz nedeniyle çocuklarla terör konusunda çok fazla konuşmayın, konuyu devamlı gündemde tutmayın. Çocuk olmasına izin verin.
8- Eğer terör olayına tanık olmuşsa o zaman daha dikkatli olmak ve gerekirse yardım almak gerekir. Olmasa bile kaygısı çok artan çocuklar için destek almak yararlı olacaktır. Terör tehditi ile yaşamak herkes için zordur. Ama unutmayın çocukların güvende olduklarını hissettirecek, kendi kaygısı ile başedip örnek olacak ebeveynlere ihtiyaçları vardır.
