Yüksek kâr getirisi vaadiyle 80 bine yakın kişiden 511 milyon lira para toplayıp sırra kadem basan Çiftlik Bank CEO'su Mehmet Aydın'a ait olduğu iddia edilen bir ses kaydı internete düşmüş... Ses kaydında Uruguay'da olduğunu kabul eden Aydın, "Herkese büyük geçmiş olsun" derken, bütün para iadelerini yapacağını ileri sürmüş.
Endişe etmeyin
Bu gibi durumlara ışık tutan bir fıkra vardır... Uçak yolcularla tıklım tıklım dolu olarak okyanusun üzerindeki semada ilerlerken bir patlama duyulur. Yolcular telaşlanır, bazıları korku çığlığı atar. Tam o sırada hoparlörden kaptanın sesi gelir...
-Sayın yolcular, telaş edecek bir durum yok... Ben kaptan pilot Smith, yardımcı pilot John ve hostesleriniz Maria, Elizabeth ve Kathrine ile birlikte, okyanustaki bir lastik saldan sizi dikkatle izlemekteyiz...
Uruguay'dan mesaj
Bizim son "Saadet Zinciri"mizi 80 bin kişinin boynuna takan Çiftlik Bank'ın yapımcısı da, Uruguay'dan gönderdiği mesajla "Sayın ortaklar merak edilecek bir durum yok. Sizi Uruguay'dan dikkatle izliyorum" diyor mealen.
Google Amca'ya sorduğunuzda bu tür dolandırıcılıklara Amerika'da "Ponzi scheme", İngiltere'de "Pyramid scheme" denildiğini ve örneğin Amerika'daki bu tür dolandırıcılığı zirveye taşıyan Bernard Madoff'un kendisine inananlardan 50 milyar dolar çarptıktan sonra ömür boyu hapse mahkum olduğunu öğrenirsiniz.
Bir de Titan vardı
Benim tanıdıklarımdan da Çiftlik Bank projesine para yatırmaya heveslenenlerin olduğunu öğrendim ve şaşırdım. Çünkü bu tür olaylara daha önce de defalarca tanık olunmuştu. Örneğin "Titan Saadet Zinciri"ne 16 bin saf ve temiz vatandaşın para kaptırdığını duymayan kalmamıştı.
Bu tür dolandırıcılık projelerinin mantığını bir kez daha hatırlamakta fayda vardır.
Ponzi oyunu
"Ponzi Scheme" sistemin ne olduğunu anlamadan çok para kazanacaklarına inananların giderek artan sayılarda sisteme para akıtmalarına ve onların yatırdığı paralarla, daha önce katılanlara piyasa rayicinin üzerinde "Yüksek Kazanç" ödenmesine dayanır.
Piramit oyunu
"Saadet zinciri" ise 1990'lı yıllarda ortaya çıkmış bir para kazanma sistemi olan "Piramit Sistem"in halk arasındaki ismidir. Sadece piramidin en üstündekilerin çok para kazandığı ve satılan bir ürün veya hizmetin görünürde olmadığı bu sistemde her bir kişi altındakinden para kazanıp üstündekine aktarır.
Görüldüğü gibi dolandırıcılığın da teorileri ve bu teorilerin uygulayıcıları vardır... Bunların başarıya ulaşması için saf ve temiz vatandaşların bunlara inanmaları gerekir...