Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Atina ziyareti dolayısıyla Türk-Yunan ilişkilerine sağlıklı bir açıdan bakmak fırsatının doğduğunu bilmeliyiz. Örneğin Yunan Başbakanı Çipras'ın 15 Temmuz darbe girişimi sonrası Yunanistan'a kaçan darbecilerle ilgili olarak söyledikleri, sözünü ettiğim sağlıklı bakış açısına bir örnektir.
Darbecilere bakış açısı
Çipras Yunanistan'a kaçan 15 Temmuz darbecilerinin iadesi konusunda yargı kararlarına saygı duyulacağını söyledikten sonra şöyle konuştu:
"- Bu noktanın ötesinde, benim duruşum her zaman net olmuştur: Yunanistan'da darbeciler hoş karşılanmaz. Bu kapsamda, Türkiye ile güvenlik ve yargı alanlarındaki işbirliğimize devam ediyoruz."
Aşağı yukarı 400 yıl Osmanlı İmparatorluğu sınırları içinde kalan Yunanlıların "Ah nerede o güzel gün"ler diyerek, Osmanlı dönemine hasret seslendirdiklerini düşünmek herhalde geri zekâlılıkla eşdeğer bir davranıştır.
Yorum farkları
Herkül Millas'ın Türk-Yunan ilişkilerini çarpıcı biçimde yorumladığı kitabını (Do's- Dont's For Beter Turkish-Greek Relations/ Papazıssıs Publishers/ Athens) yıllar önce tanıtırken bu farklı açıdan bakmak olayını bu kitapta bulmuştum.
Örneğin bize göre Karamanlılar (Karamanlis), Ortodoksluğu seçmiş "Anadolu" Türkleridir. Yunanlılara göre ise, Karamanlılar "Küçük Asya"nın Türkçe konuşan Ortodokslarıdır.
Elenler ve Türkler
Yunanlılara göre "Elenler" 3-4 bin yıldan beri bu bölgede yaşayıp uygarlıklar kurmuşlardır. Ama sonra "Barbar" Türkler gelip hem uygarlığı tahrip hem de Elen topraklarını işgal etmişlerdir. Elen ulusu 1821-29 arasında Türklere karşı kurtuluş savaşı vererek, bağımsız devletlerini kurmuşlardır. Bize göre ise şimdiki Yunanlılarla, antik Yunan arasında bir ilişki yoktur. İyon uygarlığı bir Anadolu uygarlığıdır. Bizans, Doğu Roma'dır. Türk- Osmanlı yönetimi topraklarında yaşayan bütün uluslara karşı hoşgörülüydü. Ama Batı'nın tahrikleri ile bu uluslar ve Yunanlılar da ayaklandılar.
Ezberleri bırakalım
Kısacası diğer ülkelerle ilişki kurarken olaya sadece kendi ezberlerimizle baktığımız takdirde, karşımızdakileri anlamamız mümkün olamaz. Örneğin şöyle bir söylem, söyleyeni tatmin etse bile gerçeği yansıtmaz:
- Yüzlerce yıl Osmanlı toprakları içinde yan yana, kardeşçe yaşayan milletler, Batılı güçlerin tahrikleri sonucu birbiriyle düşman oldular.
Ortak çıkarlar
Ortak tarihlerin, toplumları birbirinden ayıran hatta birbirine düşman kılan içerikleri olduğunu hiç unutmamalıyız. Ve bugünün ortak arayışlarının demokrasiye, egemenliğe saygıya ve eşit ilişkilere dayalı olduğunu bilmeliyiz. Biz Türkler de, Yunanlılar da, ortak tarihimize farklı bakacağız. Ama iki devleti uluslararası düzenin uzlaştırıcı mekanizmaları, ortak çıkarlar, AB idealleri, barış ve işbirliği için bir araya getirecek. Getiriyor da...