Türkiye'nin en iyi haber sitesi
BAŞYAZI MEHMET BARLAS

Hem yumuşak hem de katı anayasalar vardır...

Bitmez tükenmez Anayasa tartışmalarımızda gelinen noktayı Başbakan Binali Yıldırım dünkü AK Parti grup toplantısında şöyle özetledi:
-... Hükümet sistemi değişikliği ile sınırlı bir anayasa değişikliği konusunu, yüce Meclis'e getirmeye karar verdik. Bundan sonra karar yüce milletindir...
Anayasa değiştirmenin bu kadar zor ve Anayasayı feshetmenin çok kolay olduğu bir ülkede yaşadığımızı hiç unutmayalım. Örneğin 12 Mart 1971 darbesinde Anayasa değiştirmenin ne kadar kolay olduğu görülmüştür. Buna karşı 1980'in 12 Eylül askeri müdahalesinde de 1961 Anayasası feshedilmiş ama Anayasa Mahkemesi kalmıştır.

Katı olanlar
"Genel hukuk kültürü"nde, anayasalar "Yumuşak" ve "Katı" diye iki kategoride ele alınabilir. Yumuşak anayasalar (Flexible), her dönemde, kolayca değiştirilebilir... Katı anayasalar (Rigid) ise, zor yöntemlerle değiştirilebilir. Anayasa değişikliğine ilişkin şu kurallar da anayasaları katılaştırır:
- Üye tamsayısının salt çoğunluğu kuralı/ Nitelikli çoğunluk kuralı/ Halkoylaması şartı/ Değiştirilemeyecek maddelerin varlığı v.b.
Bunlar gibi mesela belirli süre ve dönemlerde anayasaların değiştirilmesinin yasaklanması da "Katılık" sağlar. Örneğin 1975 Yunan Anayasası'nın da ilk beş yıl içinde değiştirilmesi yasaktı.

Yumuşaklar
"Yumuşak anayasalar"a da şu örnekler verilebilir:
1963 Singapur Anayasasına göre bu anayasa, "yasama organının kabul edeceği bir kanunla değiştirilebileceğini" açıkça hükme bağlıyordu 1967 Irak, 1956 Sudan ve 1929 Vatikan anayasaları ise değiştirilme usullerini düzenlemediklerinden adî kanunlar gibi değiştirilebiliyordu. Yumuşak anayasanın, diğer örnekleri de şunlardır: 1848 İtalyan, 1918 Sovyet, 1909 Güney Afrika ve 1975 Çin anayasaları...
Bizim anayasalarımız yazılımlarına göre katı, yaşanan dönemlere göre de yumuşak oldukları için bu tür değerlendirmelere konu edilemezler...

Yasal Uyarı: Yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm hakları Turkuvaz Medya Grubu’na aittir. Kaynak gösterilse veya habere aktif link verilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı ya da bir bölümü kesinlikle kullanılamaz.
Ayrıntılar için lütfen tıklayın.
SON DAKİKA