Bazı kavramların yerli yersiz kullanımı, bu kavramların ziyan edilmelerine sebep olmuyor mu? Örneğin şu "Ünlü" kavramının medyadaki kullanım biçimini bir hatırlayın... "Ünlü sanatçı yine yakalandı" veya "Ünlü işadamı gece kulübünde görüldü" benzeri başlıklara takılıp habere girdiğinizde, adını hiç duymadığınız bir kişinin, sırf yanındaki güzel kadın fotoğraflansın diye "Ünlü" ilan edildiğini okumuyor musunuz?
Bunun gibi yaşlı bir kişinin "Duayen" olarak nitelenmesi de medyanın kavramları çarpıtmasına örnek değil mi? Şöyle bir hesaplayın... Hiçbir seçim başarısı elde edememiş, ülkesindeki bir eserde hiç katkısı olmamış ve kavga etmekten başka bir iş yapmamış ne kadar çok "Duayen siyasetçi"miz var mesela.

Her yaşlı duayen mi?
Latince "Decanus"tan kaynaklanan bu kelime, Fransızcada "Doyen", İngilizcede de "Dean" olmuş... Özellikle bir diplomatlar topluluğu içindeki en kıdemli diplomata "Duayen" denilirken, şimdi tüm mesleklerin kıdemlilerine de "Duayen" demeye başladık. "Duayen" kavramı bizim medyamızda meslek veya kıdem gözetilmeksizin "Saygın yaşlı" anlamında kullanılmakta.

Bilgelik ve yaş
İsterseniz mesleğinizde hiçbir kayda değer başarınız olmasın, belli bir yaşı geçmişseniz "Duayen" olmanız işten bile değildir. Yaşınız ilerlediyse "Duayen siyasetçi", "Duayen gazeteci" veya "Duayen işadamı" olabilirsiniz... Sanki bütün gençler sonunda duayen olacaklarmış gibi bir algılama var toplumda. Oysa yaşlılık ne bir rütbedir, ne de bilgeliğin kanıtıdır. Kaba, umursamaz ve tam anlamı ile "Maganda" timsali olan bir kişi yaşlı olsa ne çıkar, genç olsa çıkar ki? Nice bilge gençler ve nice cahil yaşlılar görmüyor muyuz?

Her şeyin rütbesi vardır
Napoleon'un icadı olan Fransa'nın "Legion d'honneur" nişanı için "Fransızların yarısı buna sahiptir, diğer yarısı da sahip olmak beklentisi içindedir" denilir ya. Şimdi "Duayenlik" de öyle algılanmaya başlandı. Oysa "Legion d'honneur"ün de rütbeleri var ve mesela "Grand Cross"a en fazla 75 kişi sahip olabiliyor. Buna karşı Şövalye (Chevalier) rütbesindeki Legion d'honneur nişanı taşıyanların sayısı ise 115 bin kişiymiş.

Duayen enflasyonu
14'üncü Louis ve Napoleon'dan sonra en fazla "Ben" zamirini "Fransa" anlamında kullanan Fransız olan De Gaulle "Şövalye" bile olamamış ve Fransızlar için teselli nişanı olarak "Ordre national du Merite"i icat etmiş. Ama bunun bile rütbeleri varmış. Yani bu "Duayen"i Türkçe'de kullanırken, her yaşlının aynı rütbeye sahip ve "Duayen" olamayacağını bilmemiz gerekiyor. Bu tür kavramları kullanarak kişilere özgü olumsuz gerçekleri örtmüyor muyuz?