İngiliz üniversitelerinde edebiyat tarihi eğitimi alan öğrenciler Shakespeare'in sayıları 39'u bulan tiyatro oyunlarında canlandırılan karakterleri birbirlerine karıştırmaya başlayınca, onlara yol göstermek için "Shakespeare'de Kim Kimdir" diye bir başvuru kitabı yayınlanmıştı... (Who is Who in Shakespeare/ Johnson-Quennell )
Gerçekten de "Verona'nın İki Centilmeni"ndeki âşıklar Valentine ve Sylvia ile "Bir Yaz Gecesi Rüyası"nın Lysander ve Hermia'sını karıştırmak işten bile değildi... 4'üncü, 5'inci, 6'ncı, 8'inci Henry'ler de, "Hamlet"in öldürülen babası veya amcası Cladius gibi kraldılar... "Atinalı Timon"un filozofu Apemantus dünyaya nasıl tepeden bakıyorsa, Ophelia'nın babası Polonius da olayları herkesten farklı gözlemlemiyor muydu?

Siyasette kim kimdir?
Bizde de Yaşar Kemal "İnce Memed"i tefrika olarak devam ettirmeye başlayınca birileri "İnce Memed'de Kim Kimdir" diye bir başvuru kitabı hazırlamayı düşünmemişler miydi?
Aslında bugünün Türk siyaset dünyası için de bu tür aydınlatıcı el kitaplarının yazılması galiba şart oluyor. Örneğin "Paralelde Kim Kimdir" benzeri bir el kitabı, bir ucu Pensilvanya'da bir ucu Uganda'da, bir ayağı Ankara'da diğer ayağı İstanbul'un Taksim'indeki Gezi Parkı'nda, bir eli emniyette öbür eli adliyede, bir gözü analog medyada diğer gözü dijital medyada olan bu oyunun aktörlerini birbirinden ayırt etmemize yarayabilir.

İçlerine şeytan mı girdi?
Buna benzer başvuru kitapları siyaset ve düşünce dünyasının karmaşık tiplemelerini birbirlerine karıştırmadan tanımamızı da sağlayabilir.
Mesela "Kürt barışı şarttır" diyerek bütün meslek yaşamlarını bu davaya adamış gibi görünen ama Başbakan Erdoğan "Barış Açılımı"nı başlatınca "Öcalan sizi satıyor" diyerek barış açılımını sabote edenler... Örneğin Erdoğan kabinesinde bakanken veya AK Parti'de milletvekiliyken iktidara tartışmasız destek verenlerin birer tuzluğa dönüştükten sonra içine girdikleri karakter değişimi... Bunun gibi AK Parti'ye destek veren gazetelerde yazarken "Gelecek çok parlak" her gün ekonomiye moral pompalayan ve paralel medyaya geçince de "Battık, bittik, önümüzü göremiyoruz" diye ağlaşan köşebazlar...

CHP'nin çizgisi nedir?
Bu arada belki bir el kitabı da CHP'nin karmaşık siyasal çizgisini anlamamıza yardımcı olması için hazırlanabilir... Örneğin Ekmeleddin İhsanoğlu'na verilen desteğin içeriğindeki etkenler, derinine irdelenebilir.
Hepimizin aydınlanmaya, siyaset ve düşünce dünyamızın garip davranışlar sergileyen aktörlerinin derin dürtülerini daha berrak olarak anlamaya ihtiyaç duyduğumuz kesin... Belki el kitapları bu karanlığı aşmamıza yardımcı olur.