Gazetelerdeki köşe yazılarını okurken yanlış kullanılan kelimelere takılınca hep "Acaba Hakkı Devrim bunu okuduysa ne düşünüyordur" sorusu gelir dilimin ucuna.
Türk basınındaki en önemli işlevlerden birini Hakkı Devrim üstlenmiş durumda.
Radikal'deki köşesinde Türkçenin doğru kullanımının örneklerini veriyor, yanlış yapanları uyarıyor.
Bu işlevi The New York Times'da William Safire üstlenmiştir. Onu okurken İngilizce gibi çok zengin bir dilin inceliklerini öğrenirsiniz.
Geçen hafta Hakkı Devrim aynı medya grubunun (Doğan Grubu) üyesi olan Ertuğrul Özkök'ün yazısındaki bir kelimenin kullanılışına takılmıştı.
Bu yazıda Özkök "Ne belge, ne albay, ne Ergenekon, ne askerî yargı, ne liberal müstebitlik, ne bir şey... Hiçbir şey umurumda değil, sadece okulu kırmak, bir kafede oturup laklak etmek istiyorum" dedikten sonra şu tepkiyi seslendirmişti:
- Bugünlük, hepsini alın, başınıza çarpın diye haykırmak istedim...
Yanlış kullanım
Hakkı Devrim bu yazıyı okuduktan sonra Özkök'ün genel davranışları ve hedef olduğu "haksızlıklar"ın ötesindeki uyarısını şu cümle içinde yazmıştı sütununda:
- O deyimin aslı, doğrusu 'Başınıza çarpın' değil, 'Başınıza çalın'dır...
Ben de dün biraz Hakkı Devrimleştim galiba.
Ertuğrul Özkök'ü dün Hürriyet'ten okurken şu cümlelere takıldım:
- Gün geçmiyor ki, bir köşeden, bir sayfadan, bir televizyon ekranından, "Onu da alın, şunu da içeri tıkın, şunun sırtına da bir belge yapıştırın" gammazlıkları saçılmasın. Düşünüyorum, kendine gazeteci, köşe yazarı diyen bir insan, böyle bir gammazcılığı kendine nasıl yedirir?
Herhalde sizler de "gammazcılığı" kelimesine takılmışsınızdır burada.
"Kasapçı" veya "terzici" nasıl denilmezse "Gammazcı" da denilmez.
Bunu ancak ilkokula yeni başlayan küçükler birbirleri ile ağız dalaşı yaparlarken böyle kullanırlar.
Çünkü gammaz kelimesi Arapçadan Türkçeye aktarılırken dedikoduyu yapan kişiyi ifade eder hale gelmiştir...
Hangi gammazlar
Nişanyan'ın sözlüğünde "Gammaz" için şu bilgiler var:
Arapça gammaz 1. göz kırpan, 2. biri aleyhine kötü söz söyleyen; Arapça gamaza 1. sıktı, gamze, çimdikledi, göz kırptı, 2. biri aleyhine kötü söz söyledi.
Aslında Özkök'ün takıntılı olduğu "Liberal müstebitlik" kavramı üzerinde de polemik başlatmak mümkündür.
Ama düşünceler kadar bu düşüncelerin doğru Türkçe ile anlatılması da önemli olduğu için, Özkök'ün "gammazcılığı" ile bırakıyorum bu konuyu burada.
Bunun yerine dünkü Takvim'de "Çağdaş Adam Nasıl Olunur"un yollarını gösteren Fikri Akyüz'den alıntı yaparak bu kesimin kafa yapısının ipuçlarını vermeye çalışacağım:
Çağdaş adam olmak için
- Ramazan bayramına Şeker bayramı diyecek ve Ramazan ayında mahyalarda "Tut beni oruç" gibi gerici sözler yazmak yerine "Kendinize iyi bakın" gibi sofistike sözler yazılmasını salık vereceksiniz.
- Cuma namazı kılınırken cemaatin hep birden "selam" verip kafalarını yan tarafa çevirmelerini görünce kaleme sarılıp "Yoldan geçiyordum; namaz kılmadığım için cemaat hep birden bana yan gözle bakıyordu" diye yazacaksınız.
- Diyelim ki Başbakan Erdoğan içki dolu bardakta su olduğunu zannederek bardağı ağzına götürdü. Bu durumda hiç gülmeyen Ahmet Necdet Sezer'in yaptığını yapacak, yani çok güleceksiniz. Gerçi Sezer "ağız dolusu" kahkaha da atacaktı ama ağzındaki su boşa gitsin istemiyordu. Çünkü Sezer tasarrufa çok önem veren biri idi.
- "Hepimiz Ermeniyiz" diye manşet atmaktan korkmayacaksınız. Diyelim ki korktunuz; sakinleşmek için hemen manşetin üstündeki logoda yer alan "Türkiye Türklerindir" yazısına bakacaksınız.
