Akıllı adam, Adnan Menderes'i "şunu yaptı bunu yaptı" diye eleştirmez.
Akıllı adam, elli beş sene sonra "arkadaşım Metin Toker'i içeri tıktı" diye ağlamaz.
"Bizim partinin servetine el koydu" diye zırlamaz.
"Köy Enstitüleri'ni kapattı" diye saçmalamaz.
Akıllı adam, Menderes'i "becerip de yapamadıklarıyla" eleştirir. Ama bunun için önce "CHP amigosu olmamak" gerekmektedir.
Bendeniz akıllı bir adam sayılmam, ama Menderes'in "niçin becerip de Türkiye'ye televizyonu getiremediğini" hep merak ettim, örneğin.
Niçin "çiftlik ağası" kimliğinden sıyrılıp Türkiye'yi bir türlü "turizme açamadığını" da sordum kendi kendime... (General Franco'nun İspanya'da turizm patlaması yaptığı ve dövize doyduğu yıllar... Bizim "diktatör" de döviz kıtlığından Amerika'ya el açıyordu...)
Bu darboğazı çözmek için niçin bir "kambiyo devrimi" yapmayı akıl edemediğine, yabancı sermaye yatırımlarını çekmek için niçin "petrol yasasıyla" yetindiğine (muhalefet buna da "Mr. Randall kanunu" diye kızardı), hep şaştım. Dış ticarette serbestliği niçin sağlayamadığına hep bozuldum. Kamu İktisadi Teşekkülleri'ni niçin ısrarla elinde tutmak istediğine hep kızdım.
Yani, Özal'ın seksenli yıllarda yaptığı liberal devrimi Menderes ellili yıllarda yapabilseydi... Türkiye otuz yılını çöpe atmazdı. (Eskaza Kılıçdaroğlu iktidara gelirse, en az bir dört yılını daha çöpe atar.)
Niçin başaramadı bunları Menderes?
Çünkü sonuçta DP de CHP'nin "B takımıydı" da ondan!
CHP'nin İttihat ve Terakki'nin B kadrosu olması gibi, DP de CHP'nin B kadrosu oldu.
Sonuçta bu adamların hepsi "CHP kışlasında" yetişmişlerdi... Bunu aşamadılar. "Başka" bir kimliğe akılları basmadı.
Bayar, zaten Atatürk'ün önce iktisat vekili, sonra da başvekili değil miydi?
Çok kısa süren Serbest Fırka deneyimini saymazsak, Menderes de "Ankara'nın devşirmesi" olmamış mıydı?
Demokrat Parti, evet, halka daha yakın ama sonuçta "CHP'nin İnönü muhalifi alternatif hizibi" olmaktan ileri gidemedi.
Bugün AKP hiç de öyle değildir!
Menderes'in en büyük günahı, ve sonunda başını yiyecek olan yanlışı, İNÖNÜ'NÜN KENDİSİNE ÇİZMİŞ OLDUĞU ÇERÇEVENİN DIŞINA ÇIKAMAMIŞ olmasıdır.
Anayasayı değiştiremedi, seçim sistemini değiştiremedi, temel hak ve özgürlükleri tanımlayamadı.
Sonuçta, "İnönü'nün yapamadığı bazı teknik atılımları yapmayı başaran adam" olarak kaldı.
Tarımda makineleşme, falan filan.
Diktaya heves etmesine etti de, karşısına aldığı "diktanın kitabını yazmış ve feriştahını uygulamış" kurtların gücünü göremedi...
Menderes'i eleştirecekseniz böyle eleştiriniz.
"Mükemmel bir tarım bakanı ya da ticaret bakanı" olabilecekken, kendisine büyük gelen başbakanlığa sıvanmış ve yüzüne gözüne bulaştırmış "duygusal ve trajik bir figür" de diyebilirsiniz ona...
Dünyaya kazık kakmış kart düşmanlarına inat, Allah gani gani rahmet eylesin...