ABD Başkanı Barack Obama ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan arasında Galler'deki NATO zirvesinde gerçekleşen önemli görüşmeyle ilgili detaylar hızlı bir şekilde basına verildi.
Görüşmeyle ilgili son açıklama ise dün akşam saatlerinde Beyaz Saray'dan geldi. Beyaz Saray, Türk tarafıyla uyumlu bir şekilde, IŞİD, Suriye ve Irak'taki iç savaş ve yabancı savaşçılara karşı daha fazla önlem alınması konularında konuştuklarını açıkladı. Tartışılan diğer konulardan bazıları ise Ukrayna ve Libya meselelerinde diplomasinin rol oynaması gerektiği noktasındaki mutabakattı.
Buraya kadar her iki taraftan yapılan açıklamalar da birbirini doğruluyor.
Fakat açıklamanın son cümlesi dikkat çekti. Beyaz Saray açıklamanın son cümlesinde, "Başkan ve Cumhurbaşkanı Erdoğan aynı zamanda hoşgörülü ve kapsayıcı toplumlar inşa etmenin ve anti-semitizm belasını yok etmenin önemini tartıştı" dedi.
İfade kafalarda soru işaretli yarattı. Kimileri "toplumlar" ifadesiyle Türkiye'deki kutuplaşma ile ABD'deki Ferguson olayları ve İslamofobinin gündeme getirilmiş olabileceğini söyledi.
Beyaz Saray konuyla ilgili yorum yapmaktan kaçındı. Ulusal Güvenlik Sözcüsü Caitlin Hayden, bu soruya cevabın metinde olduğunu söyledi. "Son cümlede Türkiye mi kastediliyor?" şeklindeki ısrarlı sorumuzu ise cevapsız bıraktı.
O ifade Irak ve Suriye için kullanıldı
Edindiğim bilgiye göre toplantıda "hoşgörülü ve kapsayıcı toplumlar inşa etmek" konusu başka bir bağlamda gündeme geldi.
Irak ve Suriye konusu konuşulurken bu ülkelerde herkesi kucaklayan hükümetler kurulmalı, mezhep çatışmaları engellenmeli dendi. Dolayısıyla "hoşgörülü ve kapsayıcı toplumlar" inşa etmenin Irak, Suriye ve Libya gibi ülkelerdeki öneminden bahsedildi.
Antisemitizm meselesi ise İsrail'in son dönemde Gazze'ye gerçekleştirdiği saldırılar sonrasında bölgedeki tepkiyle ilgili olarak konuşuldu. Burada Türkiye'deki tepkilerin de gündeme gelip gelmediğini bilmiyoruz.
Fakat Türk tarafı ABD'deki antisemitizm ile ilgili oluşan imajı değiştirmek için gerekli adımlar attı. Antisemitizm konusunda ABD'deki en önemli kuruluşlardan Anti-Defamation League Başkanı Abe Foxman, dün Cumhurbaşkanı Erdoğan'a bir mektup yazarak "Yahudi toplumunun korunmasında gösterdiği liderlik için" teşekkür etti. Bu teşekkür Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yine Abe Foxman'a yazdığı ve Yahudilerin Türkiye toplumunun ayrılmaz bir parçası olduğunu ifade eden mektuptan sonra geldi.
Bu çok önemli bir hamle. Çünkü Temsilciler Meclisi'ne sunulan H.R. 707 numaralı antisemitizm üzerine karar tasarısında Cumhurbaşkanı Erdoğan "Yahudi düşmanlığını körüklemekle" suçlanıyor. Ve bu tasarının en büyük sponsoru ADL'ydi. 31 Temmuz'da sunulan tasarıda ADL'nin bu teşekkür mektubundan sonra bir revize beklemek doğal olur diye düşünüyorum.
ragip.soylu@sabah.com.tr
@ragipsoylu