Hamas ile El Fetih anlaştı, Filistinli gruplar birleşme kararı aldı. Ortada ise uzun ve engebeli bir yol haritası var.
BİRLEŞME SÜRECİNE NASIL GELİNDİ?
Filistin'de Devlet Başkanı Mahmut Abbas liderliğindeki El Fetih yönetimi, Temmuz ayında İsrail ile barış masasına oturdu. İsrail 10 aylık süreçte masadaki Filistin tarafının şartlarının neredeyse hiç biri yerine getirmedi. Üstüne üstlük işgal ve saldırıları arttırdı.
29 Mart'ta İsrail'in anlaşma gereği 26 Filistinli esiri serbest bırakması gerekiyordu. İsrail esirleri salıvermeyince anlaşma bozuldu. Mahmut Abbas, İsrail'i BM ve Hamas kozlarıyla ikna etmeye çalıştı. İpler kopma noktasına geldiğinde El Fetih ile Hamas milli mutabakat görüşmelerine başladı.
El Fetih, İsrail ile devam eden 10 aylık barış sürecinde Batı Şeria ve Kudüs'teki Filistin nüfusu üzerinde önemli bir prestij kaybına uğradı. Masaya sunduğu şartların hiç birini kabul ettiremediği gibi üstüne üstlük İsrail'in agresif politikasının daha da artmasına engel olamadı.
İKİSİ İÇİN DE TEK ÇIKIŞ NOKTASI UZLAŞIYDI
El Fetih, İsrail'den aldığı darbe sonrası Hamas ile zorunlu olarak temasa geçti. Ortadoğu uzmanlarına göre İsrail ile barış masasında elindeki tüm kozlarını kaybeden Mahmut Abbas'ın, Hamas ile birleşmekten başka alternatifi kalmamıştı.
Bunu karşın yaklaşık 2 milyon Filistinlinin yaşadığı Gazze'deki Filistin iktidarı Hamas da siyasi ve ekonomik açıdan çıkmazdaydı. Özellikle 3 Temmuz Mısır darbesinin ardından İsrail ablukası altındaki Gazze'nin dünyaya açılan tek kapısı Refah, Mısır'daki darbe yönetimi tarafından kapatıldı. Gazze ekonomisi aylık 200 milyon dolar zarar gördü.
İsrail, bu süreçte Mısır'daki askeri yönetimin de desteğiyle Gazze'yi stabil hale getirdi. Hamas, 2 milyonluk Gazze üzerinde sıkışıp kalırken, ekonomik krize çare bulmakta zorlandığı gibi siyaset de üretemez hale geldi.
Neticede 23 Nisan'daki milli mutabakat anlaşması hem El Fetih hem de Hamas için mecburi bir çıkış noktasıydı.
KAZANAN KİM?
El Fetih ve Hamas, iki örgüt için de uzlaşı son şans anlamı taşıyor. Ancak ikisi arasından en karlısının Hamas olduğunu söyleyebiliriz. Şimdi Filistinlilerin önünde 6 aylık bir yol haritası var. Yolun sonunda seçim yapılması planlanıyor. Olası seçimde Hamas'ın özellikle Batı Şeria'da prestij kaybına uğrayan El Fetih'in oylarına talip olduğu görülüyor.
El Fetih Batı Şeria'da, Hamas ise Gazze'de zor durumdaydı. Ancak Batı Şeria'da Hamas sempatisinin arttığı bir gerçek.
Bununla birlikte Filistin yönetiminin çatısı olan Filistin Kurtuluş Örgütünün yapısı da bu uzlaşıyla Hamas lehine değişmiş oluyor. Anlaşma gereği FKÖ'deki El Fetih egemenliği sarsılacak, Hamas da örgüt içerisinde söz sahibi olacak.
İSRAİL'İN HAMLELERİ NE OLACAK?
Bundan sonra ne olur? İsrail ve Amerika Filistinli grupların birleşmesine sert tepki gösterdi. Batı için Filistin sadece El Fetih yönetiminden ibaret, Hamas siyasi olarak değil bir terör örgütü olarak görülüyor. Bu nedenle Amerika ve İsrail, Filistin politikasını El Fetih üzerinden yürütüyorlardı.
İsrail'in Filistinlilerin birlik sürecini baltalama girişimleri olacaktır. Bunu ekonomik, siyasi ve askeri olarak üç kısma ayırabiliriz.
Ekonomik açıdan El Fetih'in gelir vergileri İsrail yönetiminde toplanıyor. İsrail tepki olarak daha önce de yaptığı gibi bu vergileri donduracak ve Mahmut Abbas'ı finansal olarak zor durumda bırakmayı hedef alacaktır.
Siyasi olarak Abbas'a yönelik baskılar artacaktır. 2002'de Arafat'ı Ramallah'ta tecrit altında tutan İsrail'in yeni dönemde benzer uygulamayı Mahmut Abbas'a da uygulaması ihtimaller dahilinde.
İsrail'in elinde bir operasyon gücü var. Bunu Batı Şeria ve Kudüs'te Filistin halkına sık sık ev baskınlarıyla kullanıyor aynı şekilde Gazze'ye yönelik saldırıları da devam ediyor. Bu tür askeri operasyonlar, önümüzdeki 6 aylık süreçte daha sık düzenlenebilir.
