İnternette bakınırken bundan iki yıl önce, 13 Ekim 2013'te, Suriye krizi hakkında Aktüel.com.tr'ye verdiğim bir röportaja rast geldim. O konuşma hafızamdan tamamen çıkmış olduğu için, 'acaba neler demişim' diye merakla okudum.
Arkadaşlar söylediklerimi internete 'olduğu gibi' koydukları için atlamalı- zıplamalı bir metin çıkmış ortaya. Ancak bugün de savunduğum temel fikir anlaşılıyor. Şöyle demişim:
"ABD bu işin sonunda Rusya ile anlaşacak! Rusya'nın da istediği olacak. Suriye, Rusya'nın toprağı sayılır. Bu yüzden önce Rusya ile anlaşacaklar."
Aradan iki yıl geçti ve sonunda Rusya, Suriye'ye askeri kuvvet indirdi. Ve işte görüyorsunuz: ABD de bu hamle karşısında bir şey demiyor. Hatta kazara birbirlerini vurmamak için askeri iletişim alanında işbirliği yapıyorlar.
Peki, ABD niye sesini çıkarmıyor? Birçok sebebi var. Yorumcular çoğuna değindi. Pek dile getirilmeyen birkaç sebebi de ben sayayım:
1) Suriye'nin Rusya için ne kadar önemli olduğunu ABD biliyor. Esad'ı apar topar göndererek Suriye'yi elinden almaya kalkışmak, Akdeniz'deki (ve yurtdışındaki) tek üssünü kaybedecek olan Rusya'yı yaralı bir aslana dönüştürürdü.
2) ABD'nin asıl rakibi Çin... Ekonomisi ve nüfusu büyüdükçe, askeri açıdan da sorun çıkarmaya başlayacak olan Çin'i dengelemek için ABD'nin Rusya ile işbirliği yapmaya ihtiyacı var. İşler zaten Ukrayna'da nahoş bir haldeyken, bir de Suriye fazla olur.
3) Soğuk Savaş döneminde İslamcı hareketlerin baş düşmanı Rusya'ydı ("Allahsız Komünistler"). Ardından hedefe ABD kondu, bütün kötülükler ondan bilindi. Artık masada, ABD'ye duyulan nefretin bir kısmını kendi üzerinde toplayacak bir oyuncu daha var.
Tam bu noktada, üzülsek de kabul etmeliyiz ki uluslararası siyasette "ahlaki pozisyon" diye bir duruş işe yaramıyor. Çünkü bu arenada herkes kendi çıkarına göre oynuyor.
ABD, PKK'nın kardeşi PYD'yi destekliyor; Rusya, Esad'ın arkasında... Ankara ise her ikisine de karşı...
Ben bu yaklaşımın gerçeklere uymadığı için çalışmayacağını düşünüyorum. Bir süre daha söylem aynı kalabilir elbette... Ancak strateji değişecektir...